مرتضی ممیز در ۴ شهریور سال ۱۳۱۵ در خانواده‌ای هنردوست متولد شد. از کودکی علاقه‌اش به نقاشی و طراحی نمایان شد. در نوجوانی برای مغازه‌ها تابلونویسی می‌کرد تا مخارجش را تأمین کند. ممیز به‌سرعت وارد دنیای حرفه‌ای شد و به دلیل علاقه‌ای که به جریانات سیاسی آن زمان داشت چند کاریکاتور در روزنامه شاهد کشید. در بسیاری از آثار ممیز نشانه‌ای از گرافیک لهستان و هلند دیده می‌شود، این وابستگی او به دلیل مطالعه‌ای بود که در دوران نوجوانی به هنر گرافیک لهستان و هلند نشان داد و ساعات نوجوانی‌اش را در بررسی آثار گرافیک این کشورها گذراند.
ممیز در سال ۱۳۳۵ وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد و در رشته نقاشی تحصیل کرد. دوران لیسانس ممیز ۱۱ سال طول کشید و در طول ۱۱ سال او به فعالیت حرفه‌ای مشغول بود. زیر نظر علی‌محمد حیدریان از شاگردان کمال‌الملک تعلیم دید و هم‌دوره‌ای هنرمندان بزرگی ازجمله سهراب سپهری، پرویز کلانتری، ژازه طباطبایی (تباتبایی) و چنگیز شهوق بود. ممیز در سال ۱۳۴۴ فارغ‌التحصیل شد و برای کسب گواهی طراحی غرفه راهی فرانسه شد.
نمونه اثر پوستر
ممیز در سال ۱۳۳۷، وارد آتلیه محمد بهرامی شد و فعالیت حرفه‌ای را آغاز کرد. او در آتلیه بهرامی اولین سفارش‌های حرفه‌ای خود که شامل پاکت سیگار، جلد کتاب و پوستر بود را پذیرفت. در طول فعالیت اش در آتلیه بهرامی که تا سال ۱۳۴۱ طول کشید، با هنرمندان و نقاشانی بزرگی ازجمله پرویز کلانتری، سیروس امامی، آغداشلو و محمد احصایی همکاری کرد.
مجموعه ای از بهترین لوگوهای ممیز
آشنایی ممیز با شاملو را شاید بتوان به نقطه عطفی در زندگی کاری او در نظر گرفت. آشنایی ممیز با شاملو و دعوت همکاری از سمت شاملو برای همکاری در کتاب هفته باب تازه‌ای از هنر ناب ممیز را به جامعه نشان داد. ممیز در کتاب هفته سمت تصویرگر و طراح گرافیک را داشت. طراحی‌های او در کتاب هفته بسیار خلاقانه و ساده‌سازی شده بود و با استقبال خوبی مواجه شد. ممیز با نشریه‌های متعددی ازجمله کتاب ماه، اتاق صنایع و معادن، فرهنگ، کاوش و اطلاعات سال همکاری کرد. ممیز در سال ۱۳۴۸ پیشنهاد ایجاد رشته گرافیک در دانشکده هنرهای زیبا را مطرح کرد تا به گرافیک دست‌وپاشکسته ایران هویت ببخشد. حرکت ممیز علم طراحی گرافیک در ایران را متحول کرد و تمام هنرمندان پس از او مسیر درستشان را مدیون ممیز هستند. ممیز در سال ۱۳۴۹، پس از پایه‌گذاری رشته گرافیک و تبدیل کردن گرافیک به یک‌رشته دانشگاهی، همراه با علی‌اصغر معصومی و فرشید مثقالی آتلیه ۴۲ را تأسیس کردند.
نمونه اثر پوستر
ممیز را همیشه می‌توان به‌عنوان یکی از هنرمندان فعال و پرکار شناخت. در سال‌های واپسین قبل از انقلاب ممیز بیشتر زمانش را صرف نقاشی کردن و برپا کردن نمایشگاه‌های مختلف بود. با نزدیک شدن به انقلاب اسلامی، ممیز و شاگردانش مشغول به طراحی پوستر برای انقلاب شدند. در سال‌های پس از انقلاب ممیز نه‌تنها گوشه‌گیر نشد، بلکه هنرش به سمت‌وسوی تازه‌ای رفت. او در سال‌های اول بعد از انقلاب باوجود محدودیت‌هایی که برای عضویت در انجمن‌های جهانی بود، شاگردان و دانشجویانش را در کافه‌ها و آتلیه‌ها گرد هم می‌آورد تا انجمن‌های هنری را حفظ کند.
نمونه اثر پوستر
چیزی که امروز به‌عنوان انجمن صنفی طراحان گرافیک وجود دارد و قیمت‌هایی که پایه و اساس و عرف بازار گرافیک شده‌اند، را ممیز بنیان نهاد. پس از انقلاب بسیاری از اساتید هنر درگیر مسائل سیاسی شدند ولی ممیز پافشاری کرد و همچنان به تدریسش در دانشگاه ادامه داد. ممیز در سال ۱۳۶۵ اولین بینال طراحان گرافیک را راه انداخت و هنرمندان به نامی ازجمله بیژن صیفوری، رضا عابدینی، ساعد مشکی، مجید عباسی و فرزاد ادیبی و بسیاری از بزرگان در این بینال شرکت کردند.
نمونه اثر پوستر
آثار ممیز به‌اندازه‌ای متنوع و فاخر هستند که برای بررسی تک‌تک آثار باید مقاله‌های دنباله‌دار زیادی اختصاص داده شود، اما از ماندگارترین آثار ممیز لوگوهای مشهوری است که برای بسیاری از ارگان‌ها و شرکت‌ها ایرانی طراحی کرده است.
لوگو موزه رضا عباسی، لوگو سایپا، شهرداری تهران، آرم استاندارد، لوگو آتش‌نشانی، لوگو سازمان چای و صدها لوگو و لوگو تایپ دیگر از آثار ماندگار استاد ممیز است.
نمونه اثر پوستر
لوگو موزه رضا عباسی یکی از ماندگارترین نشان‌واره‌های ممیز است که در سال ۱۳۵۶ طراحی‌شده است. این موزه در خیابان شریعتی قرار دارد و به یاد رضا عباسی، نقاش صفوی نام‌گذاری شده است. ممیز در طراحی این لوگو که یکی از زیباترین لوگوهای ایرانی است از خوشنویسی احصایی استفاده کرده است، خود ممیز در رابطه با روند شکل‌گیری این لوگو می‌گوید:
برای طراحی نشانه موزه‌ی رضا عباسی فرصت مغتنمی برایم پیش آمد، زیرا این نقاش جد بزرگ خانواده‌ی من است؛ این بود که مشتاقانه دست‌به‌کار شدم و کنار دست محمد احصایی نشستم و از صبوری او استفاده کردم و دائم پیچ‌وخم‌ها را به قلم و دست او دادم تا ترکیب نوشته به دست آمد و بعد در آتلیه‌ام مفصل روی ترکیب‌بندی‌ها کارکردم. آیدین آغداشلو هم‌روی گل اسلیمی اصلاحاتی انجام داد.
نمونه اثر پوستر
تصویرسازی حماسه گیلگمش یکی از ماندگارترین تصویرسازی‌هایی است که توسط ممیز انجام‌شده است و بدون شک از درخشان‌ترین تصویرسازی‌های کارنامه کاری اوست. در این تصویرسازی‌ها خبری از رنگ نیست و بافرم هایی پخته و خشن مواجهیم. تصویرسازی این کتاب شبیه به تصویرسازی‌هایی است که از شاملو در کتاب هفته دیده می‌شد.
تصویرسازی قصه های قرآن
ممیز در طول سال‌های فعالیت اش بیش از ده نمایشگاه اختصاصی از ۱۳۳۹ تا ۱۳۷۷ در تهران و دو نمایشگاه اختصاصی در آلمان و بیش از ۷۴ نمایشگاه گروهی در ایران، آلمان، فرانسه، بلژیک و بسیاری از کشورهای دیگر برگزار کرد.
او در دوران حیات اش به‌عنوان مدیر گروه گرافیک و عکاسی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران، رئیس انجمن صنفی طراحان گرافیک، مشاور هنری کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه تهران و رئیس کمیته ایرانی انجمن بین‌المللی طراحان گرافیک AGI فعالیت می‌کرد.
از سری عکس های ممیز در سوئد
مرتضی ممیز سال‌های آخر عمرش را با بیماری سرطان دست‌وپنجه نرم کرد و از تاریخ ۲۳ آبان سال ۱۳۸۴ برای شیمی‌درمانی در بیمارستان آبان بستری شد. اما درمان روی او جوابی نداد و چند روز بعد در تاریخ ۵ آذر سال ۱۳۸۴ درگذشت. ممیز در باغبان کلا واقع در کردان کرج به خاک سپرده‌شده است.
روحش شاد و یادش گرامی
