درباره فیلم خواب آب ساخته فرهاد مهرانفر
خواب آب داستانی در مورد امیر، پسری جوان و فارغ التحصیل زمین شناسی است که ماشینش در کویر جوش آورده. او برای یافتن آب راهی روستایی می شود که تنها ساکنش یک پیرمرد است. پیرمرد وقتی از رشته تحصیلی امیر مطلع می شود، او به قنات خشک شده ای می فرستد تا آب پیدا کند. در این قنات دختری به نام ناهید زندگی می کند که عروس قنات است. ناهید و امیر در راه رسیدن به آب، عشق را تجربه می کنند.
فیلم خواب آب فیلمی ساخته فرهاد مهرانفر و بازی حسین محجوب، پیام فضلی، مریم نحوی، افشین جعفری خواه و مهرنوش مقیمی است که این روزها بر پرده ی گروه هنر و تجربه در حال اکران می باشد. مهرانفر پیش از این با ساختن مستندهایی از جمله درخت جان و مستند سیزده قسمتی با محوریت آب نشان داده که دغدغه ی محیط زیست دارد. وی در این فیلم دست روی فلات مرکزی ایران گذاشته و در داستانی عاشقانه، از بی آبی و معضلات آن حرف می زند.
تصاویر فیلم به درستی و تلخی نشان از سرنوشتی دارد که زمین بر اثر بی آبی پیدا کرده است. زمینِ ترک خورده و خشک، روستایی تخلیه شده و پیرمردی که امید بسته است تا دوباره زندگی را به جریان بیاندازد. مهرانفر برای بیان داستان مورد نظرش دست روی باور مردم این خطه گذاشته، باوری که مردم به امید رها شدن از خشکسالی به آن ایمان آورده اند. آنها باور دارند وقتی قناتی خشک شده یا به عبارتی قهر می کند، اگر دختری را به عقد آن درآورند، قنات عاشق دختر شده، دست از قهر کردن بر می دارد و آب را دوباره روان می سازد. این باور، محور اصلی فیلم را تشکیل می دهد. هفت سال پیش، قبل از آنکه روستا از سکنه خالی شود، مردم به امید جاری شدن دوباره آب در قنات، ناهید را به عقد آن در می آورند. ناهید به دورن قنات می رود و سالها آنجا زندگی می کند، اما قنات دست از قهر برنداشته و مردم روستا را ترک می کنند. حال پیرمرد به امیر امید بسته تا شاید عشق میان او و ناهید بتواند قنات را بار دیگر زنده کند.
خواب آب، شخصیت های کمی دارد و داستان با همین شخصیت ها جلو می رود. اولین نفر امیر جوانی دانشجو است که برای تحقیق به کویر آمده و مسیرش به این روستا خورده است. دومی پیرمردی است که تنها ساکن روستا بوده و امید دارد دوباره آب به قنات بازگردد. سومین نفر، ناهید است. دختری که از جنوب به همراه مادرش برای یافتن پدر به این روستا آمده و حال دیگر مادری در کار نیست. او که تنها مانده بهترین گزینه برای عروس قنات شدن است. ناهید می تواند بیرون از قنات زندگی کند، اما خودش خواهان زندگی درون آن است تا از دست مرد دوره گرد نجات یابد. چهارمین شخصیت، دوره گرد است. مردی موتور سوار که خواسته ی مردم روستاهای دور و اطراف از جمله پیرمرد را بر آورده کرده و برایشان کالا و اجناسی را که می خواهند از شهر می آورد. او به ناهید نظر دارد و ناهید از ترس اوست که ترجیح داده درون قنات زندگی کند. پنجمین شخصیت را نیز می توان، خودِ قنات دانست. قناتی که قهر کرده و اندک آبی را درونش نگه داشته است تا ناهید و پیرمرد از تشنگی نمیرند. قنات در این فیلم، خود شخصیت پیچیده ای است و دالان های تو در تویش برای کشف شدن نیاز به عنصری همانند عشق دارد.
خواب آب فیلمی است که با توجه به المان هایش از جمله موبایل هوشمند امیر، در زمان فعلی می گذرد اما روایت داستان از جنس امروز نیست. بی شک موضوع مطرح شده در خواب آب معضلی جهانی و صد البته جدی مخصوصا در ایران است. فیلم های زیادی در مورد کمبود آب ساخته شده که یکی از تاثیرگذارترین و جدیدترین آنها مستند «تالان» ساخته «محمد صادق دهقانی» است. خواب آب نیز فیلمی مهم در این زمینه است که به خوبی دنیای بدون آب را نشان می دهد. مهرانفر اما از داستانی امروزی برای این روایت استفاده نکرده و دست به دامان قصه و افسانه شده است.
داستان عروس قنات و باور مردم به آن، در زمانه ی فعلی داستانی کهنه حساب می شود. اما مهرانفر با تلفیق این داستان کهن و معضلی امروزی داشته سعی دارد تا روایت فیلمش را از خشکسالی نجات داده و با تزریق داستانی عاشقانه، آن را غنی کند. این تلفیق ولی نمی تواند آن قدر جذاب شود که مخاطب را همراه کند. شاید اگر مهرانفر المان های امروزی، مانند موبایل امیر را از فیلم حذف کرده و داستان فیلم را به سالهای گذشته منتقل می کرد، یا حتی زمان را به کلی از فیلم حذف می نمود، عروس قنات می توانست موضوعی جذاب برای مخاطب باشد. اما ترکیب این داستان و زندگیِ نوین، ترکیبی قابل باور نیست و نمی شود با شخصیت امیر به عنوان شخصیت اصلی که فیلم با او شروع و تمام می شود، همراه شد. در میان شخصیت های فیلم، تنها پیرمرد قابل باور از کار در آمده است، آن هم به خاطر اعتماد عظیمی که به کارش دارد. او ایمان دارد آب دوباره به قنات بازخواهد گشت، ایمانی در بازی ناهید و امیر دیده نمی شود و طبیعی است که مخاطب نتواند با آنها همراه شود.
خواب آب فیلمی تاثیر گذار است، فیلمی که سعی کرده با روایتی عاشقانه و ترکیب معضلات امروز و داستان های دیروز در قالب داستانی عاشقانه، مخاطب را متوجه معضل آب کرده و نشان دهد هنوز می توان با امید و دانش، ایران را از این فاجعه نجات داد و برای این مهم دیر نشده است. خواب آب به درستی این مهم را بازگو می کند که آب برای زنده بودن لازم است و عشق برای زندگی کردن و ترکیب این دو، زندگی را کامل می کند؛ البته اگر همانند خوابِ امیر تنها به رویایی در برهوت کویر ختم نشده و با بیدار شدن، خاتمه نیابد.
