زندگی‌نامه انیگما

مایکل کرتو ،مردی که انیگما است، در خبری رسمی از فلسفه خلاقانه خود در نشریه ویرجین رکوردز گفت:”از قواعد و عادات قدیمی باید رد شد تا بتوان چیز جدیدی خلق کرد”. با وجود اینکه اروپایی‌ها هویت کرتو را می‌شناختند اما مطبوعات ایالات متحده، نام انیگما را به عنوان تولیدکننده آلمانی ترجیح دادند و خواستند هویت اصلی این پروژه ناشناس باقی بماند. کرتو در بیلبورد به لری فلیک توضیح داد: ” با انیگما، من یک قطعه کامل از موسیقی ساختم که می‌خواستم به تنهایی در اوج باقی بماند. حسی مرموز در موسیقی وجود دارد که می‌خواستم بدون درکی از تصورات و پیش بینی‌هایی که با ذهنیت قبلی یک تولید کننده موسیقی و یا یک ترانه به وجود می‌آیند، دست ‌نخورده باقی بماند”. در ادامه با آراد مگ همراه باشید.

انیگما کیست؟

کرتو در ۱۸ مه ۱۹۵۷ در بخارست رومانی به دنیا آمد و برای تبدیل شدن به نوازنده پیانو، مطالعه موسیقی کلاسیک را دنبال کرد. در سال ۱۹۶۵، تلاش کرد تا وارد دانشکده لوکئوم شماره ۲ شود – کالجی برای استعدادهای موسیقی جوان – با پیانو به عنوان ساز اصلی خود در کلاس‌ها شرکت کرد و همچنین برای پنج ماه در سال ۱۹۶۸ در پاریس، فرانسه تحصیل کرد. او از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۸ در رشته موسیقی در آکادمی موسیقی در فرانکفورت آلمان درس خواند و مدرک موسیقی خود را به دست آورد. او مدعی بود که هدفش از موسیقی کلاسیک، رها شدن است: ” از روزی که پیانوی خود را فروختم، شروع به نوشتن آهنگ کردم.”

او بیان میکند: ” برخلاف فلسفه معمول ساخت موسیقی، مردم پذیرای فکر و ایده‌های نو و تشنه چیزی منحصر بفرد هستند. این موسیقی است که از هر موجود دیگری در حال حاضر متفاوت‌تر است. فکر می‌کنم که مردم نسبت به آن واکنش خوبی نشان داده‌اند.” سبک موسیقی انیگما برگرفته از موسیقی الکترونیک است که چندین تلفیق را با خود به همراه دارد، اعم از آرام بخش، موسیقی هاوس و نیو اِیج است.

MCMXC a.D. به عنوان یک آهنگ در نظر گرفته شد

در سال ۱۹۸۰ کرتو، نخستین رکورد طلای خود را برای موسیقی خود به دست آورد. هنرمندانی که با او همکاری داشتند عبارتند از: هوبرت کاه، پیتر کورنلیوس، موتی اسپشیال و سیلوی وارتان. کرتو همچنین برای تولید آلبوم‌ها به کمک همسرش، ساندرا – خواننده و ترانه سرای سبک یورودیسکو – و مایکل اُلدفیلد، آهنگساز و نوازنده چند ساز، موفق به ثبت گواهی طلا شد. از سال ۱۹۸۵ کرتو، هفت آلبوم به کمک ساندرا ضبط کرد، از جمله نخستین آهنگ محبوب و پرطرفدار بین‌المللی اش به نام  Maria Magdalena، که در بیش از ۳۰ کشور به شماره یک چارت رسید. کرتو نخستین آلبوم انفرادی خود را به نام  Legionare، در سال ۱۹۸۳ منتشر کرد، اما تلاش‌های فردی او قبل از این که نام انیگما را به خود بگیرد نتوانست توزیع مناسبی را در آمریکا به دست آورد.

کرتو، با الهام از گروه‌هایی چون Art of Noise و پینک فلوید، اولین آلبوم انیگما، به نام MCMXC a.D. (اعداد رم باستان و مربوط به سال ۱۹۹۰)، را در سیستمی AudioFrame در استودیوی خانگی خود در اسپانیا ساخت. آلبوم MCMXC a.D. در ۳ دسامبر ۱۹۹۰ در اروپا از طریق شرکت ویرجین آلمان و در ۱۲ فوریه ۱۹۹۱ در آمریکا از طریق شرکت ویرجین کاریزما منتشر شد. در نهایت، از این آلبوم بیش از ۱۲ میلیون نسخه در سراسر جهان به فروش رفت. کرتو معتقد است که آلبوم MCMXC a.D. یک آلبوم نیست بلکه آهنگی کامل است که در چند قطعه تکه تکه شده است.

جوایز

انیگما گواهی طلا را برای تولید آلبوم‌های خود با همکاری مایکل اُلدفیلد و ساندرا در اروپا کسب کرد؛ گواهی پلاتینیوم را برای MCMXC a.D. در ایالات ‌متحده در سال ۱۹۹۱ به دست آورد همچنین این گواهی را برای تک‌ آهنگ Sadeness Part I به سال ۱۹۹۱ نیز از آن خود کرد؛ گواهی دو جفت پلاتینیوم را آلبوم MCMXC a.D. در سال ۱۹۹۳ به خود اختصاص داد؛ آلبوم The CROSS Of Changes نشان پلاتینیوم را در سال ۱۹۹۴ گرفت؛ برای تک ‌آهنگ Return to Innocence، انیگما گواهی طلا را در سال ۱۹۹۴ از آن خود کرد و روی هم رفته می‌توان گفت، انیگما فقط برای آلبوم MCMXC a.D.، از ۲۵ کشور دنیا گواهی پلاتینیوم و طلا گرفت. در سال ۱۹۹۵، جایزه اکو را برای موفق‌ترین آلبوم آلمانی خارج از کشور، برای آلبوم The CROSS Of Changes کسب کرد.

نحوه ساخت آلبوم‌ها

کرتو در مصاحبه‌ای اعلام کرد: ” من همه آلبوم‌ها را به عنوان یک آهنگ تصور می‌کنم. کلمات و صداها مثل نور چراغ‌ قوه هستند. آن‌ها همه چیز را به شما نشان نمی‌دهند. شما باید به چیزی که بین این دو خط است نگاه کنید.” ترکیبی از مناجات های گریگوریان قرن ششم، زمزمه‌های مسحور کننده فرانسوی، که از سوی همسر کرتو، ساندرا وارد آهنگ‌ها شدند و استفاده از آهنگ‌های مربوط به هیپتوتیزم، مجموعه موسیقی اتریلی (یکی از زیرسبک‌های موسیقی دارک ویو است و با اصطلاحاتی چون “وهم انگیز”، “خیالی” و “از دنیایی دیگر” توصیف می‌شود) که نوعی از بیخود شدن برای رقص موجود در آهنگ را به همراه دارد، در آلبوم MCMXC a.D. استفاده شده است.

این آلبوم به طور حتم فقط برای آرامش و گوش دادن به موسیقی خوب و اصیل نیست، مجموعه‌ای از آهنگ‌های جداگانه است که در هرکدام می‌توان برای مدتی طولانی غرق شد. اهمیت ویدیو آلبوم MCMXC a.D. در چرخشی زیبا از تصاویری است که به طور یکپارچه کل آلبوم را از نگاهی کمال گرایانه تفسیر می‌کنند. حتی با این وجود، Sadeness Part I، که با گنجاندن ترکیبی از مناجات های گریگوریان شناخته می‌شود، قرار بود که به تک ‌آهنگ فراموش نشدنی آلبوم تبدیل شود. کرتو در مصاحبه‌ای با بیلبورد بیان کرد: “افرادی که فقط Sadeness را شنیده‌اند به اشتباه تصور می‌کنند این آهنگ و دیگر آهنگ‌های آلبوم، از نجواهای کلیسایی پر شده‌ است. این قطعه‌ای کامل از کار با سطوح و اصوات مختلف است و Sadeness  تنها یک قطعه از پازل این آلبوم است”.

Marquis de Sadeness

اشعار فرانسوی در آهنگ Sadeness Part I، در حقیقت بیعتی تاریک نسبت به مارکیس دو سآد، نویسنده رمان عاشقانه قرن هجدهم از فرانسه است که واژه سادیسم از نام او می‌آید. وینس آلتی در تجزیه و تحلیل عناصر نخستین آلبوم انیگما، می‌گوید: ” کرتو، مارکیس بدنام را ستایش نمی‌کند … اما حضور صرف او در این آهنگ یک تحریک است، مطمئنا تحریکی دقیق و خوش‌مزه. سآد شدیدترین تحقیرهای خود و برخی از شکنجه‌های ادبی خود را برای مقدسین و زاهدان حفظ کرده است، به طوری که حتی اگر از صحنه خارج شود در این میان نویسنده وسیله بسیار موفقی به شمار می‌رود. کرتو از او برای معرفی پرسش‌هایی درباره فضیلت و گناه، ایمان و مقدسات، عشق و شهوت، استفاده می‌کند.”

کرتو اضافه می‌کند: ” من می‌خواستم از چیزهایی استفاده کنم که سوالاتی مرموز در مورد آن‌ها وجود دارند. لازم نیست خیلی دور بروید تا تمام اتهامات مربوط به کلیسای کاتولیک – رسوایی‌ها، تحقیرها، و جنگ‌ها را بخوانید – و فکر می‌کنید که چطور می‌توانید این موضوع را با این ایده که کلیسا قرار است محافط عشقی جهانی باشد، تطبیق دهید. اما در همان زمان گفته شد که مارکیس دو سآد مرد بسیار مذهبی بود و آنچه را که به عنوان انتقام علیه افراد پرهیزگار و مذهبی در نظر گرفته بود، نوشت. بنابراین، سوالات و اسرار وجود دارند.”

بحث و جدل ایجاد شده درباره انیگما

مارکیس ظاهرا تنها کسی نبود که برای انتقام آمده بود. همانطور که کرتو به مایکل آزِراد از مجله رولینگ استونز می‌گوید: ” آلبوم MCMXCa.D. انیگما مثل انتقام در برابر همه آن چیزهایی بود که می‌شنیدم”. وقتی آزِراد مقایسه‌ای از اسطوره‌های پاپ، “مدونا” و “پرینس” انجام داد، کرتو گفت: ” چه مدونا و چه پرینس هم همین کار را کردند – این امر در رابطه با ایجاد رسوایی در موسیقی پیش‌ بینی شده ‌است. نوعی بازاریابی خالصانه برای کارهایشان انجام می‌دهند. کاری که من انجام دادم یک موسیقی جنسی نیست. این موسیقی نفسانی است و تفاوت بزرگی میان این دو وجود دارد.”

برخی ایستگاه‌های رادیویی در اروپا با شنوندگان کاتولیک بسیار خود نمی‌توانستند این تفاوت را ببینند. آن‌ها پخش آهنگ Sadeness Part I را به دلیل خرافات ریشه دار خود ممنوع اعلام کردند. شبکه ملی رادیویی هلند TROS سه تهدید بمب گذاری را از شنوندگان دریافت کرد تا جلوی پخش آهنگی که در طول یک هفته پس از انتشار آن در صدر جدول قرار گرفته بود را بگیرند. در نتیجه، کرتو بیانه‌ای اعلام کرد تا به شایعات مبنی بر وجود مناجات مغایر با باورهای عموم در دعاهای گریگوریان پایان دهد و اصرار داشت که هیچ تمایلی به توهین به “هیچ اعتقاد مذهبی” را ندارد. کرتو به عنوان یک آتئیست به آزِراد گفت:” نهاد کلیسا واقعا با زمانه ما جور نیست. من به تقدیر اعتقاد دارم، و از نظر من قدرت‌مندترین باور همین است.”

فروش جهانی

از نظر رکورد فروش، عقاید کرتو ظاهرا از سوی بسیاری از شنوندگان مورد پذیرش قرار گرفته است. در ژانویه سال ۱۹۹۱ آهنگ Sade-ness Part I به شماره یک چارت در هفت کشور اروپایی رسید: آلمان (که در نهایت به بزرگ‌ترین آلبوم پرفروش آلمان تبدیل شد)، بلژیک، هلند، سوییس، اتریش، بریتانیا و یونان. این رکورد در نهایت به رتبه یک چارت در ۱۵ کشور تبدیل شد. در بازار آمریکا، Sadeness Part I، در فوریه سال ۱۹۹۱ به یکی از ۱۰۰ آهنگ داغ بیلبورد بدل شد و تا ماه آوریل این رکورد به پنج آهنگ برتر چارت بیلبورد ارتقاء پیدا کرد و پس از ۱۱ هفته در صدر جدول‌های اروپایی قرار گرفت. Sadeness Part I جایگاه شماره دو در چارت پاپ آمریکا را از آن خود کرد و گواهی پلاتینیوم را نیز گرفت.

اتهام از سوی گروه کُر گریگوریان

اگرچه انیگما احتمالا به طور عجیبی مسئول افزایش علاقه به موزیک گریگوریان و محبوبیت آن در سراسر جهان بود، اما خُب، به معنای واقعی باید پولی هم در قبال این کار عظیم خود پرداخت می‌کرد. هرچند اگر انیگما نبود، شاید تا به امرروز کسی این سبک از موسیقی را نمی‌شناخت جز گروهی اندک در پستوی کلیساها. در آگوست سال ۱۹۹۱، کاپلل آنتیکوا از گروه کُر مونیخ، علاوه بر غرامت مالی خواستار عذرخواهی کتبی انیگما شد. بر اساس گفته‌های الی وینرت در بیلبورد، گروه کُر مونیخ آثار خود را از دسته سرایندگان گریگوریان آهنگ‌های انیگما به رسمیت شناختند. این گروه برای جبران خسارت خود از کرتو شکایت کردند و مدعی شدند که کرتو با تحریف اسناد و آهنگ‌های مورد استفاده در آهنگ Sadeness Part I  و آلبوم Mea Culpa، از “حق فردی” گروه کُر سوءاستفاده کرده است.

در نهایت کرتو و شرکت ضبط و پخش موسیقی ویرجین آلمان توافق کردند که برای نمونه آهنگ‌هایی که در MCMXC a.D. استفاده شده است، غرامت مالی پرداخت کنند و به شرکت‌های Polydor، BMG و Ariola که پخش اختصاصی قطعات گروه کُر آلمان را بر عهده داشتند نیز خسارت پرداخت کردند. و در آخر، شرکت ویرجین مجوز استفاده دوباره از آهنگ‌ها را از شرکت‌های مورد نظر گرفت تا انیگما در ادامه مسیر خود با مشکلی روبرو نشود.

در سال ۱۹۹۳، روبرت ایوانز تهیه‌ کننده فیلم از کرتو خواست تا آهنگ تیتراژ آغازین فیلم Sliver را بنویسد. نتیجه، آهنگ‌های Carly’s Song و Carly’s Loneliness بود، که هر دوی آن‌ها به عنوان آهنگ Age of Loneliness در آلبوم بعدی انیگما، The CROSS Of Changes گنجانده شد. دیگر قطعات موسیقی انیگما شامل ترانه‌هایی از آلبوم MCMXC a.D. در فیلم‌های Single White Female و Boxing Helena استفاده شدند.

فاصله از نُرم موسیقی

در ماه مه سال ۱۹۹۱، کرتو به لری فلیک از بیلبورد گفت: ” این برنامه من برای انیگما است؛ راهی برای موسیقی پیدا کنم که به شدت از نرم موسیقی پاپ دور باشد. من چندین ایده‌ برای آلبوم بعدی دارم که فکر می‌کنم جذاب باشد. بخشی از سرگرمی پروژه‌ها این است که ببینی چطور همه عناصر مختلف در استودیو در کنار هم قرار گرفته‌اند”. با اینکه آلبوم  The CROSS Of Changes در دسامبر ۱۹۹۳ در اروپا عرضه شد، اما تا ۸ فوریه ۱۹۹۴، دومین آلبوم انیگما در آمریکا منتشر نشد. کرتو بر این باور است که موسیقی بخشی از روح اوست – و این است که در نهایت تصمیم می‌گیرد همه چیز را انجام دهد. شاید بهترین دلیلی که چرا انتشار آلبوم دومش سه سال طول کشید همین باشد.

مایکل فریدبرگ در بازبینی آلبوم The CROSS Of Changes اظهار داشت: ” سمفونیک واگنر مانند کرتو [ به شیوه آهنگسازی ریچارد واگنر ]، با ضربه‌های ضعیف و شبیه به حرکت قطار، به حد کافی شبیه نیمه ‌شبی است که شما را با هدست در گوشتان از روی رودخانه سن، [ رودخانه در فرانسه ] عبور دهد “. ظاهرا در این گفته خود، دیگران هم با او می‌رقصیدند. آلبوم The CROSS Of Changes درست هفت هفته پس از انتشار آن موفق به دریافت گواهی پلاتینیوم شد و آهنگ فوق‌العاده اعجاز انگیز Return to Innocence یک ماه بعد در جولای ۱۹۹۴، گواهی طلا را از آن خود کرد.

THE FALL OF A REBEL ANGEL

کرتو در مصاحبه‌ای یکی از دلایل اصلی موفقیت انیگما را چنین بیان می‌کند: ” انیگما وسیله‌ای برای انجام کارهای خارج از چهارچوب قوانین است، درست زمانی که می‌خواهید برقصید و آن را ثبت کنید، برای این کار اول باید خود را رها کنید و این رهایی به معنایی خارج شدن از قوانین است” و ادامه داد: ” اساسا، تا زمانی که ایده‌های جدید را در موسیقی اجرا کنم، همچنان به کارم ادامه خواهم داد. تازه پس از آن به چیز دیگری فکر خواهم کرد.”

هشتمین آلبوم استودیویی انیگما به نام THE FALL OF A REBEL ANGEL در تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۶ عرضه شد. این آلبوم همچون دیگر کارهای انیگما از محتوایی مفهومی برخوردار است و پازل وار آهنگ‌ها یکی پس از دیگری در آلبوم جا گرفته‌اند. تهیه کننده و ترانه سرای اصلی این البوم مایکل کرتو است.

منتظر شاهکار بعدی باشید.

شهین غمگسار
مترجم هستم. با واژه‌ها سروکار دارم. و گاهی می نویسم.