عکس یکی از راههای برقراری ارتباط با دنیای قبل و تاریخ دنیا است. در برخی از برهههای زمانی دوربین فیلمبرداری هنوز به وجود نیامده بود و یا در دسترس همگان نبود، عکس تنها راه ثبت واقعیات تاریخ بود. عکاسان در بسیاری از برهههای حساس تاریخی، واقعت را همانگونه که بوده ثبت کردند و بعدها بسیاری از مسیرهای تاریخی را تغییر دادهاند.
در این مطلب به سراغ بررسی برخی از عکسهای مشهور تاریخ رفتهایم تا با شناخت عکاسان و محل ثبت شدن عکسها به دل تاریخ برویم.
آنری کارتیه برسون | عکس مردی داخل گودال میپرد | سال ۱۹۳۰
این تصویر نمادین در ایستگاه قطار سینت لیزر در پاریس گرفتهشده است. این عکس دقیقاً همان لحظه تعیینکنندهای است که برسون در سخنانش به آن اشارهکرده است. برسون معتقد است که هر چیزی در جهان یکلحظه تعیینکننده دارد. این عکاس فرانسوی بسیار پیشروتر از زمانش بود و او را میتوان بهعنوان یکی از برترین عکاسان مستند شناخت.
آلفرد اشتیگلیتس | هدایت | سال ۱۹۰۷
آلفرد اشتیگلیس، عکاس آمریکایی پایهگذار جنبش عکاسی جداییطلب از مدافعان عکاسی صریح، عکسهای مستند عجیبی را در کارنامه خود ثبت کرده است که عکس هدایت یکی از مشهدترین این تصاویر است. آثار عکاسی اشتیگلیتس را میتوان بهاندازه یک اثر نقاشی حسابشده و باارزش دانست. نگرش او در عکاسی دریچه جدیدی را برای بسیاری از عکاسان جوان باز کرد.
اما چرا از این تصویر بهعنوان تصاویر بهیادماندنی تاریخ یادشده است. در این تصویر با لایههای مختلف تصویر مواجه هستیم که تصویر واقعی از جهان ارائه میدهد. فرمهای تصویر به یکدیگر متصل هستند و چشم بیننده را بهخوبی هدایت میکند.
اشتیگلیتس در صحبتهایش به این موضوع اشارهکرده که سعی میکند ارتباط میان تصاویر را پیدا کند و با استفاده از این ارتباط چشم بیننده را هدایت کند.
استنلی فورمن | عکس زنی از آتش فرار میکند | سال ۱۹۷۵
یکی از عکسهای مشهوری که منجر به شنیدن اسم فورمن به گوش تمام جهان شد عکسی است که در جریان نجات یک زن و فرزندانش از آتش ثبتشده است. عکس مستند بهتماممعنا است و در طلاییترین لحظه ممکن ثبتشده است. فورمن از تکنیک عکاسی پشت سرهم برای ثبت این تصویر استفاده کرده است و در حین فرار این کودکان از آتش چندین شات پشت سرهم زده است. این عکس برنده جایزه پولیتزر شد ولی انتقادهای زیادی را برانگیخت، اینزمانی است که یک عکاس تصمیم میگیرد دوربینش را زمین بگذارد و یا از چنین لحظه حساسی تصویربرداری کند.
کوین کارتر | کودک گرسنه و لاشخور | سال ۱۹۹۳
این عکس مشهور هم برنده جایزه پولیتزر شد، این عکس تأثیر بسیار زیادی برجهان گذاشت. کوین کارتر فتوژورنالیست مشهور در سال ۱۹۹۳ به آفریقای جنوبی سفر کرد و در سفرش به سودان این تصویر را گرفت. تصویر کودک رنجوری را نشان میدهد و لاشخوری در آنسوی تصویر ایستاده تا کودک بمیرد و او را بخورد. این تصویر سروصدای زیادی به پا کرد و انتقادهای زیادی به کارتر شد که چرا بهجای نجات دادن این کودک از او عکس گرفته و هنر را فدای انسانیت کرده است.
کارتر اما نتوانست تاب بیاورد و یک سال بعد از ثبت عکس در سال ۱۹۹۴ خودکشی کرد.
نکته مهمی که در واقعیت این تصویر وجود داشت ولی از دید مخاطبان دورمانده است، مادر این کودک در بیرون کادر نشسته و خطری کودک را تهدید نمیکند. تصویر با لنز تلهفتو از فاصله دور عکاسی شده است و به همین دلیل برداشت مخاطب از تصویر تغییر میکند.
ادی آدامز | اعدام یک اسیر ویت کنگی توسط سرتیپ نگوک لوآن در خلال جنگ ویتنام | سال ۱۹۶۸
ادی آدامز برای ثبت این تصویر جایزه پولیتزر را برنده شد، آدامز خبرنگار و عکاس اسوشییتدپرس، تایم و پارید بود. این عکس آدامز را به شهرت جهانی رساند و مسیر جنگ ویتنام را تغییر داد. آدامز معتقد است که عکاسی همیشه قدرتمندترین سلاح در طول تاریخ است.
عکس آدامز مسیر جنگ ویتنام را تغییر داد و آمریکا را مجبور به توقف مسیر وحشتناک کشت و کشتار در ویتنام کرد.
یوسف کاراش | پرتره چرچیل | سال ۱۹۴۱
چرچیل در جریان حمله به پرل هاربر به اوتاوا رفت تا از همپیمانهایش برای همکاری تشکر کند. در جریان این سفر یکی از تاریخیترین عکسهای دنیا ثبت شد. چرچیل ابتدا قبول نمیکرد تا سیگار برگش را از دهانش دربیاورد تا برای عکس آماده شود، عکاس نقل میکند پس از اتمام سیگارش در سالن قدم زد و به مبلی رسید و دستش را به کمرش زد و تاریخیترین قاب پرترهاش ثبت شد.
پس از ثبت عکس چرچیل رو به کاراش میگوید: «تو حتی میتوانی یک شیر غران را در زمان عکاسی ثابت کنی»
این پرتره بدون شک یکی از مشهدترین پرترههای سیاسی در دنیا است، پرترهای که در آن شخصیت واقعی چرچیل بهخوبی نمایش دادهشده است، بی کموکاست.
نیک اوت | ترس از جنگ | سال ۱۹۷۲
۲۵ مایل دورتر از سیگون، عکاس جنگ نیک اوت یکی از ترسناکترین عکسهای جنگ ویتنام را ثبت کرد، عکسی که با دیدن آن ترس و رنج به سراغ هر انسانی میآید. در این تصویر آسیب جنگ در چهره تکتک افراد و کودکان بهوضوح دیده میشود.
اما چهره فان تای کیم ۹ ساله دنیا را تکان داد، این کودک بعدها موردتوجه قرار گرفت و نیک اوت به او کمک کرد و برای درمانش قدم برداشت. این تصویر در سال ۱۹۷۲ منتشر شد و بسیاری از روزنامه از قبول کردن تصویر برای انتشار سرباز زدند. تصویر بسیار دلخراش است و حتی فیسبوک هم از انتشار این تصویر خودداری کرد.
نیک اوت جایزه پولیتزر را در سال ۱۹۷۳ برای این عکس دریافت کرد.
مارگارت برک-وایت | گاندی و چرخ نخریسی | سال ۱۹۴۶
مارگارت برک-وایت در سال ۱۹۴۶ تصویر تاریخی از گاندی، رهبر فقید هند ثبت کرد. مارگارت تصور میکرد که این فرصت به یکی از بهترین فرصتهای کاری در طول زندگی کاری او تبدیل میشود، ولی این فرصت استثنایی بهسرعت به یک چالش تبدیل شد. این تصویر دقیقاً دو سال قبل از ترور گاندی ثبتشده است. زمانی که مارگارت به خدمت گاندی رسید تا از او تقاضای تصویربرداری کند، اطرافیان به او اطلاع دادند که گاندی در روزه سکوت است و باکسی صحبت نمیکند و کسی حق ندارد خلوت او را برهم بزند.
مارگارت مجبور بود تا بهترین قاب را شکار کند چون گاندی با او صحبت نمیکرد، گویی گاندی شخصی به نام عکاس را در اتاق نمیدید! با تمام این تفاسیر یکی از ماندگارترین تصاویر از گاندی به دست برک وایت ثبت شد. تصویری که بهوضوح سادگی و حالت عرفانی گاندی را به نمایش میگذارد.
پاسخ دهید