همین ابتدا فرض را بر این میگذاریم که شما اولین دوربین DSLR خودتان رو خریده‌اید و بعد از باز کردن جعبه آن، با انبوهی از دکمه‌ها و علائم عجیب و غریب و یک دفترچه راهنمای ضخیم روبرو می‌شوید. این موقعیت ترسناک، احتمالا شما را بسیار وسوسه میکند تا حالت عکاسی ِ خودکار را انتخاب کنید و از خیر عکس گرفتن حرفه‌ای با دوربین حرفه‌ایتان بگذرید. این ممکن است راه حل سریع و آسانی به نظر برسد اما حقیقت این است که شما هزینه زیادی برای خرید یک دوربین DSLR کرده‌اید تا بتوانید با آن عکس‌های متفاوت و خلاقانه بگیرید. پس بهتر است که شجاعت خودتان را جمع کنید و شروع به شناخت و یادگیری استفاده از وسیله شگفت‌انگیزی که در درست دارید بکنید.
خب از کجا شروع کنید؟ با مجله ما همراه باشید.
حالت‌های عکاسی در دوربین DSLR
بهترین مورد برای شروع، انتخاب حالت‌های عکاسی است. دکمه چرخانی مانند عکس زیر در تمام دوربین‌های DSLR وجود دارد. برای توضیح آن با یک عبارت میشود گفت در این دکمه چرخان در واقع حکم سکان کشتی را برای دوربین شما دارد. این دکمه چرخان به دوربین شما فرمان میدهد که در هنگام فشرده شدن دکمه شاتر، چطور عکاسی کند. به عنوان مثال وقتی حالت عکاسی را روی خودکار تنظیم میکنید، به دوربین فرمان میدهید که تمام تنظیمات ایزو، دیافراگم و سرعت شاتر (نگران نباشید، این سه مورد را مفصل توضیح خواهیم داد.) را خودش انجام دهد. در ادامه به توضیح هر کدام از حالت‌های اصلی عکاسی می‌پردازیم (حالت خودکار (auto) را توضیح نمیدهیم چون حتی اگر شما برای اول باشد که یک دوربین در دست میگیرید، حتما میدانید که حالت خودکار چیست.) :
(اگر دکمه چرخان روی دوربین شما کمی با عکس بالا متفاوت است، متعجب یا نگران نشوید. برند‌های مختلف دوربین از اختصارات مختلف برای نام‌گذاری حالت‌ها استفاده میکنند، به عنوان مثال AV به جای A. با این حال عملکرد آنها با هم هیچ تفاوتی ندارد. )
۱) اولویت عدد دیافراگم (Av یا A)
اولویت دیافراگم را می‌توانید به عنوان یک حالت عکاسی نیمه خودکار در نظر بگیرید. وقتی دوربین را روی این حالت قرار دهید، شما به عنوان عکاس تنها عدد دیافراگم را تنظیم میکنید و بقیه تنظیمات را دوربین انجام خواهد داد.
اما دیافراگم چیست و چه زمانی نیاز به کنترل آن داریم؟
دیافراگم، یک ساختار پره مانند است که در لنز قرار گرفته است و با فشردن دکمه شاتر شما در واقع این پره‌ها را باز و بسته میکنید. عدد دیافراگم اندازه باز شدن دیافراگم است که به وسیله آن میشود میزان نور را هر زمان که شاتر باز می شود کنترل کرد. مسلم است که هرچقدر دهانه دیافراگم بازتر باشد، میزان نور ورودی به داخل لنز بیشتر است.
عدد دیافراگم به صورت f/number مشخص میشود مانند f/2.0 یا f/2.8 یا f/4.0 و… که نشان دهنده نسبت فاصله کانونی به قطر باز بودن دهانه دیافراگم است. بنابراین هرچه دیافراگم بازتر باشد، عدد دیافراگم کوچکتر است (f/2.8) و هرچه دیافراگم بسته‌تر باشد، عدد دیافراگم بزرگتر است (f/16). در نتیجه، رابطه بین عدد دیافراگم و میزان باز بودن دهانه دیافراگم رابطه‌ای معکوس است:
هرچه عدد دیافراگم کوچکتر = دهانه دیافراگم بازتر
هرچه عدد دیافراگم بزرگتر = دهانه دیافراگم بسته تر
دیافراگم یکی از مهمترین بخش‌های دوربین است زیرا به طور مستقیم بر عمق میدان تاثیر می گذارد؛ یعنی میزان تصویری که در فوکوس است. عمق میدان وسیع (با استفاده از یک دیافراگم بسته (عدد دیافراگم بزرگتر f/number)) به معنای این است که قسمت زیادی از صحنه در فوکوس است، مانند وضوح پس‌زمینه و پیش‌زمینه در عکس زیر:
(یک دیافراگم بسته مثل f/18 تصویری همانند عکس بالا به شما میدهد. همانطور که میبینید عمق میدان این تصویر زیاد است، یعنی تمام نقاط و فواصل در این عکس با وضوح بالا دیده می‌شوند.)
عمق میدان کم (که با استفاده از یک دیافراگم باز (عدد دیافراگم کوچکتر f/number)) به دست می‌آید، تصویری ایجاد میکند که فقط سوژه ای که رو آن فوکوس شده است واضح است، اما پس زمینه تار و بدون فوکوس است. این اتفاق اغلب در عکاسی پرتره یا حیات وحش استفاده می شود تا موضوع را از پس زمینه جدا کند و تمرکز را روی آن قرار دهد.
(یک دیافراگم باز مثلا f/2.0 تصویری مانند عکس بالا به شما میدهد. همانطور که میبینید عمق میدان این تصویر کم است، یعنی تنها بخشی از تصویر که فوکوس روی آن انجام شده است، واضح است و بقیه تصویر تار دیده میشود.)
بنابراین در زمان استفاده از اولویت دیافراگم، شما کنترل کامل بر عمق میدان خواهید داشت و دوربین کنترل بقیه تنظیمات را انجام میدهد.
۲) اولویت شاتر (TV یا S)
مانند اولویت دیافراگم، این حالت هم یک حالت عکاسی نیمه خودکار در دوربین DSLR است. اما در این حالت، شما به عنوان عکاس تنظیم سرعت شاتر را برعهده دارید و دوربین دیافراگم را کنترل میکند. سرعت شاتر که با واحد ثانیه(با بخش‌های کوچکنر ثانیه، مثلا یک‌دهم ثانیه) اندازه‌‌گیری میشود، مقدار زمانی است که شاتر در هنگام گرفتن عکس باز میشود. هرچه شاتر بازتر باشد، نور بیشتری به سنسور دوربین میرسد.
برای عکاسی از سوژه ای که با سرعت زیاد در حرکت است، مثلا یک پرنده یا یک دونده در مسابقه دومیدانی، سرعت شاتر باید روی واحد‌های کوچکتر از ثانیه تنظیم شود. مثلا:
برای عکاسی در شب که محیط تاریک است و نوردهی سنسور نیاز به زمان زیادی دارد یا برای اگر میخواهید یک سوژه در حال حرکت را به صورت تار و کشیده عکاسی کنید (برای مثال، آب خروشان یک آبشار)، باید از یک سرعت شاتر کم استفاده کنید. (در عکاسی با سرعت شاتر کم، شما نیاز به یک سه‌پایه دارید تا در مدت زمانی که شاتر باز و دوربین در حال عکاسی است، دوربین ثابت باشد و نلرزد.).
بنابراین در حالی که شما در مشغول تنظیم سرعت شاتر هستید، دوربین عدد دیافراگم مناسب برای آن سرعت شاتر را تعیین و تنظیم میکند.
۳) حالت برنامه (P)
حالت برنامه تقریبا چیزی بین حالت‌های نیمه خودکار اولویت دیافراگم/شاتر و حالت دستی است. در حالت برنامه، شما می‌توانید یکی از تنظیمات عدد دیافراگم یا سرعت شاتر را تنظیم کنید و دوربین با تنظیم یکی از موارد دیگر، به کمک شما می‌آید. این به شما آزادی بیشتری می دهد که با استفاده از اولویت دیافراگم یا اولویت شاتر بدون تعویض بین حالت‌های عکاسی، عکس دلخواه‌تون رو بگیرید.
۴) دستی (M)
در حالت دستی همانطور که از اسمش پیداست، شما کنترل تمام تنظیمات دوربین DSLR خود را به دست میگیرید. از آنجایی که مهمترین مورد در عگاسی تنظیم درست میزان نور رسیده به سنسور توسط عدد دیافراگم و سرعت شاتر و همچنین ایزو است تا عکس ثبت شده نور درستی داشته باشد، یک شاخص نور سنجی همانند تصویر زیر در نمایشگر بالای دوربین شما و همچین در نمایی که از ویزور دوربین میبینید وجود دارد. این شاخص نورسنج به شما کمک میکند تا اندازه دقیق عدد دیافراگم و سرعت شاتر را مشخص کنید.
تنظیم آسان این موارد همان عکاسی در حالت دستی است که در ابتدا ترسناک به نظر میرسد اما با شناخت و یادگیری آن شما اولین و شاید مهمترین قدم را در راه تبدیل شدن به یک عکاس حرفه‌ای برداشته‌اید.
حالا به عنوان اولین تمرین، حالت عکاسی دوربین DSLR خود را از “خودکار”، به اولویت دیافراگم و بعد اولیت شاتر تنظیم کند و در هر کدام از حالت ها مدتی عکاسی کنید تا تفاوت این دو را به خوبی از عکس‌ها متوجه شوید و در ذهنتان ثبت شود.
این مطلب ادامه دارد…