پست امپرسیونیسم و ونگوگ

ونگوگ

ونسان ونگوگ هنرمند هلندی سبک پست امپرسیونیسم یا پسادریافتگرایی، نقاش نامی که پس از مرگش مشهور شد و در دوران حیات به‌اندازه‌ای فقیر بود که برای خرید رنگ و بوم منت‌های خانواده و برادر بزرگ‌ترش را بر دوش داشت. با ما همراه باشید.

زندگی دراماتیک ونگوگ باعث شده تا در طول تاریخ توجهات زیادی به این نقاشی گوش‌بریده جلب شود. ونگوگ در مارس سال ۱۸۵۳ دریکی از روستاهای شمالی هلند چشم به جهان گشود. پدر ونگوگ کشیش بود و سه عموی بزرگ او دلال نقاشی.۴ سال پس از به دنیا آمدن ونگوگ، برادر محبوبش تئو در سال ۱۸۵۷ به دنیا آمد. تئو نقش مهمی در زندگی ونگوگ داشت و ازنظر مالی ونگوگ را در مسیر نقاشی حمایت مادی و معنوی می‌کرد.

ونگوگ

ونگوگ دوران کودکی و نوجوانی‌اش را در روستا در کنار خانواده گذراند و برای دروس او معلم خصوصی گرفته می‌شد. وینسنت در اوایل جوانی از طریق عموهایش در یک بنگاه خریدوفروش آثار هنری مشغول به کار شد ولی طولی نکشید که منزوی شد و به مذهب روی آورد. گرایش او به مذهب بسیار شدید بود تا جایی که در مدرسه‌ای در بندر رامس گیت بدون دستمزد تدریس می‌کرد.۱۵ سال از عمر ونگوگ نابغه به این منوال گذشت تا تصمیم گرفت مسیر تازه زندگی‌اش را شروع کند.

غروب در مونت ماژور

غروب در مونت ماژور

این تنها بخشی از زندگی پرفرازونشیب وینسنت ونگوگ است، این هنرمند فعالیت حرف‌هایش را در سن ۲۷ سالگی آغاز کرد و عمیقاً تحت تأثیر میله قرار گرفت. ونگوگ تمام آثارش را در ۱۰ سال آخر عمرش خلق کرد.

ونگوگ تأثیر مستقیم و قابل‌توجهی بر هنر قرن بیستم گذاشت، دسته‌بندی آثار ونگوگ شاید کمی سخت باشد ولی در بسیاری از تقسیم‌بندی‌ها او را جز هنرمندان پست امپرسیونیسم یا پسادریافتگرایی می‌دانند. این سبک را درواقع می‌توان به‌نوعی ادامه سبک امپرسیونیسم دانست. هنرمندان این سبک آثار خود را بر اساس دریافت‌های نوری و رنگی خلق می‌کنند و برای درک بهتر آثار آنان باید از فاصله دور به آثار آنان نگاه کرد.

گل های زنبق

گل های زنبق

شاید بتوان گفت که ونگوگ مسیرش را با پسادریافتگرایی وارد کرد و به‌نوعی نمادگرایی رسید. در آثار متأخر او ازجمله اثر مشهور شب پرستاره و گندمزار که آخرین اثر اوست، دیگر خبری از دریافت محض نیست و نقاش نمادهایی را به تصویر اضافه کرده است. ستاره‌هایی که تبدیل به نورهای پیچیده در هم شده‌اند و به دور ماه چرخیده‌اند.

شب پرستاره

شب پرستاره

همان‌طور که اشاره کردیم برخی از پژوهشگران هنری پسادریافتگری را به‌نوعی ادامه سبک دریافتگری می‌دانند ولی برخی این سبک را نوعی واکنش در برابر دریافتگری می‌دانند. از دیگر هنرمندانی که در سبک پسادریافتگرایی آثار فاخری خلق کرده‌اند می‌توان به پل سزان و پل گوگن اشاره کرد. البته بسیاری از هنرمندان سزان را هم در قماش پسادریافتگراها نمی‌دانند. لازم به ذکر است که دسته‌بندی هنرمندان و قرار دادن آن‌ها در جنبش هنری خاصی در عصر مدرن کاری بسیار سخت و دشوار است چون برخی از هنرمندان در کارشان هم‌زمان خصوصیات چند سبک رادارند.

خانه ای در اور

خانه ای در اور

آخرین اثر ونگوگ، مزرعه گندم یا گندمزار او حجت ونسان پرهیجان را با نقاشی تمام می‌کنند. تابلو به‌اندازه‌ای شور و هیجان دارد که این هیجان با یک نگاه به مخاطب منتقل می‌شود. ونسان در ماه‌های آخر عمرش به‌شدت گوشه‌گیر و منزوی‌شده بود و در تنهایی و افسردگی چشم از جهان گشود، این ابهام و آشفتگی به‌وضوح در آخرین اثرش دیده می‌شود. در فیلم‌های «شهوت برای زندگی» و «ونسان و تئو» هم به این موضوع اشاره‌شده که گندمزار آخرین اثر او بوده است.

ونسان عادت داشت که برای برادرش تئو نامه بنویسد و در نامه زیاد با تئو درد و دل می‌کرد. آخرین فیلم بلندی که در رابطه با ونگوگ ساخته‌شده است، «دوستدار تو ونسان» نام دارد که درواقع بر اساس همین نامه‌ها ساخته‌شده است. این فیلم هم در نوع خود شاهکار است، برای ساخت آن از تکنیک نقاشی‌های خود ونگوگ استفاده کرده‌اند و هزاران نقاش فریم به فریم این فیلم را نقاشی کرده‌اند.

مزرعه ذرت با سروها

مزرعه ذرت با سروها

از دیگر هنرمندان این جنبش می‌توان به ژرژ سورا و پل سینیاک اشاره کرد. جالب اینجاست که برخی از هنرمندان سورا و سینیاک را به‌هیچ‌وجه در دسته پست امپرسیونیسم جا نمی‌دهند و به آن‌ها لقب پوانتلیست را می‌دهند. پوانتلیسم یا نقطه‌گذاری جنبشی در هنر مدرن است که نقاش با گذاشتن نقطه‌های بی‌شمار نقاشی‌اش را خلق می‌کند و خبری از تاش قلم کشیده شده نیست. اگر نقاشی بعدازظهر یکشنبه در جزیره گراند ژات اثر سورا را با نقاشی گندمزار ونگوگ و کلیسای روئن مانه مقایسه کنیم این تفاوت را به‌وضوح مشاهده خواهیم کرد.

خانه زرذ

خانه زرد،از دست نوشته های ونگوگ به تئو

یکی از تفاوت‌های فاحش در آثار هنرمندان امپرسیونیسم و پست امپرسیونیسم هیجانی است که در قلم هنرمندان پست امپرسیونیسم دیده می‌شود. درواقع هیجانی که پست امپرسیونیسم‌ها وارد نقاشی کردند در طول تاریخ هنر مدرن راهگشای بسیار از سبک‌های هنری بود. درواقع پست امپرسیونیسم به هنرمندان بعد از خودش جرئتی داد که شاید قبل از این سبک به این وضوح در هیچ سبکی به این شدت دیده نشده بود.

مقبره ونگوگ و تئو

مقبره ونگوگ و تئو

بااینکه ونگوگ را با در نظر داشتن خصوصیات سبک پست امپرسیونیسم بتوان یک پست امپرسیونیست تمام‌عیار دانست ولی اگر سیر آثار او از سن ۲۷ سالی تا ۳۷ سالگی مشاهده کنیم به‌نوعی بلوغ می‌رسیم. ونگوگ در آغاز ده سال فعالیت پیوسته و حرف‌هایش اثری مثل سیب‌زمینی خودها را خلق می‌کند که تاریکی و فضای حزن‌آلود آن متأثر از میله است و به دریافت گری پایبند است. در طول این سال‌ها هیجانی به قلم ونگوگ اضافه شد که شاید بتوان آن را به‌نوعی نزدیک به شخصیت خود ونگوگ دانست.

گندمزار با کلاغ

گندمزار با کلاغ

کتاب «شور زندگی» زندگینامه ونسان ونگوگ است که ایروینگ استون آن را نگارش کرده و با خواندن آن درک دقیق و درستی از زندگی او به دست خواهید آورد. در این کتاب هم نامه‌های ونگوگ به تئو مسیر اصلی داستان را تشکیل می‌دهد و نویسنده با استفاده از این نامه‌ها اطلاعات کاملی در رابطه بازندگی ونسان ونگوگ به‌دست‌آمده است.

فاطمه محمدی
فوق لیسانس گرافیک و عاشق دنیای شگفت انگیز هنر!هنر همیشه دغدغه اصلی زندگی من بوده،خواندن درباره هنر امروز به یک عادت برای من تبدیل شده،هدف من به اشتراک گذاشتن دریچه ای از تاریخ شگفت انگیز هنر با شماست!