مقدمه
به دلیل گرم شدن زمین و صنعتی شدن شهرها، هوا روز به روز گرم‌تر می‌شود. به خصوص در فصول گرم سال که این گرما طاقت فرساست. تحمل این روزهای گرم بدون کولر امکان پذیر نیست البته کولری که به درستی کار کند و لازم نباشد مدام آن را تعمیر کنید یا از آن استفاده نکنید. گاهی اوقات بعد از تعمیرات مکرر نتیجه‌ای نمی‌گیرید و سرمایش لازم نصیب‌تان نخواهد شد. کولری که خریداری کرده‌اید از کدام نوع است؟ کولر گازی یا کولر آبی؟ بحث‌هایی در مورد بهتر بودن کولر گازی و آبی نسبت به یکدیگر وجود دارد که باعث می‌شود در هنگام خرید سردرگم شوید. در این مطلب ما این دو محصول را با هم مقایسه کرده و بدون پیش داوری تصمیم را بر عهده ی خودتان می گذاریم.
- اقلیم
آب و هوای محل زندگیتان عاملی مهم در انتخاب نوع کولر می‌باشد. در مکان‌هایی با آب و هوای خشک بهتر است از کولرهای آبی استفاده شود چون کولرهای آبی باعث ایجاد مقداری رطوبت در فضا می‌شوند. در مناطقی با آب و هوای شرجی بهتر است از کولرهای گازی استفاده شود چون کولر گازی برای خنک کردن فضا مقداری از رطوبت محیط را می گیرد.
- هوای پاک
کولرهای گازی به دلیل تولید گازهای آلوده هوای بیرون از خانه را آلوده کرده و هوایی پاک در محیط درونی ایجاد می‌کنند. این مسئله در شهرهای دارای آلودگی هوا مانند اهواز و تهران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
کولرهای آبی هوای بیرون را به داخل خود کشیده و باعث ورود آلودگی‌ها و ذرات معلق به فضای درونی می‌شوند. همچنین پوشال‌های کولرهای آبی به دلیل مرطوب بودن دائمی مکانی مناسب برای رشد و تجمع باکتری‌ها و قارچ ها می‌باشند که البته می‌توان با تعویض به موقع پوشال‌ها از بروز این مشکل جلوگیری کرد. کولرهای آبی سلولزی مانع ورود آلودگی‌ها و ذرات معلق به فضای درونی می‌شوند. البته این کولرها نیز مزایا و معایب خاص خود را دارند.
- هزینه
می‌توان گفت مهمترین عامل در هنگام خرید، قیمت محصول می‌باشد. قیمت کولرهای گازی ۴ الی ۵ برابر قیمت کولرهای آبی است بنابراین قدرت خرید حرف اول را می‌زند. در بسیاری از موارد نداشتن پول کافی قدرت انتخاب را از ما می‌گیرد و مجبور می‌شویم از همان ابتدا و بدون در نظر گرفتن سایر شرایط به دلیل قیمت پایین‌تر کولرهای آبی را انتخاب کنیم. بخش دوم هزینه‌ها پرداخت قبوض است. کولرهای گازی مصرف برق زیادی دارند به ویژه انواع قدیمی‌تر.
- مصرف انرژی
یکی از معایب کولرهای آبی مصرف زیاد آب است. به ویژه در شرایط فعلی که با بحران کمبود آب مواجهیم. در مقابل کولرهای گازی نیز مصرف برق زیادی دارند. در شرایطی که برق کشور از طریق سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود، مصرف برق در این کولرها حائز اهمیت است. لازم به ذکر است که با رعایت موارد اصولی می‌توان مصرف انرژی را تا حدی در هر دو نوع پایین‌تر آورد. در کولرهای گازی پاک کردن و تمیز کردن به موقع فیلترها، سرویس به موقع کولر، انتخاب ظرفیت متناسب با متراژ فضا و محل نصب مناسب مصرف انرژی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. البته کولرهای گازی نسل جدید با قابلیت اینورتر مصرف برق را به طور چشمگیری کاهش می‌دهند.
در مورد کولرهای آبی نیز سرویس به موقع، استفاده از سایه‌بان برای کولر، رسوب زدایی و تعویض به موقع پوشال‌ها مصرف انرژی را کاهش خواهد داد و منجر به عملکرد صحیح کولر نیز خواهد شد. ظرفیت کولر آبی نیز باید متناسب با متراژ محیط باشد، به طور مثال اگر ظرفیت کولر آبی کمتر از فضا باشد مجبورید به طور مداوم از دور تند کولر استفاده کنید و همین امر باعث افزایش مصرف انرژی خواهد شد. کانال کشی صحیح و عایق بندی درب و پنجره‌ها نیز کمک شایانی به کاهش مصرف انرژی می‌کنند. در هنگام خرید هریک از انواع کولرها باید به رتبه‌ی مصرف انرژی آن توجه کنید. سعی کنید انواع دارای رتبه مصرف انرژی A را خریداری کنید.
استفاده از دور کند در کولرهای آبی و تنظیم دمای کولرهای گازی بین ۲۴ تا ۲۶ درجه ی سانتی گراد باعث کاهش چشمگیری در مصرف برق خواهد شد.
دلایلی برای خریدن کولر آبی
- مناسب آب و هوای خشک
در ایران بیشتر شهرها در مناطق گرم و خشک واقع شده‌اند. همانطور که گفته شد کولرهای آبی باعث ایجاد رطوبت در محیط می‌شوند پس گزینه‌ی مناسبی برای مناطق گرم و خشک می‌باشند.
- مصرف برق کمتر
به طور میانگین مصرف برق کولرهای آبی یک هفتم کولرهای گازی است اما نمی‌توان این نسبت را در مورد تمامی کولرهای آبی و گازی در نظر گرفت چرا که عوامل مختلفی در میزان مصرف انرژی تاثیرگذارند. به این موارد در بخش مصرف انرژی اشاره شد.
- ارزان قیمت
کولرهای آبی علاوه بر قیمت پایین هزینه‌های نصب و نگه‌داری کمتری نیز دارند و به همین دلیل بسیار مقرون به صرفه هستند.
- قطعات یدکی در دسترس
اکثر کولرهای آبی تولید داخل هستند و در صورت نیاز به قطعات یدکی به راحتی می‌توان آن‌ها را تهیه کرد. همچنین به دلیل مکانیزم ساده خود ما هم می‌توانیم به راحتی آن را تعمیر و سرویس کنیم. بنابراین در صورتی که کولر نیاز به تعمیرات ساده داشته باشد خودتان می‌توانید آن را انجام دهید و نیازی به تعمیرکار ماهر نیست.
- سازگار با محیط زیست
کولرهای آبی نه گازهای سمی تولید کرده و نه هوا را آلوده می‌کنند به همین دلیل سازگار با محیط زیست هستند.
دلایلی برای نخریدن کولر آبی
- ایجاد بوی نامطبوع
در صورتی که پوشال‌ها یا پدها به موقع تعویض نشوند امکان انتشار بوی بد در محیط وجود دارد.
- تولید هوای آلوده و ناسالم در فضای داخلی
کولرهای آبی با کشیدن هوای بیرون به داخل باعث ورود آلودگی‌ها و ذرات گرد و غبار به محیط داخلی شده و در نتیجه منجر به بروز انواع حساسیت‌ها و مشکلات تنفسی می‌شوند. مرطوب بودن دائمی پوشال‌ها منجر به رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها خواهد شد که این مشکل را می‌توان با تعویض به موقع پوشال‌ها حل کرد اما در مورد ورود ذرات گرد و غبار و آلودگی‌ها کاری نمی‌توان انجام داد.
- خنک کنندگی محدود
کولرهای آبی هوای بیرون را خنک کرده و وارد محیط داخلی می‌کنند. زمانی‌که هوای بیرون بسیار گرم باشد این عملکرد دچار اختلال شده و خنک کنندگی مطلوب انجام نخواهد شد. اما کولرهای گازی درجات مختلف سرمایشی دارند و هوای گرم بیرون تاثیری در میزان خنک کنندگی آن‌ها نخواهد داشت.
- مصرف زیاد آب
یکی از معایب کولرهای آبی مصرف زیاد آب است به خصوص در شرایط فعلی که با بحران خشک‌سالی و کم آبی مواجه هستیم.
- زنگ زدگی و خوردگی قطعات
قطعات مختلف کولر آبی به دلیل مجاورت دائمی با آب دچار زنگ زدگی و خوردگی می‌شوند و گاهی اوقات لازم است برخی قطعات تعویض شوند.
- انتخابی نامناسب برای مناطق شرجی
همانطور که گفته شد کولرهای آبی باعث ایجاد رطوبت در محیط می‌شوند به همین دلیل برای مناطق مرطوب و شرجی مناسب نیستند. در مناطق دارای رطوبت بیش از ۲۵ درصد استفاده از کولر آبی توصیه نمی‌شود.
- نیاز مداوم به سرویس و تعویض پوشال ها
در مقایسه با کولرهای گازی نیاز بیشتری به سرویس دارند. یکی از کارهایی که باید هر سال انجام شود تعویض پوشال است. پدهای سلولزی هر پنج سال یکبار نیاز به تعویض دارند اما گران‌تر هستند و امکان وجود قارچ و بوی نامطبوع در آن‌ها همچنان پابرجاست.
دلایلی برای خریدن کولر گازی
- خنک کردن محیط در زمان کمتر
تقریبا پس از روشن کردن کولر گازی بلافاصله هوای خنک را احساس می‌کنید اما در کولرهای آبی این چنین نیست و باید کمی زمان بگذرد تا هوای خنک را احساس کنید.
- بدون صدا
در کولرهای گازی موتور کولر جدا از اسپلیت است و همچنین کانال کشی هم وجود ندارد بنابراین این کولرها سر و صدا تولید نمی‌کنند. کانال کولر مانند مجرایی برای ورود سرما و سر و صداست در صورتی‌که هنگام استفاده از کولر گازی سر و صدای محیط اطراف باعث سلب آسایش شما نخواهند شد.
- دارای فیلترهایی مخصوص برای تصفیه هوای محیط
فیلترهای موجود در کولر گازی هوایی پاک و تصفیه شده در فضای درونی ایجاد می‌کنند.
- استفاده نکردن از آب به عنوان خنک کننده
مصرف کم آب در کولرهای گازی به دو دلیل حائز اهمیت است. اول اینکه به دلیل بحران کم آبی لازم است در مصرف آب صرفه جویی شود. دوم اینکه در فصول گرم سال به دلیل بالا رفتن مصرف آب فشار آب در طبقات بالا دست کمتر می‌شود و چون وسایل سرمایش و به ویژه کولرهای آبی باید در بالاترین محل ساختمان باشند و فشار آب مناسب برای تامین آب مصرفی آن‌ها وجود نخواهد داشت.
- دارای قابلیت کنترل خنک کنندگی بخش های مختلف خانه
با استفاده از کولر گازی می‌توانید انتخاب کنید که کدام بخش از خانه خنک شود. این انتخاب در کاهش مصرف انرژی تاثیر بسزایی دارد.
دلایلی برای نخریدن کولر گازی
- مصرف بسیار بالای برق
یکی از معایب کولر گازی مصرف بیش از حد برق می‌باشد. کولرها معمولا در ساعات گرم روز روشن می‌شوند و این ساعات در واقع ساعات اوج مصرف برق هستند و به همین دلیل مصرف انرژی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. البته نسل جدید کولرهای گازی با نام کولر های اینورتر یا کولر گازی کم مصرف میزان مصرف برق را تا حد زیادی کاهش می‌دهند.
- گران بودن
مهمترین مسئله‌ای که تمامی مزایا و معایب را بی‌اهمیت می‌کند، قیمت است. کولرهای گازی ۴ تا ۵ برابر گران‌تر از کولرهای آبی هستند و در برخی موارد حتی در صورت مناسب‌تر بودن کولر گازی خریدار توانایی خرید آن را نخواهد داشت و مجبور است به انتخاب نامناسب تن دهد.
- سازگار نبودن با محیط زیست و آلایندگی محیط
همانطور که قبلا ذکر شد کولرهای گازی در محیط بیرون گازهای سمی تولید می‌کنند. این گازها برای لایه‌ی اوزون مضر هستند. این موضوع در شهرهایی با آلودگی زیاد مشکل ساز خواهد شد. در اکثر منازل موتور دستگاه در تراس و پشت پنجره‌ی اتاق‌ها نصب می‌شود و باعث ورود این گازها به داخل منزل خواهد شد. آلودگی محیط زیست به قیمت خنک شدن منزل ما!