فضا و هرآنچه که درون آن است برای همه ما انسانها هم عجیب است و هم شگفتانگیز اما آنچه بیشتر برای محققان مهم است یافتن نشانههایی از حیاتهای دیگر و یا نشانههایی از حیات در سیاره های دیگر این فضای بی انتها است.با نزدیک شدن پابان سال ۲۰۱۹، وقت آن رسیده که برخی از بزرگترین داستانهای علوم فضایی سال را مرور کنیم. اگر شما هم از علاقمندان به نجوم و فضا هستید با ما همراه باشید.
سال گذشته اکتشافات فراخورشیدی شگفت انگیز بسیاری از دنیایی با سه خورشید در آسمان گرفته تا بسیاری از مکانهای قابل سکونت یافت شده داشته است. در اینجا به ۱۰ مورد از به یاد ماندنیترینها اشاره کردهایم.
-
ستارهTeegarden
در ژوئن سال ۲۰۱۹، محققان گزارش دادند که آنها دو سیاره مانند زمین را پیدا کردهاند که در حال چرخش به دور یک کوتوله قرمز معروف به Teegarden هستند که تنها ۱۲.۵ سال نوری از زمین فاصله دارد.
این جهانهای جدید به ترتیب فقط ۴.۹ و ۱۱.۴ روز زمین طول میکشد تا دور ستاره میزبان خود یک دور کامل بچرخند. با وجود این مدارهای نزدیک، هنوز تصور میشود آنها در “منطقه قابل سکونت” قرار دارند – منطقه قابل سکونت یعنی مسافتی از یک ستاره که میتواند وجود آب مایع در سطح سیاره را پشتیبانی کند – زیرا ستاره Teegarden بسیار کم رنگ است.
دانشمندان از دادههایی که تاکنون جمعآوری شده اعتقاد پیدا کردهاند که تعداد سیارات فراخورشیدی بیشتری برای یافتن در این سیستم وجود دارد.
-
پلونت

چه کسی گفت فضا شایان ستایش نیست؟ در یک مقاله از پیش چاپ که در ژوئیه سال ۲۰۱۹ در وبسایت آرکایو منتشر شد، دانشمندان نامی خیالی را به یک گروه عجیب از قمرهای فراخورشیدی دادند. در سناریوی توصیف شده در این مقاله، این قمرها از کشش گرانشی سیاره میزبان خود جدا شده و به سمت ستاره میزبانشان کشیده شدند.
آنها که دیگر قمر نیستند اما هنوز سیارات فراخورشیدی هستند، به یک اسم خاص احتیاج داشتند. تحقیقات قبلی به “ماه ماه” پرداخته بود، اما مقاله منتشر شده در ماه ژوئیه روی اسم بهتر “پلونت” مانور داد.
پلونتها در حال حاضر کاملاً نظری هستند، اما مقاله نشان میدهد که چگونه سفرهای آنها (و نابودی آهسته آنها در ادامه) در اطراف ستارههای میزبانشان میتواند سیگنالهای نوری قابلتشخیصی را منتشر کند. محققان فکر میکنند که این امضای نوری ممکن است برخی از مشاهدات نجومی که قبلاً توضیح داده نشده بود را توضیح دهد.
-
سه خورشید!
با تشکر از کمک جزئی ماهواره تحقیق سیارات فراخورشیدی در حال انتقال (TESS) ناسا، دانشمندان یک سیاره فراخورشیدی عجیب جدید را در یک سیستم سه ستارهای با دمای سطح در حدود ۳۲۰ درجه فارنهایت (۱۶۰ درجه سانتیگراد) کشف کردند. این سیاره فراخورشیدی به نام LTT 1445Ab است که در فاصله ۲.۵ سال نوری نسبت به ما قرار دارد و با وجود داشتن ستارههای سهگانه، به نظر میرسد هر پنج روز یکبار به دور یکی از آنها گردش میکند. دو کوتوله قرمز دیگر به سادگی در آسمان سیاره فراخورشیدی پدیدار میشوند.
دانشمندان علاوه بر اطلاعات اخیر میگویند که این سیارات فراخورشیدی به خاطر قرار گرفتن بین ستارهها و زمین، کاندیدای مناسبی برای اکتشافات جوی در آینده خواهد بود. دانشمندان معتقدند که این امر باعث میشود که حتی تلسکوپهای زمینی بتوانند در مورد این سیاره فراخورشیدی مشاهداتی انجام دهند.
-
سیاره گازی جوان با دو خورشید
در مارس سال ۲۰۱۹، دانشمندان از دادههای TESS برای کشف سیارات فراخورشیدی گازی استفاده کردند که محققان اعتقاد داشتند ۴۳ سال قدمت دارند. این سیاره فراخورشیدی به نام DS Tuc Ab، هر هشت روز یک بار در یک سیستم دو ستارهای به دور یک ستاره در گردش است.
و از آنجا که DS Tuc Ab هنوز نسبتاً جوان است، دانشمندان مشتاق هستند درباره آنچه تاریخ این جهان میتواند درباره شکلگیری سیارات در منظومه شمسی ما بگوید، اطلاعات بیشتری کسب کنند. به عنوان مثال DS Tuc Ab به دلیل تابش ستاره میزبانش، هنوز هم تلفات قابلتوجهی از گاز اتمسفر خود را تجربه میکند. دانشمندان امیدوارند که این دانش را در مورد DS Tuc Ab استخراج کنند تا بتوانند تصور کنند اگر زمین و سایر سیارات نزدیک به ما جو خود را از دست بدهند چه اتفاقی برایشان میافتد.
-
آیا GJ 357 dمکان قابل سکونتی است؟
در ژوئیه سال ۲۰۱۹، دانشمندان از دادههای TESS استفاده کردند تا گنجینهای دیگر از سیارات فراخورشیدی احتمالاً قابل سکونت را پیدا کنند. دادهها سه سیاره فراخورشیدی را در سیستم ستاره کوتوله GJ 357 شناسایی کردند که ۳۱ سال نوری از زمین فاصله دارد.
دو تا از سیارات، GJ 357 c و d میتوانند به عنوان “فرازمینی”یعنی جهانی کمی بزرگتر از جهان ما طبقهبندی شوند. با این حال، GJ 357 b چیزی به نام یک کره گرم است، به این معنی که اگرچه اندازه آن ممکن است مانند زمین باشد، اما سطح آن بسیار داغتر از سیاره ما (حدود ۴۹۰ درجه فارنهایت یا ۲۵۴ درجه سانتیگراد) است.
به طور خاص GJ 357 d توجه زیادی را به خود جلب کرده است، زیرا به خوبی با منطقه قابل سکونت مطلوب ما منطبق است. این سیاره هر ۵۵ روز زمین، یک دور در اطراف ستاره میزبان گردش میکند.
-
شانس گلوله برفی
دانشمندان در حال یادگیری کتاب کودک زمین هستند تا کمی بیشتر در مورد نوعی از سیارات فرا خورشیدی به نام “گلوله برفی” بیاموزند. گلولههای برفی در زمان خاصی از زندگیشان، میتوانند محکم به ستاره میزبان خود قفل شوند و شکل یک چهره را نشان دهند. درنتیجه اقیانوسهای یخی بزرگ و شبیه به ابرو بر روی آن چهره توسعه مییابند.
زمین به عنوان سیارهای جوانتر، مراحل گلوله برفی خود را طی کرده است. به دلیل این واقعیت، دانشمندان حدس میزنند که سیارات فراخورشیدی گلوله برفی ممکن است بتواند باقی بمانند – و تحقیقات منتشر شده در ژوئیه ۲۰۱۹ نشان میدهد که آنها حتی ممکن است در این کار بهتر از حد تصور باشند.
این مقاله به آنچه ممکن است در سطح این سیارات گلوله برفی به جای اقیانوسهای آنها اتفاق بیفتد، تمرکز کرده است. این مطالعه نشان داد که سیارات گلوله برفی احتمالاً دارای مناطق داخلی معتدل هستند که دمای آن در حدود ۵۰ درجه فارنهایت (۱۰ درجه سانتیگراد) و بالاتر است – در این دما زندگی زمینی به راحتی میتواند جریان یابد.
-
دنیای شبیه توپ فوتبال

در آگوست سال ۲۰۱۹ دانشمندان گزارش دادند که یک سیاره فراخورشیدی به شکل توپ فوتبال جو خود را با سرعت بالایی تشکیل میدهد و همزمان فلزات سنگین مانند آهن و منیزیم را از دست میدهد. این سیاره فراخورشید بزرگ و پف دار، به نام- WASP121b، چیزی به نام “مشتری داغ” است و آنقدر در نزدیکی خورشیدش میچرخد که دمای آن از هر سیاره شناخته شده دیگری داغتر است یعنی دمای فضای فوقانی آن
۴۶۰۰ درجه فارنهایت (۵۳۸ درجه سانتیگراد) است.
نزدیکی به ستاره آن نه تنها سیاره فراخورشیدی را گرم میکند، بلکه باعث ایجاد برآمدگی مانند توپ فوتبال میشود. زیرا گرانش این ستاره آنقدر زیاد است که آن را تهدید به از هم پاشیدن میکند. دانشمندان توانستند با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل ناسا آن را مشاهده کنند، اما امیدوارند که این سیاره را با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب نیز ببینند که قرار است در سال ۲۰۲۱ پرتاب شود.
-
سیاره فراخورشیدی با نمایش بخار آب
درگیری در مورد دادههای سیارات فراخورشیدی در ماه سپتامبر ۲۰۱۹ موجب پریشانی شد، زیرا دانشمندان اولین کسانی بودند که یافتن جهانی با بخار آب را گزارش میدادند.
دادههای موردنظر در سالهای ۲۰۱۶، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ توسط تیم تحت هدایت Université de Montréal جمعآوریشده و نشان میدهد که هوای سیارات فراخورشیدی به نام K2-18 b دارای بخار آب و ابر است و این هیجان بزرگی برای افرادی است که به دنبال علائم موجودات فضایی هستند. اما تیمی از دانشگاه کالج لندن تجزیه و تحلیل این دادهها را هم زمان با محققان کانادایی انجام دادند.
در حالی که انتشار این اطلاعات قانونی نبود – دسترسی به دادهها آزاد بود – برخی از ستاره شناسان آن را ضعیف میدانستند. و رهبر تیم کانادایی گفت که تمایل دارد تیم لندن در مورد برنامههای خود با وی مشورت کرده باشد.
این دو مطالعه دادهها را تا حدودی متفاوت تفسیر میکنند، اما هر دو نتیجه گرفتند که در جو K2-18 b بخار آب وجود دارد و این در کل خبر خوبی است.
-
سیارات فراخورشیدی بدون ستاره ممکن است به دور سیاهچالهها بچرخند.

دانشمندان در اکتبر سال ۲۰۱۹ با استفاده از یک مدل رایانهای مشخص کردند که سیارات شبیه به نپتون بدون ستاره میتوانند در اطراف سیاه چالهها شکل بگیرند و به دور آن بچرخند. این سیارات به جای اینکه مانند ما منظومه شمسی دنجی را به عنوان خانه بشناسند، باید در حاشیه یا حدود ۱۰ تا ۳۰ سال نوری از یک سیاهچاله سبک زندگی کنند و از گردوغبار یخی باقی مانده از آن تشکیل شوند. دانشمندان بر اساس الگوی خود گفتند که چنین سیاهچالههای فرسودهای میتوانند میزبان دهها هزار سیاره باشند.
حداقل از لحاظ تئوری؛ کشف چنین سیارات فراخورشیدی بسیار چالش برانگیز است. به عنوان مثال، ستاره شناسان نمیتوانند از پرکاربردترین استراتژی کشف سیاره یعنی روش ترانزیت، برای یافتن چنین دنیایی استفاده کنند. روش ترانزیت به دنبال شیب نور است که زمانی اتفاق میافتد که یک سیاره از جلوی میزبان خود عبور میکند. اما چون سیاهچالهها به جای انتشار نور آن را فرو میدهند، این کار شدنی نیست. بنابراین دانشمندان فعلاً باید به مدلها و روشهای غیرمستقیم اعتماد کنند.
-
برخورد سیاره فراخورشیدی؟
دانشمندان در سیستم ستارهای BD +20 ۳۰۷ که حدود ۳۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، مشاهده کردهاند که گردوغبار گرم زیادی دارد و آنها هیجان زده میشوند، زیرا این گردوغبار میتواند نشانه برخورد سیارهای در زمان اخیر باشد. این مشاهدات ابتدا یک دهه قبل انجام شد و سپس در آوریل ۲۰۱۹ دوباره تأیید شد.
برای دانشمندان، این امکان مهیج فرصتی برای یادگیری بیشتر در مورد چگونگی تأثیر چنین اطلاعاتی در شکل گیری و تکامل سیستمهای سیارهای است. این راهنماییها ما را به شناخت خانه نزدیک میکند، زیرا اعتقاد بر این است که ماه زمین پس از یک ضربه غولپیکر شکل گرفته است.
پاسخ دهید