سال‌های زیادی است که انسان‌ها به دنبال نشانه‌هایی از حیات در سیاره سرخ هستند و اکنون پس از ۱۵ سال جستجو در مریخ و در ادامه مأموریت های مختلف و متفاوت کوریاسیتی مریخ‌نورد دریچه‌های جدیدی به جستجوی حیات فرازمینی گشوده شده است.
در جستجوی حیات
سال‌ها بود که مطالعات از روی عکس‌های ماهواره‌ای بر روی مریخ انجام می‌شد اما از سال ۲۰۱۲ کوریاسیتی (Curiosity)، مریخ‌نورد ناسا برای اولین بار بر روی این سیاره سرخ فرود آمد و با توجه به مطالعات موفقش در پایان همان سال مأموریتش برای همیشه تمدید شد. این ربات تنها ساکن مریخ است و عکس‌ها و اطلاعاتی از شرایط جغرافیایی، زیستی و همچنین آب و هوایی این سیاره را ارسال می‌کند. چند وقت پیش نیز این مریخ‌نورد توانسته است متان و رس را در مریخ کشف کند که این دو می‌تواند شعله امید به حیات را در مریخ همچنان روشن نگه دارد.
خاک رس معمولاً در تماس با آب شکل می‌گیرد و پیدا شدن آن در سیاره سرخ می‌تواند به این معنا باشد که آب در این منطقه وجود دارد یا حداقل می‌توان گفت زمانی در این منطقه آب وجود داشته است. از سوی دیگر تحقیقات کوریاسیتی نشان از وجود گاز متان در هوای مریخ دارد که این گاز نیز به‌صورت معمول روی سطح زمین توسط ارگانیسم‌های زنده تولید می‌گردد.
کشف دو قطعه‌سنگ رسی
وجود رس در کوه شارپ همیشه موردبحث بوده و کوریاسیتی به همین دلیل در این منطقه فرود آمده و حالا با کشف دو قطعه‌سنگی که ناسا آنها را واحد نشانگر رس نامیده است این حدس و گمان‌ها به واقعیت بدل گشته است. دو سنگ آبرلیدی و کیلماری در قسمت‌های پایینی کوه شارپ کشف‌شده است.
این قله ۵.۵ کیلومتر ارتفاع دارد و باد در طول سال‌ها لایه‌های مختلفی را در این قله نمایان ساخته است و همین باعث می‌شود تا کار مریخ‌نورد ناسا ساده‌تر شود. این کوه در نزدیکی حفره‌ای باستانی به نام گیل شکل‌گرفته که دانشمندان گمان می‌کنند حدود دو میلیارد سال قبل این دهانه تا نیمه مملو از آب بود و در کنار ساحل قدیمی آن کربنات کشف‌شده است. رسوباتی مشابه آن در زمین بیشتر اوقات دارای استروماتولیت یا فسیل‌هایی حاوی باکتری هستند. اگر هنگامی‌که در مریخ رطوبت بوده، میکروب‌هایی در آن ساکن بوده‌اند، بستر این دریاچه قدیمی مکانی ایده آل برای جست‌وجوی آن است.همچنین دانشمندان معتقند قله کوه شارپ از رسوبات این دریاچه شکل‌گرفته است. به‌هرحال کوریاسیتی سعی دارد این معما را حل نماید. هرچند یافته‌های این مریخ‌نورد حاکی از آن است که روزگاری حفره گیل پر از آب بوده اما جزئیات دیگر هنوز به‌طور کامل واضح نیستند.
مریخ در حال تجزیه
طبق شواهد مریخ مدام در حال تجزیه و تولید گازی است و این می‌تواند نشان از میکروب‌های زنده بر روی سطح مریخ باشد. با کشف متان توسط کوریاسیتی در هوای مریخ دانشمندان را به امکان وجود زندگی در این سیاره سرخ امیدوار کرده است.
دانشمندان معتقد هستند که مریخ در دوران جوانی خود یعنی حدود چهار میلیارد سال پیش، گرم‌تر، مرطوب‌تر و قابل سکونت‌تر بوده است. و طبق این ایده اگر مریخ زمانی میزبان حیات بوده است بنابراین بازماندگان ذره‌بینی و میکروبی آن دوره ممکن است به زیر سطح مهاجرت کرده و هنوز زنده باشند. و حال باوجود متان در هوای مریخ این فرضیه می‌تواند درست باشد. چراکه تابش خورشید و واکنش‌های شیمیایی مولکول‌ها در طول چند قرن می‌شکنند و اگر متان اکنون در مریخ وجود داشته باشد یعنی به‌تازگی تولیدشده است.
درروی زمین میکروب‌هایی به نام متانوژن در مکان‌های بدون اکسیزن رشد کرده و متان را آزاد می‌کنند اما عوامل دیگری نیز می‌توانند تولیدکننده متان باشند. بنابراین احتمال دیگر این است که متان کشف‌شده باستانی بوده و برای میلیون‌ها سال جایی درون مریخ گیرکرده است. و سرانجام از بین صخره‌ها و سنگ‌ها آزادشده و وارد هوا شده است. بااین‌حال ناسا در حال تحقیق بر روی عامل اصلی این گاز است.
کشف متان ۱۵ سال قبل
دانشمندان اولین بار نزدیک ۱۵ سال پیش از کشف متان در مریخ خبر دادند و این کشف را سفینه Mars EXpress انجام داد که توسط آژانس فضایی اروپا به اطراف مریخ فرستاده شده بود. اما آن داده‌ها به دلیل محدودیت ابزاری قابل تأیید قطعی نبودند.
کوریاسیتی در سال اول حضورش در مریخ اثری از متان کشف نکرد اما در سال ۲۰۱۳ توانست متان را تشخیص هد که برای چند ماه هم دوام داشت اما به‌تدریج محو گردید. طبق شواهد در طول سال‌ها مقدار متان در فضول مختلف متفاوت می‌باشد. Mars EXpress در سال ۲۰۱۳ یافته‌های کوریاسیتی را تأیید کرد اما سفینه جدیدتر اروپایی به نام Trace Gas Orbiter که در سال ۲۰۱۶ به مدار مریخ رسید هیچ متأنی را تأیید نکرد. بااین‌حال با کشف منبع این گاز می‌توان شاید به‌طور دقیق‌تر به این سؤال که آیا زندگی روی مریخ شکل خواهد گرفت یا خیر؟ پاسخ داد.
ارسال مریخ‌نورد جدید برای تکمیل تحقیقات
به همین منظور ناسا سعی دارد تا برای کامل کردن مطالعات و اطلاعات خود مریخ نورد دیگری را روانه این سیاره سرخ نماید. مریخ‌نورد جدید ناسا، نخست نمونه‌هایی از این سیاره جمع‌آوری می‌کند و به زمین می‌فرستد. این نمونه‌ها نشان می‌دهند روی سیاره سرخ حیاتی وجود دارد یا خیر. مریخ‌نورد آتی ناسا در سال ۲۰۲۰ میلادی به سیاره سرخ می‌رود و مکان فرود آن از هم‌اکنون انتخاب‌شده است. این مریخ‌نورد در دهانه جزرو ( Jezero) فرود می‌آید. مریخ‌نورد مذکور با ابزارهای مختلفش رسوبات را تحلیل و جمع‌آوری می‌کند و برای این منظور مجهز به یک بازوی روباتیک است و با مته نمونه جمع‌آوری می‌کند. این مریخ‌نورد محفظه‌ای با فضایی برای ۲۰ سیلندر را در خود جای می‌دهد که در هرکدام از آنها یک نمونه جمع‌آوری می‌شود.
طبق این طرح مریخ‌نورد محفظه‌ها را مخفی می‌کند تا در مأموریت های آتی به زمین ارسال شوند. این مریخ‌نورد طوری طراحی‌شده تا به مدت دو سال کار کند اما اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش برود، مأموریت آن طولانی‌تر می‌شود. دانشمندان امیدوارند مریخ‌نورد بتواند از دهانه مذکور بالا برود و تا منطقه Midway در فاصله ۲۵ کیلومتری دهانه، به فعالیت‌های خود ادامه دهد. منطقه Midway بسیار جالب است؛ زیرا در آنجا صخره‌هایی زیر سطح به وجود آمده‌اند. به گفته دانشمندان این صخره‌ها شامل رسوباتی از چشمه‌های حاوی مواد معدنی‌اند که احتمالاً ارگانیسم‌های زیرسطحی مریخ از آن تغذیه می‌کرده اند.