مهارت نه گفتن یکی از مهارت‌های تمرینی است که هر کسی برای موفقیت و احساس رضایت در زندگی خود، به آن احتیاج دارد. برای این منظور، پیش از هر چیزی بدانید که باید به خاطر خود، نه به خاطر هیچ کس دیگری زندگی کنید. اجازه ندهید که ترس از قضاوت، نپذیرفته شدن و یا مورد انتقاد گرفتن توسط دیگران، شما را از عمل کردن به خواسته‌های خود منع کند.
مهارت نه گفتن
باید دید چرا گفتن کلمه “نه” بسیار دشوار است؟ این فقط یک کلمه است و نباید گفتن آن چندان سخت باشد. از خود بپرسید که چرا خوشحال کردن دیگران این قدر برایتان مهم است و این موضوع را تا حد ناراحتی خود، پیش می‌برید؟! ترس از نه گفتن، یکی از بزرگترین ترس‌هایی است که با خود همراه داریم و هر بار در چنین موقعیت‌هایی؛ فکر می‌کنیم که با “نه” گفتن، ناخوشایند یا بی‌نزاکت جلوه خواهیم کرد.
به این فکر می‌کنیم که مردم چه نظری راجع به ما داشته و چه چیزی در این باره با خود خواهند گفت. با “نه” گفتن، طرف مقابل چطور نگاه خود را نسبت به من تغییر خواهد داد؟
به هر صورت مردم نسبت به سایرین فکرهایی داشته و با صدای بلند یا در ضمیر خود، این افکار را به جریان در می‌آورند. این تنها چالشی نیست که در زندگی روزمره با آن روبرو هستیم، اما یکی از چالش‌هایی است که فشار سنگینی را بر ما تحمیل کرده و عزت نفس و اعتماد به نفس را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
در اینجا قصد داریم که مهارت نه گفتن را با هم مرور کرده و رفته رفته تکنیک‌های آن را در زندگی خود جای دهیم.
در ادامه با ما همراه باشید.
تکنیک‌های یادگیری مهارت نه گفتن
نه گفتن به این معنا نیست که شما آدم بدی هستید
نه گفتن به معنای آن نیست که شما بی‌نزاکت، خودخواه یا ناآگاه هستید، بلکه این‌ها اعتقادات نادرستی است که تنها نه گفتن را سخت می‌کند. باید به نقطه‌ای برگردیم که این عقاید به وجود آمده و یک روش عالی برای ترک آن‌ها بیابیم.
به این فکر کنید که در کودکی چطور به سادگی “نه” گفته و عقاید و تصمیم‌های خود را به راحتی ابراز می‌کردید. اما از همان دوران کودکی به ما یاد داده شده که نباید “نه” بگوییم. نه گفتن به مادر، پدر، معلم و غیره ممنوع اعلام شده و به عنوان یک خط قرمز در نظر گرفته شد. نه گفتن دور از نزاکت بوده و کودکی که همیشه بله می‌گفت، مودب و دوست داشتنی به نظر می‌رسید.
اما در بزرگسالی باید بتوانیم تمیز بین خوب بودن و قبول بی چون و چرای هر چیزی را انجام دهیم. هیچ چیزی نباید در یک کلمه محدود‌کننده خلاصه شود. ما خودمان تصمیم گرفته و بر اساس اختیار خودمان زندگی می‌کنیم.
متاسفانه بیشتر ما به اعتقادات شکل گرفته در کودکی خود ادامه می‌دهیم و نگران این هستیم که با نه گفتن، احساس حقارت، گناه یا شرمساری به سراغمان بیاید. ما از طرد شدن، تنها ماندن و غیره بابت یک کلمه نه گفتن، می‌ترسیم.
ارزش خود را بشناسید
گام دوم برای یادگیری مهارت نه گفتن این است که بدانید تا چه اندازه ارزشمند هستید و نظر خود را در مقایسه با نظر دیگران، ارجحیت دهید. این را بدانید که بستگی دادن زندگی خود به نظر دیگران، به هیچ وجه برای شما احساس آزادی و خوشبختی نخواهد آورد. اگر به تایید افراد دیگر وابسته باشید، در واقع می‌گویید که “نظر آن‌ها درباره من، از نظر من درباره خودم مهم‌تر است!”
درست است که همه ما دچار خطاها و اشتباهاتی هستیم و هیچ یک نمی‌توانیم خود را کامل بدانیم. اما این همان چیزی است که ما را به انسان تبدیل می‌کند و نیازی نیست که بابت آن به چالش‌های جدی‌تر وارد شویم.
آن چه یک فرد را بزرگ می‌کند ظاهر و دستاوردهای او نیست، بلکه تمایل وی به دوست داشتن دیگران، فروتن بودن و رشد به عنوان یک فرد است. شما بی‌نظیر، ارزشمند و مهم هستید و هیچ کس دیگر در این دنیا نمی‌تواند آن چه را می‌توانید ارائه دهید، بهتر از شما به انجام برساند.
از خود بپرسید؛ آیا واقعا ارزشش را دارد؟
قدم سوم برای یادگیری مهارت نه گفتن این است که از خود بپرسید که اگر پاسخ مثبت بدهید، آیا واقعا ارزش آن را دارد؟! در غیر این صورت پس از بله گفتن، شک و تردید به سراغ شما خواهد آمد و به دنبال راه حلی برای خروج از وضعیت می‌گردید. به استرس، اضطراب و ناراحتی‌هایی که با بله گفتن به چیزی که در قلب مخالف آن هستید، فکر کرده و سپس پاسخ خود را بدهید.
اگر چه احساس همراهی، همدلی، نوع‌دوستی، یاری رساندن به دیگران و غیره از بهترین احساسات بشری هستند؛ اما در هر تصمیم‌گیری باید ببینید که آیا ارزش آن را دارد یا خیر؟
نکاتی مفید برای به دست آوردن مهارت نه گفتن
- مستقیم پاسخ دهید. به راحتی بگویید: “نه، نمی‌توانم!” یا “نه، نمی‌خواهم!”
- نیازی به عذرخواهی یا ذکر دلایل و بهانه‌تراشی نیست.
- برای نه گفتن، به دروغگویی متوصل نشوید.
- به یاد داشته باشید که بهتر است اکنون یک کلام “نه” بگویید تا این که بعد با نارضایتی به انجام آن کار بپردازید.
- ادب و احترام را رعایت کنید و ضمن نه گفتن، به طرف مقابل احترام بگذارید. به طور نمونه از او تشکر کنید که شرایط را درک می‌کند.
- اگر قصد شما دادن پاسخ منفی است، امید واهی به طرف مقابل ندهید. به طور مثال نگویید که درباره آن فکر خواهم کرد. این فقط شرایط را طولانی‌تر می‌کند و باعث می‌شود که احساس استرس بیشتری داشته باشید.
کلام آخر
شما چطور در شرایط مختلف از مهارت نه گفتن استفاده می‌کنید و تا چه اندازه در این امر موفق هستید؟ چه تکنیک‌هایی را برای نه گفتن به کار می‌برید؟
