تلفن های همراه برای نخستین بار در دهه ی ۱۹۹۰ در ایالات متحده ی آمریکا در دسترس قرار گرفتند، اما پس از آن این تلفن های همراه به سرعت و به طور چشمگیری در سراسر جهان رواج یافتند.
استفاده ی گسترده از تلفن های همراه و اینترنت همراه آن ها، موجب گردیده تا برج های مخابراتی یا همان دکل های BTS در نقاط مختلف شهرها قرار داده شود.
این برج ها که به عنوان ایستگاه های پایه هستند، تجهیزات الکترونیکی و آنتن هایی را روی خود سوار دارند که سیگنال های رادیویی RF را دریافت کرده و انتقال می دهند.
دکل های BTS چطور کار می کنند؟
دکل های مخابراتی تلفن همراه ممکن است روی برج ها و ساختمان های بلند روی مخازن آب یا درختان تنومند نصب شوند. به هر صورت آنتن ها باید به اندازه ی کافی در ارتفاع قرار داده شوند که بتوانند منطقه را به طور مناسب پوشش دهند. ایستگاه های پایه معمولا باید ارتفاعی بین ۱۵ تا ۶۰ متر داشته باشند.
تلفن های همراه با نزدیک ترین دکل های BTS ارتباط برقرار کرده و فرکانس های رادیویی را از آن می گیرند. امواجی که از دکل های تلفن همراه ساطع می شود در طیف امواج الکترومغناطیسی بین موج های رادیویی FM و امواج مایکروویو هستند. این امواج مانند امواج رادیویی FM، مایکروویوها، نور مرئی و گرما در گروه امواج غیریونیزه قرار می گیرند.
این بدان معناست که امواج مزبور قادر به تخریب سلولی نیستند.
امواج یونیزه مانند اشعه ی ایکس، اشعه ی گاما و اشعه ی ماورای بنفش می توانند به تخریب سلولی منجر شده و در نهایت ریسک ابتلا به سرطان را بالا ببرند.
در سطوح بسیار بالا، امواج RF یعنی همان تشعشعات دکل های تلفن همراه می توانند بافت های بدن را گرم کنند. (این همان عملکردی ست که در اجاق های مایکروویو اتفاق می افتد.)
اما میزان انرژی تولید شده در دکل های BTS تلفن همراه بسیار کمتر از آن است که بتواند به گرم شدن سلولی در بدن انسان بینجامد.
وقتی فرد تماس تلفنی با موبایل خود برقرار می کند، یک سیگنال از آنتن تلفن همراه به نزدیک ترین دکل ارسال می شود. ایستگاه پایه به این سیگنال با اختصاص دادن یک کانال رادیویی پاسخ می دهد. در حقیقت موج های RF اطلاعات صوتی را به دکل انتقال می دهند. سپس سیگنال های صوتی به مرکز سوئیچینگ فرستاده شده و تماس را به مقصد منتقل می کنند. در نهایت سیگنال های صوتی در طول تماس به عقب و جلو پخش می شوند.
ما چطور در معرض امواج دکل های مخابراتی قرار می گیریم؟
در حالی که تماس های مختلف موبایلی در یک محدوده برقرار می کنیم، امواج RF در محوطه ی جایی که دکل مخابراتی قرار دارد، ساطع شده و مردم در معرض آن ها قرار می گیرند.
امواج از جایی که آنتن های تلفن همراه روی دکل در ارتفاع قرار دارند به شکل یک چتر به سمت زمین در حرکت هستند و در نهایت با سطح زمین برخورد می کنند.
طبیعتا میزان قدرت امواج در ارتفاع و نزدیک به خود آنتن ها زیاد بوده و هر آن قدر که در مسیر شیبدار خد به سمت زمین نزدیک می شود، از قدرت آن ها کاسته می گردد. همین طور با دور شدن از دکل نیز قدرت آنتن ها به میزان زیادی کم می شود.
علاوه بر این چون سیگنال های به صورت متناوب و نه دائمی پرتاب می شوند، اثرات آن ها به مراتب کمتر خواهد بود.
در سطح زمین در نزدیکی دکل های BTS، مقدار انرژی تشعشعات RF هزاران بار کمتر از میزان
استانداردی ست که FCC برای آن تعیین کرده است. بسیار بعید است که یک فرد بتواند در معرض سطوح RF بیش از این محدودیت ها قرار بگیرد، مگر آن که یک شخص درست مقابل آنتن با فاصله ی بسیار کم بایستد.
گفتنی ست سطح انرژی RF درون ساختمان هایی که دکل روی پشت بام آن ها نصب گردیده، بسته به مصالح ساختمانی به کار رفته در آن ها بسیار پایین تر از چیزی ست که به محیط اطراف تابش می کند. بلوک چوب یا سیمان می تواند انرژی تابش را تا ۱۰ برابر کمتر سازد. همچنین سطح انرژی تابش پشت آنتن صدها تا هزاران برابر کمتر از مقابل آن است.
آیا دکل های BTS تلفن همراه سرطان زا هستند؟
برخی از مردم که محیط کار، منزل، مدرسه، دانشگاهی که به آن می روند نزدیک به یکی از دکل های مخابراتی BTS است، نگرانی هایی نسبت به آن ها دارند.
مردم می پرسند که آیا تشعشعات دکل های تلفن همراه می تواند سرطان زا باشد یا خیر؟
پاسخی که مراکز تحقیقاتی سرطان آمریکا ارائه کرده اند به این شرح است:
اولا، میزان انرژی رادیویی RF بسیار کم است و در مقایسه با انواع دیگر تابش های اشعه گاما، ایکس و UV قدرتی در ایجاد سلول های سرطانی ندارد. انرژی امواج RF که توسط برج های تلفن همراه ساطع می شوند، قدرت کافی برای شکستن پیوندهای DNA را نداشته و به همین دلیل این فرم از تابش نمی تواند به سرطان منجر شود.
مسئله ی دوم به طول موج این امواج برمی گردد. امواج رادیویی طول موج های طولانی دارد که قادر به تمرکز کافی برای تاثیرگذاری بر روی سلول های بدن انسان نیست.
سوم این که حتی اگر امواج RF بتوانند به نحوی روی سلول های بدن انسان تاثیر بگذارند، سطوح این امواج در زمین بسیار پایین و کمتر از میزان استاندارد است.
مطالعات در افراد
مطالعات انسانی به طور خاص روی عده ای که نزدیک دکل های BTS زندگی می کرده اند و عده ای که بسیار دورتر از این دکل ها بوده اند، انجام گرفته است.
در یک مطالعه ی بزرگ که به وسیله ی محققان بریتانیایی انجام شد، یک گروه ۱۰۰۰ نفری از خانواده های که یکی از اعضایشان مبتلا به سرطان بودند، در برابر یک گروه مشابه از خانواده های بدون بیماری تحت بررسی قرار گرفتند. هیچ ارتباطی بین سرطانی ها و زندگی نزدیک به دکل های مخابراتی تلفن همراه یافت نشد.
محققان می گویند خطر زندگی نزدیک به دکل های مخابراتی بارها کمتر از استفاده ی مستمر از گوشی های تلفن همراه، به خصوص صحبت کردن های طولانی و نگه داشتن گوشی نزدیک به سر می باشد.
اگر چه اکثر مطالعات ارتباط مستقیمی بین رشد تومورهای مغزی و تلفن همراه را نتوانسته اند ثابت کنند، اما با این همه توصیه هایی جهت استفاده ی محدودتر از تلفن همراه داده شده است.
دانشمندان توصیه می کنند برای صحبت کردن با تلفن همراه و کاهش ریسک های آن، حتما از هندزفری استفاده شود.
