سفر به کرمانشاه ، یکی از لذت‌بخش‌ترین سفرهای داخلی ایران است؛ از دشت‌های سرسبز و طبیعت بکر تا آثار تاریخی به جا مانده از دوران مختلف تاریخ، که هر گردشگری با هرسلیقه‌ای را راضی می‌کند.
با آراد مگ همراه می‌شویم تا ما را با سرزمینی آشنا کند که رد و پای پادشاهان باستانی در میان طبیعت بکر آن، احساس می‌شود. سرزمینی که دوران ساسانیان را با رونق بالایی سپری کرده است و دارای جاذبه‌های ارزشمند تاریخی و طبیعی فراوانی است.
کرمانشاه
کرمانشاه یکی از مهمترین شهرهای غربی ایرن و نهمین شهر پرجمعیت و بزرگترین شهر کردنشین کشور است. کرمانشاه از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران به‌شمار می‌رود و پیدایش آن به سده چهارم میلادی بازمی‌گردد. این شهر یکی از اولین زیستگاه‌های بشری و از جمله مراکز مهم جمعیتی در نواحی زاگرس میانی به شمار می‌رفته است.
شهر کرمانشاه دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است. از آنجایی‌که این شهر در قرن چهارم میلادی روستای خوش آب و هوایی بود به عنوان دومین اقامت‌گاه سلطنتی ساسانیان انتخاب شد. در دوران ساسانیان باغ‌های بزرگی در این منطقه ساخته شد و تا مدت‌ها مکان تفریحی پادشاهان ساسانی بوده‌است.
جاذبه‌های گردشگری کرمانشاه
کرمانشاه، دارای جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فروانی است. حدود سه هزار اثر تاریخی در این شهر وجود دارد که از این میان ۷۱۶ اثر به ثبت ملی و برخی به ثبت جهانی رسیده‌اند. در این مقاله شما را با معروفترین و جذاب‌ترین آن‌ها آشنا خواهیم کرد.
طاق بستان
طاق بستان، یکی از ارزشمندترین جاذبه‌های کرمانشاه است که در شمال غربی این شهر قرار دارد. این جاذبه‌ی بی‌نظیر که حدود دو هزار سال قدمت دارد، مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌هایی است که ازدوران ساسانیان به یادگار مانده است. نقوشی که بر روی این سنگ‌نوشته‌ها به چشم می‌خورند، بر گرفته از تاج‌گذاری‌ها و مراسم‌ها مختلفی از قبیل تاج‌گذاری خسرو پرویز، تاج‌گذاری اردشیر دوم، تاج‌گذاری شاهپور دوم و سوم، مراسم شکار گراز توسط سوارکاران و نواختن موسیقی با آلات موسیقی چنگ و چند سنگ نوشته و کتیبه به خط پهلوی است.
طاق بستان که یکی از خنک‌ترین مناطق شهر کرمانشاه است، علاوه بر جذابیت‌های تاریخی، دارای جاذبه‌های طبیعی فروانی است که آن را به مجموعه‌ای کامل تبدیل کرده است.چشمه‌های جوشان طاق بستان، موزه سنگ طاق بستان و درخت چنار ۳۷ متری با ۷۰۰ سال قدمت که نامش در فهرست آثار ملی نیز دیده می‌شود از جاذبه‌های اطراف طاق بستان به شمار می‌روند که گردشگران را مجذوب خود کرده است. طاق بستان، به سبب نورپردازی جذابی که دارد، در شب بسیار دیدنی و چشم‌نواز است؛ از این رو دیدن این جاذبه ارزشمند را در شب، از دست ندهید.
معبد آناهیتا
معابد آناهیتا، بناهای باشکوهی هستند که برای پرستش آناهیتا، الهه‌ی آب ساخته می‌شدند و در آن به شکرگزاری این نعمت می‌پرداختند. معابد کوچک و بزرگ آناهیتا در جای جای سرزمین پهناور ایران بنا شده است که یکی از این سازه‌های ارزشمند در شهر کنگاور استان کرمانشاه ساخته شده است. قدمت این معبد به دوران هخامنشیان باز می‌گردد و دومین بنای بزرگ سنگی ایران، بعد از تخت جمشید است.
معبد آناهیتا حدود ۳۲ متر بالاتر از سطح زمین در ارتفاعات تپه ناهید، بر دشت کنگاور بنا شده است. به کارگیری صفه و سکوی مسطح به عنوان بستر بنا، قرارگیری پرستش‌گاه‌ها و چهارطاقی آتشکده‌ها در اماکن بدون سقف و انجام مراسم مذهبی در هوای آزاد، حیاط وسیع محصور شده با دیوار و ستون، دیوارچینی و زیرسازی اطراف صفه، پلکان دوطرفه ورودی به بنا، فرم مربع در پلان‌‌ها و به کارگیری مصالح سنگ، خشت و گچ در ساخت این معبد از ویژگی‌های معماری معبد آناهیتا به شمار می‌روند.
مجموعه تاریخی بیستون
در ۳۰ کیلومتری شمال شرقی کرمانشاه، مجموعه‌ای بی‌نظیر جا خوش کرده است که نظر گردشگران سراسر دنیا را به سوی خود جلب کرده است.
در محوطه تاریخی، فرهنگی و طبیعی بیستون در حدود ۲۸ اثر ثبت ملی شده وجود دارد و در اطراف آن ۱۷۰ اثر شناسایی شده است که در این میان حدود ۱۰۰ اثر در فهرست بناهای تاریخی و ملی به ثبت رسیده اند.. مهمترین بخش محوطه تاریخی و فرهنگی بیستون، کتیبه و سنگ نوشته برجسته داریوش هخامنشی است که در تاریخ ۱۳ جولای ۲۰۰۶ (۲۲ تیرماه ۱۳۸۵) در سیامین اجلاس یونسکو به شماره ۱۲۲۲ در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده است. این اثر هشتمین بنای تاریخی ایران است که در این فهرست قرار گرفت. نام کل این مجموعه تاریخی، طبیعی و فرهنگی نیز از سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
این سازه عظیم، حدود ۲۵۰۰ سال پیش، بر دامنه‌ی جنوبی کوه بیستون بنا شده است. در نزدیکی این سنگ نوشته آثار پلکانی دیده می‌شود که به نظر می‌رسد برای بالا رفتن حجاران ساخته شده بود. البته در زمان پایان کار، این پلکان را تراش داده‌اند تا دسترسی به سازه غیر ممکن شود. سنگ‌نوشته‌های بیستون بر سنگ‌هایی از جنس آهک کنده شده است. بر روی اثر، نشانه‌های لعابی قهوه ای رنگی به چشم می خورد که در گذر زمان با مواد مختلف مخلوط شده و تغییر رنگ داده است. از جمله این مواد می‌توان به ذراتِ اکسید شده آهک و بقایای سربی که در چند سطر اول نشانه‌هایی از آن دیده می شود، اشاره کرد.
نکاتی که داریوش بر روی بیستون به یادگار گذاشته است:
داریوش در این کتیبه ابتدا به معرفی خود پرداخته و از دودمان هخامنشیسخن گفته است. سپس در مورد شیوه حکومتش، مرگ کمبوجیه، شورش‌هایی که بر علیه‌اش شده و اینکه چگونه این شورش‌ها را سرکوب کرده است، توضیح می دهد. او به پیروزی هایی که در ۱۹ نبرد خود برای سرکوب این شورش‌ها انجام داده اشاره می کند و از چگونگی استقرار آرامش و امنیت در پادشاهی تحت امر خود سخن می‌گوید. از راستی و راستگویی دفاع می کند و در مورد دروغگویی هشدار می دهد، برای کشور و مردمش دعای نیک می‌کند و از کمک‌های اهورامزدا برای غلبه بر دشمنانش قدردانی می‌کند و نام افرادی که بر علیه او شورش کرده بودند را در این کتیبه به ثبت رسانیده است.
نقش برجسته و کتیبه داریوش نشان‌دهنده‌ی ارتباطات مهم بشری در زمینه توسعه هنر و نوشتار است و پادشاهی داریوش در زمان هخامنشی را به رخ می‌کشاند. این کتیبه تنها متن شناخته شده از دوره هخامنشی است.به سبب ارزش بالای سازه تاریخی بیستون، نام این اثر در فهرست آثار جهانی یونسکو می‌درخشد.
به غیر از نقش برجسته و کتیبه‌ی بیستون ۲۶ اثر تاریخی و طبیعی دیگر در محوطه بیستون وجود دارند که بازدید از آن‌ها خالی از لطف نیست. از این آثار ارزشمند می‌توان به غارهای محوطه تاریخی بیستون، نقش برجسته و کتیبه های محوطه تاریخی بیستون، پرستشگاه و نیایشگاه‌های محوطه تاریخی بیستون، بقایای شهر باستانی پارتی، پل‌های محوطه تاریخی بیستون، دژ و قلعه محوطه تاریخی بیستون، کاروانسرای شاه عباسی، تپه نادری، بنای ساسانی-ایلخانی کناره رودخانه گاماسیاب، سراب بیستون، جاده شاهی، گوردخمه برناج و کوه بیستون اشاره کرد.
آبشار پیران
آبشار پیران یکی از زیباترین و مرتفع‌ترین آبشارهای ایران است که در ۱۰ کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب استان کرمانشاه جای گرفته است. این پدیده زیبای طبیعی با حدود ۱۰۰ متر ارتفاع از بلندترین آبشارهای ایران محسوب می‌شود. برای دیدار با این جاذبه‌ی زیبا و چشم‌نواز طبیعی، کافی است حدود ده کیلومتر از سر پل ذهاب فاصله بگیرید تا به روستای زیبای شالان برسید؛ بعد از حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی در منطقه‌ای خوش آب و هوا، آبشار سه طبقه ریجاب که با نام پیران نیز شناخته می‌شود، خودنمایی می‌کند. یکی از تفریحات گردشگران در این منطقه به دلیل داشتن صخره‌های زیبا و متعدد، صخره‌نوردی است که همین امر صخره‌نوردان زیادی را به این منطقه می‌کشاند.
از آنجایی‌که این پدیده‌ی زیبا و جذاب در ارتفاعات و دامنه کوه‌های زاگرس قرار گرفته است، فصول پاییز و زمستان سردی دارد و بهترین زمان سفر به این نقطه بکر و زیبا، فصل بهار و تابستان است که علاوه بر هوای دلپذیر، سرسبزی منطقه نیز چشم‌نواز است.
سرآب نیلوفر
در ۲۰ کیلومتری شمال غربی کرماننشاه و در دامنه کوه کماجار، دریاچه‌ای زیبا در بستر طبیعت جا خوش کرده است. این دریاچه که مملوء از گل‌های نیلوفر است، در فصول گرم سال با بازشدن غنچه‌هایش زیبایی بی‌نظیری را به آن می‌بخشد. دریاچه سرآب نیلوفر در ارتفاع ۲۵ متری از سطح دریا قرار دارد و عمق این دریاچه در قسمت‌های مختلف آن متفاوت است اما عمیق‌ترین بخش آن به ۳۲ متر می‌رسد. گفته می‌شود در اعماق این دریاچه غارهای زیرزمینی وجود دارد.
این دریاچه در ارتفاع ۲۵ متری از سطح دریا قرار دارد و مساحتی در حدود ۱۳۳۱ هکتار را به خود اختصاص داده است. اما عمق عمیق ترین قسمت های آن به بیش از ۳۲ متر می رسد. این جاذبه‌ی منحصر به فرد طبیعی، از سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قایق‌سواری، کمپینگ در اطراف دریاچه و عکاسی از این طبیعت زیبا و دیدنی، تفریحاتی هستند که در بازدید از این جاذبه‌ی چشم‌نواز نصیبتان خواهد شد. همانطور گفتیم در فصول گرم سال، نیلوفرها غنچه‌ها و برگ‍‌هایشان را بر سطح آب می گستراند و لباس تازه‌ای بر تن دریاچه می‌نشاند و جلوه‌ای زیبا به این دریاچه می‌بخشند اما فصول پاییز و زمستان نیز، این منطقه زیبایی‌های خاص خودش را دارد.
تکیه معاون الملک کرمانشاه
تکیه معاون‌الملک در خیابان آبشوران کرمانشاه واقع شده است. این تکیه که حدود ۱۱۴ سال قدمت دارد، در دوران قاجار بنا شده است و دارای ۳ بخش حسینیه، عباسیه و زینبیه است. تکیه معاون‌الملک در طول تاریخ دستخوش حوادث زیادی شده است.
تکیه معاون‌الملک دارای کاشی‌کاری‌های منحصر به فردی است که بر روی آن‌ها نگاره‌های زیبا از داستان‌های ملی و حماسی نقش بسته است و وجود کاشی‌های برجسته و هفت‌رنگ بر زیبایی آن افزوده است که وجود نقوش زیبا و رنگ خاص کاشی‌هایش، دلیل شهرت آن است. این تکیه دارای سه در ورودی است که در حال حاضر درب‌های جنوبی و شمالی آن بسته می‌باشد و فقط درب اصلی آن باز است. از آنجایی‌که این تکیه در گودی قرار دارد، برای ورود باید از چند پله پایین بروید تا به صحن اصلی تکیه برسید. در گوشه صحن اصلی، یک سقاخانه شش‌ضلعی قرار دارد و یک حیاط دلنشین و کوچک با دیوارهای بلند که دور تا دور آن را حجره‌های دو طبقه احاطه کرده است.
این اثر ارزشمند که یادگار دوران قاجار است از سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
تکیه بیگربیگی
تکیه بیگربیگی نام بناکننده‌اش را به یدک می‌کشد، در بافت قدیمی کرمانشاه و در خیابان فردوسی این شهر قرار دارد. این تکیه که با آینه‌کاری‌های زیبا و چشم‌نوازش در کرمانشاه منحصر به فرد است، یادگار دوران قاجار می‌باشد.
برای ورود به اینن تکیه زیبا، سه درب ورودی وجود دارد؛ درب اصلی آن که در قسمتت جنوب شرقی بنا قرار دارد دارای سردری زیبا با گچ‌بری‌های برجسته و مقرنس‌های گچی است. در دو سمت ورودی، دو ردیف طاق نما جلب توجه می کند که طاق‌نمای ردیف پایین مزین به مقرنس‌های گچی و گچ بری‌های زیباست و داخل طاق‌نماهای ردیف بالایی پیکره‌های گچی از شخصیت‌های قاجاریه دیده می‌شود .این تکیه دارای ۲۴ اتاق است که هر کدام از آن‌ها تزئیناتی زیبا دارند که بسیار جذاب و تماشایی است.
مهمترین بخش تکیه بیگلربیگی قسمت غربی آن است، جایی که گنبد خانه حسینیه را در خود جای داده است، حسینیه دو طبقه و هر طبقه‌اش ۶ اتاق دارد. سقف حسینیه پوشش گنبدی دارد، نمای بیرونی آن شیروانی و نمای داخلی آن با آیینه کاری‌های باشکوه مزین شده است. ستون های گچی، طرح‌های هندسی، نقوش گیاهی و قندیل‌های شمع‌سوز از دیگر تزئیناتی هستند که بر زیبایی آن افزوده‌اند.
گوردخمه‌های کرمانشاه
گوردخمه‌ها یکی از قدیمی‌ترین انواع معماری صخره‌ای در ایران هستند که در دل کوه‌ها و صخره‌های مرتفع تراشیده می‌شدند. این بناهای صخره‌ای در واقع، مقبره‌ی متوفیان و افراد مهم بودند. نحوه خاکسپاری متوفیان در ایران باستان متفاوت بود. از آنجایی‌که ایرانیان خاک را مقدس می‌دانستند، بنابراین، از دفن کردن اجساد درون آن خودداری کرده و آن‌ها را در محفظه‌های صخره‌ای مخصوصی که تراشیده بودند، قرار می‌دادند. نکته‌ای وجود دارد این است که گورخمه با دخمه تفاوت دارد دخمه جایی در بالای کوه بود که جسد مرده‌ها در آنجا قرار داده می‌شد تا توسط حیوانات و پرندگان از بین برود اما گوردخمه آرامگاهی اتاق مانند است که در دل صخره‌ها و کوه‌ها حفاری می‌شد و به اندازه کافی بزرگ بود تا بتوان در آن اشیایی را قرار داد و مراسمی برگزار کرد.
کرمانشاه، چندین گوردخمه در دل خود جای داده است که به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
گوردخمه‌های اسحاق‌وند
گوردخمه‌های اسحاق‌وند در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان هرسین استان کرمانشاه و در دل صخره‌های مرتفعی مشرف به روستای ده نو واقع شده‌اند. گوردخمه‌های اسحاق‌وند سه گوردخمه تاریخی هستند که ابعاد متفاوتی دارند. این گوردخمه‌ها به سکاوند نیز شهرت دارند و به دلیل وجود روستایی به نام اسحاق وند در حوالی این گوردخمه‌ها، نام آن ها را اسحاق‌وند گذاشته‌اند. گوردخمه‌های اسحاق‌وند از ارزشمندترین نمونه‌های معماری صخره‌ای کشور هستند که از قدیم‌ترین مقبره‌های ایران به شمار می‌روند.
همانطور که گفته شد مجموعه اسحاق‌وند یا سکاوند، متشکل از ۳ گوردخمه است که هر کدام ابعاد متفاوتی دارند. گوردخمه سمت راستی نسبت به دو گوردخمه دیگر، در ارتفاع بالاتری قرار گرفته است و حدود دو متر عرض دارد. عرض دریچه گوردخمه میانی ۱٫۶۳ متر است و عمق آن نیز ۱٫۷۵ متر می باشد. گوردخمه سمت چپ نیز ۸۵ سانتی متر عمق و حدود دو متر عرض دارد.
در اطراف تمامی این گوردخمه‌ها تزئینات جالبی تراشیده شده و قاب بندی‌های ساده‌ای دور تا دور این سه گوردخمه ایجاد شده است. تصویر مردی با صورتی نیم‌رخ و لباس بلند چین‌دار و دستانی که به صورت دعا و نیایش به آسمان بلند کرده است و همچنین تصاویری از آتشدان و مشعل سوزان از جمله تصاویری هستند که بالای این گوردخمه‌ها تراشیده شده‌اند.
مجموعه گوردخمه اسحاق وند یا همان گوردخمه سکاوند، از اسرار آمیزترین آثار تاریخی استان کرمانشاه هستند که از سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده‌اند.
گوردخمه دکان داوود
یکی دیگر از گوردخمه‌های کرمانشاه با نام دکان داوود در ۳ کیلومتری جنوب شرقی سر پل ذهاب در ابتدای جاده انزل و در فاصله حدود ۱۰۰ متری از جاده اصلی کرمانشاه به سرپل ذهاب قرار گرفته است. این دخمه در دل صخره بزرگی کنده شده است و ارتفاع آن از سطح زمین حدود ۱۲ متر می‌باشد. درون مقبره ۵ تاقچه و گوری بیضی شکل قرار دارد. این گوردخمه در برخی از روزهای سال محل برگزاری مراسم مذهبی بوده است.
گوردخمه دکان داوود از سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گوردخمه صحنه یا دربند
گوردخمه صحنه یا گوردخمه دربند در شهر صحنه و سمت راست رود دربند در کرمانشاه حجاری شده است و یکی دیگر از آثار تاریخی کرمانشاه به شمار می‌رود. در ارتفاع حدود ۵۰ متری از سطح رودخانه، محلی به طول حدود ۵ متر و ارتفاع ۱۱ متر تراشیده شده است که در آن دخمه را ساخته‌اند. در بالای ورودی آرامگاه، تصویر حجاری‌شده خورشید بال‌داری به چشم می‌خورد. این گوردخمه‌ها شامل گوردخمه بزرگ و کوچک هستند که در بین اهالی محل به قبر کیکاوس، فرهاد تراش و گور شیرین و فرهاد معروفند. در مسیر رسیدن به گوردخمه‌های صحنه، درختان میوه و جنگلی قرار گرفته است که چشم‌اندازی زیبا را برای گردشگران فراهم آورده است.
این اثر تاریخی در سال ۱۳۱۵، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
طاق گرا
یکی دیگر از آثار تاریخی کرمانشاه، طاق‌گرا یا طاق شیرین نام دارد که در مسیر کرمانشاه به سرپل ذهاب، در گردنه پاتاق قرار دارد. برای دسترسی به این اثر، حدود ۲۰۰ متر بعد از ایست بازرسی پاتاق، وارد جاده فرعی سمت چپ شوید و بعد از حدود ۵۰۰ متر به طاق گرا خواهید رسید. بنای این طاق، فضای ایوان مانندی است که از بلوک‌های سنگی ساخته شده است که به صورت مکعب مستطیل تراش خورده‌اند و دیوارهای داخلی آن با نقوش هندسی حجاری شده‌اند.
آرامگاه احمدبن اسحاق قمی
یکی از مهمترین آثار زیارتی کرمانشاه، آستان احمد بن اسحاق قمی است در شهر سرپل ذهاب قرار دارد. احمد بن اسحاق اشعری قمی، وکیل حضرت امام حسن عسکری (علیه‌السلام) در قم بوده است. ایشان به دستور امام در قم مسجدی با نام امام حسن عسکری در چهار راه بازار ساخته‌اند.
پارک کوهستان کرمانشاه
پارک کوهستان در شمال شهر کرمانشاه و در نزدیکی جاذبه تاریخی طاق بستان قرار دارد. این پارک از بزرگترین و زیباترین پارک‌های توریستی کرمانشاه است و محل مناسبی است برای گذراندن اوقات فراغت مردم کرمانشاه و گردشگرانی که به این شهر سفر می‌کنند. نورپردازی زیبا و دو آبشار مصنوعی که در این پارک ساخته شده، زیبایی خاصی به این پارک بخشیده است. دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی و بادبادک‌بازی از تفریحاتی است در این پارک برای دوستداران طبیعت فراهم شده است. از شمال پارک کوهستان می‌توان نمایی ۳۶۰ درجه از شهر را دید از این رو این چارک به بام کرمانشاه نیز شهرت دارد.
سراب صحنه
سراب صحنه یا دربند صحنه نام مکانی خوش آب و هوا است که در شمال شهر صحنه قرار گرفته است. دربند صحنه، دره‌ای زیبا با انواع درختان سرسبز و زیبا است و آبی که در آن جریان دارد از چهار چشمه، سرچشمه می‌گیرد. وجود آبشار، طبیعت زیبا و آب و هوای دل‌انگیز، سراب صحنه را به مکانی فرح‌بخش برای مسافران و گردشگران تبدیل کرده است.
غار قوری قلعه
در فاصله ۸۷ کیلومتری استان کرمانشاه و در ۲۵ کیلومتری شهرستان روانسر، میاندامنه‌ی کوه شاهو، غار با نام قوری قلعه نهفته است. این غار با قدمتی ۶۵ میلیون ساله یکی از هفت اثر طبیعی ایران است که حدود ۴۰ سال قبل توسط غارشناسان انگلیسی کشف شد. طول این غار ۱۲ کیلومتر و عمق آن حدود سه هزار متر است و یکی از بزرگترین غارهای آبی در میان غارهای کهن محسوب می‌شود. دمای درون غار بین ۷ تا ۱۱ درجه در تمام طول سال ثابت است. در این اثر طبیعی بخش‌های دیدنی نظیر تالار مریم، تالار کوهان شتر، تالار مسیر برزخ، تالار بلور و تالار عروس وجود دارد .
غار قوری قلعه یکی از از زیباترین جاذبه‌های دیدنی و جهانگردی در شهرستان روانسر به شمار می رود. این غار از لحاظ زیست‌شناسی محل زندگی گونه‌ی نادر و کمیابی از خفاشی به‌نام خفاش موش گوشی است. این منطقه علاوه بر غار قوری قلعه، جاذبه‌های گردشگری دیگری نیز دارد. پوشش جنگلی ارزشمند، چشمه‌های متعدد و چشم اندازهای طبیعی و زیبا در میان تماشایی‌ترین دره کرمانشاه هر گردشگری مجذوب خود می‌کند. درختان بلوط، انجیر کوهی، آلبالوی کوهی، بادام وحشی و حیواناتی همچون روباه، خرگوش، کل و بز که در اطراف این غار زندگی می‌کنند؛ پوشش‌های گیاهی و حیات حیوانی این منطقه محسوب می‌شوند.
غار پرآوا
کوه پرآوا با ارتفاع حدود ۳۳۰۰ متری از سطح دریا در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی کرمانشاه قرار گرفته که یکی از بلندترین قله‌های این استان است. این کوه بلند، در دل خود عمیق‌ترین غار ایران را جای داده است. پرآوا غاری است به طول حدود ۱۵۰۰ متر و عمق ۷۵۰ متر که ۲۶ حلقه چاه نیز در آن قرار دارد. این غار که چهل سال کشف شده است، در آن زمان بزرگترین غار عمودی جهان بود که به اورست غارهای دنیا معروف شد اما در حال حاضر با کشف غارهای عمیق‌تر، این غار به رتبه دویست و دوازدهم تنزل پیدا کرده است.
غار رمزآلود پرآوا، به دلیل وجود دهانه‌اش در ارتفاع ۳۰۰۰ متری از سطح دریا ، همچنان بالاترین سطح از دریا را در جهان به خود اختصاص داده و نامش از سال ۱۳۸۹ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.
تالاب هشیلان
در حدود ۲۶ کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه یکی دیگر از جاذبه‌های این شهر با نام تالاب هشیلان قرار دارد. حدود ۱۱۰ جزیره کوچک و بزرگ با مساحت‌های تقریبی ۱۰۰ مترمربع تا حدود یک هکتار در این تالاب جای گرفته‌اند که در فصل زمستان و در روزهای پر باران، بر اثر افزایش دبی آب تالاب، تعدادی از آن‌ها زیر آب پنهان می‌شوند. نام هشیلان به معنی لانه ماران است؛ چراکه در این تالاب تعداد زیادی مار به ویژه مار آبی و مار چلیپر زندگی می‌کنند.
موزه پارینه سنگی زاگرس
موزه پارینه سنگی زاگرس که در خیابان مدرس شهر کرمانشاه و در تکیه بیگلربیگی واقع شده، موزه‌ای تخصصی در زمینه پیش از تاریخ است و نخستین موزه‌ی پارینه سنگی خاورمیانه محسوب می‌شود. این موزه درسال ۱۳۸۶ و به دست فریدون بیگلری و مرادی بیستونی تاسیس شده است. در این موزه مجموعه‌ای از ابزارآلات سنگی، استخوان‌های انسان از دوره پارینه‌سنگی در ایران و کشورهای دیگر به نمایش گذاشته شده است که شما را به سفری در زمان دعوت می‌کند.
موزه مردم شناسی کرمانشاه
موزه مردم شناسی کرمانشاه در شهر کرمانشاه و در تالاری در ضلع جنوبی تکیه معاون الملک قرار دارد. این موزه از سال ۱۳۶۹ دایر شده است و در آن ۲۹ ویترین قرار دارد که شامل اشیای قدیمی، صنایع دستی، پوشاک و وسایل قدیمی کشاورزی، دامپروری، شکار، بافت گیوه، وسایل نگارش و کتابت، وسایل روشنایی و نمونه‌هایی از نساجی هستند.
باغ گلها
باغ گل‌های کرمانشاه یکی از منحصربه‌فردترین پارک گلها در کشور است که در این شهر برپا شده است. باغ گل کرمانشاه در زمینی ۵ هکتاری با ۴ باغ گل‌های ایرانی، ژاپنی، فرانسوی و ایتالیایی ساخته شده که قابلیت کشت ۴ هزار گونه گیاهی را داراست که اغلب گیاهان موجود در باغ با استفاده از بذر درجه یک هلندی در محل باغ کشت شده است. . از این میزان مساحت، ۱۲ هزار متر مربع برای طراحی معابر دسترسی و ۳۵۰۰ متر مربع نیز برای طراحی آب‌نما به کار رفته است.
کرمانشاه بعد از اصفهان دومین شهر دارای باغ گلها است. زیبایی‌های طبیعی کرمانشاه بعد از افتتاح این باغ جلوه بیشتری پیدا کرده است و شهروندان و گردشگران هر ساله در فصل بهار و تابستان شاهد رویش گل‌های زیبای این باغ گل هستند. این باغ بزرگ و زیبا شامل نمایشگاه کاکتوس، برکه، آبراه، بخش گل‌های فصلی، درختچه‌ها و گونه‌های مختلف گل است که از کشورهای مختلف جمع‌آوری شده است.
روستای هجیج کرمانشاه
روستای هجیج با قدمتی ۱۲۰۰ ساله و معماری پلکانی و طبیعتی بکر، یکی از جاذبه‌های کرمانشاه است که دردل کوه‌های شهرستان پاوه قرار گرفته است.
خانه‌های این روستا از جنس سنگ و با معماری پلکانی بنا شده‌اند که پشت‌بام هر خانه، حیاط خانه‌ی بالادستی است. بنای خانه‌ها به سوی جنوب است تا ساکنان بتوانند بیشترین بهره را به ویژه در فصول سرد سال از نور خورشید ببرند. سرمای سخت زمستان دلیل موجهی است تا دیوار خانه‌های روستا ضخیم و با در و پنجرههایی کوچک ساخته شوند.
بقعه ی امامزاده سید عبیدا… ؛ یکی از فرزندان امام موسی کاظم (علیه‌السلام)، مسجد جامع روستا؛ یکی از بناهای چشمگیر در به کارگیری معماری کهن ایرانی می باشد و با ستون‌های چوبی و تزئینات زیبای کنده کاری و در و پنجره‌های زیبا مزین شده است، چله‌خانه و عبادتگاه کوسه هجیج بنایی دیرین در روستا که با ستون‌های چوبی و نمدهای زیبایش محلی برای اعتکاف و چله نشینی به حساب می‌آید از سنگ ساخته شده است، حوض پیر؛ حوضی قدیمی که دیوارهایی با سنگ های ریز و درشت و تخته سنگی مسطح در سقف، آن را در بر گرفته‌اند و چشمه بل و ارتفاعات شاهو از دیگر جاذبه‌های این روستای زیبا هستند.
سوغات روستا
سیروان مهمترین و معروفترین رودخانه ناحیه هورامان نیز از نزدیکی روستا عبور می‌کند و مراتع سرسبز و حاصلخیزی را در اطراف روستا پدید آورده و امکان مناسبی را برای دامداری به مردمان روستا بخشیده است. دوغ، کشک، شیر، روغن حیوانی و کره از مهمترین تولیدات لبنی دامداران هجیج است. گردو و انار باغات هجیج از شهرت خاصی در منطقه برخوردارند و از سوغاتی‌های طبیعی و خوش‌طعم این منطقه محسوب می‌شوند. کوهستان منبع غنی از گیاهان دارویی به شمار می‌آید. در هجیج می‌توانید گل گاوزبان، ختمی، گون و شنگ نیز خریداری کنید و یا با دست های خودتان بچینید.
بهار و تابستان بهترین زمان سفر به این روستای خوش آب و هوا است که می‌توانید با سفر به این منطقه از طبیعت بکر و معماری منحصر به فردش لذت ببرید. قایق‌سواری در رودخانه سیروان، پیاده‌روی در طبیعت بی‌نظیر و عکاسی از معماری پلکانی روستا، تفریحات جذابی هستند که با سفر به این روستا، نصیبتان خواهد شد.
در این مقاله با جاذبه‌های مطرح و دیدنی کرمانشاه آشنا شدیم. در بخش دوم این مقاله با معرفی غذاهای خوش‌طعم محلی و سنتی کرمانشاه و همچنین با انواع سوغاتی‌های خوشمزه و هنر دست زنان و مردان این سرزمین در کنارتان خواهیم بود و اقامتگاه‌های متنوع آن را به شما معرفی خواهیم کرد.
با ما همراه باشید.
شما تا کنون به کرمانشاه سفر کرده‌اید؟
کدامیک از جاذبه‌هایی که در این مقاله معرفی شده‌اند را از نزدیک دیده‌اید؟
تجربیات سفرتان به کرمانشاه را با ما در میان بگذارید.