از ۸۸ صورت فلکی که به وسیله ی بشر در گنبد آسمانی مرزبندی شده و از روی زمین پیوسته به چشم می آیند، ۳۷ تای آن ها در نیمکره ی شمالی زمین قابل رویت هستند. صور فلکی در واقع به وسیله ی انسان ها ترسیم شده و حقیقت آن ها فرسنگ ها از هم دور است.
عقاب، آندرومیدا (امرا المسلسله)، بره (حمل)، کالسکه ران (ممسک الاعنه)، ارابه ران (عوا)، زرافه ، خرچنگ (سرطان)، سگهای تازی، ذات الکرسی، قیفاووس، قیطس، گیسوان برنیکه، کرونا شمالی، ماکیان (دجاجه)، دلفین، اژدها (تنین)، قلعه الفرس (اسب) ، دو پیکر (جوزا) ، هرکوس (جاثی علی رکتبیه)، شجاع، چلیپاسه، شیر (اسد)، شیر خرد (شیر اصغر)، سیاهگوش (فهد)، چنگ رومی (شلیاق)، حوا، شکارچی (جبار)، اسب بزرگ (فرس اعظم)، برساووش، حوت (ماهی)، پیکان (سهم)، حیه، ثور، مثلث، دب اکبر (خرس بزرگ)، دب اصغر (خرس کوچک)، سنبله (عذرا)
ساکنان نیمکره ی شمالی می توانند برخی از صور فلکی فوق را مانند دب اکبر به وضوح مشاهده کنند و دیگر صورت های فلکی نیمکره ی شمالی نیز با چشم مسلح قابل رویت هستند.
مشهورترین صور فلکی نیمکره ی شمالی
صورت فلکی دب اکبر
دب اکبر یا همان خرس بزرگ مورد توجه یونانیان باستان بوده است. این صورت فلکی از هفت ستاره ی پرنور تشکیل شده و مساحتی نزدیک به ۱۲۸۰ درجه مربع را به خود اختصاص داده است.
ستاره ی آلفا از مجموعه ۷ ستاره ی دب اکبر، دوبه نام دارد. این ستاره از نوع KO III بوده و در فاصله ی ۷۵ سال نوری از کره ی زمین قرار دارد. ستاره ی بتا نیز مراق است. ستاره ی میانی، ستاره ی زتا نام دارد و دو ستاره جفت ۸۰ و سها نیز کنار هم به نظر می رسند در حالی که در واقع فاصله ی زیادی از هم دارند.
دو ستاره ی دیگر تشکیل دهنده ی دب اکبر، ستاره های عناق و قدر هستند. طیف عناق A2 V بوده و ستاره ی قدر ۵۹ سال نوری از زمین دورتر است.

صورت فلکی دب اصغر
دیگر صورت فلکی مشهور نیمکره ی شمالی، دب اصغر می باشد. دب اصغر در مساحت ۲۵۶ درجه مربع جای گرفته و در قیاس آن با دب اکبر متوجه ابعاد کوچک تر این صورت فلکی می شوید.
تالس ستاره شناس یونانی کسی بود که در حدود ۶۰۰ سال قبل، صورت فلکی دب اصغر را به عنوان یکی از صور فلکی نیمکره ی شمالی شناخته و معرفی نمود.
ستاره ی آلفا دب اصغر، همان ستاره ی مشهور قطبی ست که آن را به نام ستاره ی شمال نیز می شناسیم. ستاره شناسان می گویند که ستاره ی قطبی در سال ۲۱۰۵ میلادی به نزدیک ترین فاصله ی خود تا قطب شمال خواهد رسید و در این سال می توان این ستاره در واضح ترین و شفاف ترین حالت آن مشاهده نمود. ستاره ی قطبی ۸۲۰ سال نوری از کره ی زمین فاصله دارد و به همین دلیل در حال حاضر چندان پرنور به چشم نمی آید.

صور فلکی نیمکره ی شمالی : صورت فلکی حمل یا بره
دیگر صورت فلکی مشهور و قابل توجه از صور فلکی نیمکره ی شمالی، صورت فلکی حمل یا بره می باشد. این صورت فلکی دارای مساحت ۴۴۱ درجه مربع است. در منطقه ی البروج صورت فلکی حمل را به خاطر چهار ستاره بودنش و مساحت محدود آن، دومین صورت فلکی کوچک می شناسند.
ستاره ی آلفا صورت فلکی حمل، ستاره ی حمل یا بره است. این ستاره در طیف K2 III جای داشته و ۷۸ سال نوری از زمین دورتر است. ستاره ی بتا نام اورالشرطین را داشته و ۴۴ سال نوری از کره ما فاصله دارد. طیف این ستاره A4 V می باشد. و در نهایت سومین و چهارمین ستاره که در پس هم هستند، یعنی ستاره های گاما، اخفی الشرطین می باشند.
صورت فلکی حمل اگر چه کوچک و کم ستاره و کم فروغ می باشد، اما در یونان باستان و اساطیر مصری توجه زیادی به آن می شده است.

صورت فلکی جبار (شکارچی)
صورت فلکی جبار مورد علاقه ی تمام ستاره شناسان است. این صورت فلکی در مساحتی معادل ۵۹۴ درجه مربع گسترده شده است یا حداقل این طور به نظر می رسد. بزرگترین ستاره ی صورت فلکی شکارچی، ستاره ی آلفا به نام رجل الجبار است. این ستاره در طیف B8 Ia جای داشته و ۹۱۰ سال نوری دورتر از زمین قرار گرفته است. ستاره ی بتا شکارچی نیز ابط الجوزا یا خانه دو پیکر نام دارد. این ستاره نزدیک تر بوده و ۳۱۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. در زمان صاف بودن آسمان، مردم نیمکره ی شمالی قادر به دیدن این ستاره یعنی ابط الجوزا خواهند بود.

صورت فلکی ثور (گاو نر)
این صورت فلکی در یونان باستان و افسانه ها به عنوان نماد باروری شناخته می شده است. مساحت صورت فلکی ثور ۷۹۷ درجه مربع می باشد. ستاره ی آلفا به نام دبران یا تعقیب کننده، درست در محلی که چشم گاو است جای دارد. ستاره ی دبران که درخشان ترین ستاره در این صورت فلکی است تنها ۶۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و به راحتی در نیمکره ی شمالی دیده می شود.

صورت فلکی سگ های تازی
یوهانس هولیوس در سال ۱۶۷۸ میلادی این صورت فلکی را ترسیم کرده و به ثبت رساند. صورت فلکی سگ های تازی از صور فلکی نیمکره ی شمالی به شکل دو سگ تازی دیده می شوند که گویی به دنبال خرس های دب اکبر و دب اصغر هستند.
ستاره ی آلفا به عنوان نورانی ترین ستاره ی سگ های تازی در واقع یک جفت ستاره است که نزدیک به ۱۳۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. این ستاره قلب چارلز نامیده اند.

صورت فلکی اسد (شیر)
یکی دیگر از صور فلکی نیمکره ی شمالی ، صورت فلکی اسد است. صورت فلکی اسد یا شیر پیش از این به اشکال دیگر نیز تشبیه شده است. به طور مثال چینی ها آن را به اسب تشبیه کرده بودند. مساحت این صورت فلکی که اکنون با نام اسد یا شیر به ثبت جهانی رسیده است، ۹۴۷ درجه مربع است.
ستاره ی آلفای آن قلب اسد نام دارد. این ستاره اگر چه تنها ۶۹ سال نوری فاصله دارد، اما از زمین بسیار کم نور دیده می شود. ستاره ی بتا نیز ۳۹ سال نوری دورتر از کره ی زمین قرار دارد.

پاسخ دهید