استوارت سیتون می گوید: مغز انسان غیرمعمول ترین و ناشناخته ترین ابزاری ست که در اختیار بشر قرار گرفته است.
اگر بخواهیم یک مغز انسان را وزن کنیم، به وزنی نزدیک به ۱.۴ تا ۱.۵ کیلوگرم می رسیم و این عدد به سایز و وزن شخص بستگی خواهد داشت. به هیچ وجه تصور نکنید که مغزهای بزرگتر کارایی بیشتری داشته و دقیق تر عمل می کنند. اتفاقا طبق تحقیقات مغزهای کوچک تر توانایی های بیشتری دارند و یا حداقل صاحب آن ها می تواند استفاده ی بهتری از مغز خود داشته باشد.
بیشتر ما از دوران کودکی مان شنیده ایم که یک فرد معمولی کمتر از یک دهم توانایی مغز خود را مورد استفاده قرار می دهد. در ادامه ی این ادعا با خود می اندیشیدیم که اگر می توانستیم ۹۰ درصد دیگر مغز را نیز به کار بگیریم، چه اتفاقات شگفت انگیزی رخ می داد!
به گفته ی دانشمندان مغز انسان قادر است ۲۰ میلیون محاسبه را در ثانیه به انجام برساند.
با خود تصور کنید که ما در یک روز خوب و زمانی که در شرایط ایده آل روانی و ذهنی قرار داریم، چند محاسبه را ظرف یک ثانیه می توانیم انجام دهیم؟ ۲؟ ۳؟ این بدان معنی ست که ما تنها از ۰.۰۰۰۰۰۰۱ درصد از توانمندی مغزمان استفاده می کنیم.
بسیاری مغز انسان را با کامپیوترهای هوشمند مقایسه می کنند؟ پتانسیل کدام یک بیشتر است؟ مغز بشر یا کامپیوترهای فوق حرفه ای؟
می توان گفت که این مقایسه در کل اشتباه است. مغز انسان یک ارگانیسم است، نه یک انسداد مکانیکی! و به عنوان یک موجود زنده می تواند سازگاری با مکانیزم تفکر خود را بر اساس تجربه فراهم کند. تجربیات بیشتر موجب می گردد تا مغز انسان دقیق تر شده و سنجیده تر پردازش خود را انجام دهد.
مغز انسان قدرتمندترین بخش از بدن هر فرد را تشکیل می دهد، اما در عین حال ناشناخته ترین محسوب می شود.
پس بیایید نگاهی به برخی از واقعیت های شگفت انگیز در مورد این ارگان قدرتمند بیندازیم.
مغز انسان دارای ۱۰۰.۰۰۰ میلیارد کانال ارتباطی است
حقایق درباره ی مغز به راستی فوق العاده هستند. به عنوان مثال آیا می دانستید که مغز انسان در حالت استراحت خود نیز به اندازه ی یک پنجم از انرژی انسان را می گیرد. این چیزی شبیه به یک لامپ ۱۰۰ وات است که به طور مستمر روشن و درخشان می ماند. فکر می کنید مغز چقدر بزرگ است؟ مغز دارای ۱۰۰.۰۰۰ میلیارد اتصال است. این یعنی نقاط اتصال سلولی در مغز انسان بیش از ستارگان در کهکشان هاست. همان طور که Norman Cousins می گوید: حتی جهان با تمام میلیاردها کهکشان خود، به اندازه ی مغز بشر عجیب و پیچیده نیست.
هیچ انسانی تا به حال از تمام ظرفیت و توانایی مغز خود استفاده نکرده است
مغز انسان می تواند ۳۰ میلیارد بیت اطلاعات را در یک ثانیه پردازش کند و نکته ی جالب اینجاست که تا به حال هیچ انسانی نتوانسته از تمام ظرفیت مغز خود استفاده کند.
حتی دانشمندان برجسته ای که در طول تاریخ منحصر به فرد دیده شده اند، هرگز از تمام ظرفیت مغز خود بهره برداری نکرده بودند.
جالب است بدانید که مغز شما حدود ۱۲ تا ۲۵ وات برق تولید می کند. این یعنی در مغز خود به اندازه ی روشن کردن یک لامپ LED کم توان انرژی دارید.
در حافظه ی بشر ۲.۵۰۰.۰۰۰ گیگابایت فضای ذخیره سازی وجود دارد. مقایسه ای با آیفون ۷ ظرفیت ۲۵۶ گیگابایت داشته باشید!
اگر تمام رگ های خونی مغز خود را به انتهای یکدیگر بچسبانید، تا نیمه ی راه فاصله تا کره ی ماه یعنی نزدیک به ۱۲۰.۰۰۰ مایل را پوشش می دهند.
این چیزی که والدین همیشه می گفتند کاملا حقیقت دارد، مغز نوجوانان هنوز کامل نشده و می توان گفت که در سنی نزدیک به ۲۵ سالگی مغز فرد به طور کامل شکل می گیرد.
مغز بشر قادر است تصویری که چشم ها به اندازه ی ۱۳ میلی ثانیه دیده اند را پردازش کند.
محققان دریافته اند که توانایی های مثبت مانند دایره واژگان قوی، حافظه ی بالا، رضایت از زندگی، درآمد زیاد و موفقیت در تحصیل و شغل، قدرت استدلال و حل مسائل و … به طور قابل توجهی به میزان ارتباط بین مناطق مختلف مغز بستگی دارد. به همان نسبت افرادی که ارتباط کمی بین مناطق مغزی خود برقرار می کنند، صفات منفب چون سوء مصرف مواد مخدر، خشم، ضعف قانونمندی، پایین بودن کیفیت خواب، و … را تجربه خواهند کرد.
عوامل متعددی می توانند به تقویت ارتباط میان بخش های مختلف مغز کمک کنند. تاثیر پازل بر فرآیندهای مغزی یکی از این تمرین هاست که به راحتی می توان از مزایای آن بهره مند شد.
اما قدرت های نهان مغز انسان کدامند؟
به زوایایی از مغز انسان پرداختیم، اما قدرت های نهان مغز انسان کدامند؟ فکر می کنید می دانید که در ذهن شما چه می گذرد؟ اگر فکر می کنید که پاسخ این سوال را می دانید، سخت در اشتباه هستید. بیشتر اتفاقات و فرآیندهایی که در مغز شما رخ می دهد، مربوط به زندگی ناخودآگاه می باشد. یعنی درست جایی که فروید به عنوان قرارگاه اصلی ترین آرزوهای بشر از آن یاد می کند.
فروید معتقد است مغز بشر دارای مهارت بی نظیری برای کار کردن است، که نیازی به مشارکت آگاهانه ندارد.
اما چطور می توان به این بخش های تیره و ناشناخته ی مغز دست یافت. این درست همان چیزی ست که دانشمندان روی آن متمرکز شده و سعی در شناختش دارند.
آیا به راحتی به خواب می روید؟ بخش ناخودآگاه مغز شما در حال فعالیت است!
بعضی ها قسم می خورند که به محض رفتن به تختخواب خوابیده و درست در همان ساعتی که قصد کرده اند، از خواب بیدار می شوند.
مطالعات نشان می دهد که درست ساعتی قبل از زمانی که قصد بیدار شدن کرده اید، هورمون استرس یعنی آدرنوکورتیکوتروپین به میزان قابل توجهی آزاد می شود. محققان به این نتیجه رسیده اند که علاوه بر این واکنش بیولوژیک، ذهن ناخودآگاه بشر نیز زمان خواب را پیگیری می کند.
مغز بشر و حافظه
حافظه را نمی توان چیزی محدود یا محدود به بخش خاصی از مغز دانست. بلکه در عوض یک فرآیند گسترده ی مغز است که شامل اجزای مختلف و مناطقی ست که در ادغام با یکدیگر کار می کنند. به عبارت دیگر، قسمت های مختلف مغز مانند قشر بصری، قشر حرکتی، منطقه ی زبان و … برای ایجاد انواع خاطرات فعال می شوند. هنگامی که یک نوع خاص از خاطرات خود یا هر چیزی که به حافظه سپرده اید، را به یاد می آورید الگوهای عصبی درگیر در رمزگذاری اصلی، دوباره فعال می شوند.
مغز انسان و هوش
هوش را می توان به عنوان یک توانایی ذهنی عمومی برای استدلال، حل مسائل و یادگیری تعریف کرد. با توجه به ماهیت کلی هوش، توابع شناختی آن مانند ادارک، توجه، حافظه، زبان یا برنامه ریزی استخراج می شوند.
بر اساس این تعریف، اعتبارسنجی هوش می تواند در آزمون های استاندارد با کسب نمرات متفاوت، پیش بینی هایی از سطح عملکرد خود ارائه دهد. این پیش بینی ها می توانند شامل مواردی از قبلی موفقیت تحصیلی، عملکرد شغلی، سلامتی و طول عمر باشند.
درک مفصل از مکانیسم های مغز که بر پایه ی این توانایی ذهنی عمومی باشند، می توانند مزایای فردی و اجتماعی قابل توجهی را به همراه بیاورند.
مطالعات ساختاری و کاربردی نوروفیزیکی عموما از یک شبکه ی اطلاعاتی پشتیبانی می کنند. این همان شبکه ای ست که بر پایه ی توابع شناختی مربوط به ادراک، حافظه ی کوتاه مدت و زبان شکل گرفته است. ماهیت توزیع شده ی این شبکه و دخالت آن در طیف گسترده ای از توابع شناختی، با ماهیت یکپارچه ی اطلاعات متناسب است.
استدلال، حل مسائل و یادگیری جنبه های حیاتی هوش انسان هستند. مردم می توانند درباره ی هر مسئله ای دغدغه داشته باشند و مشکلات زیادی را با استفاده از نیروی مغز خود حل کنند. در تمام طول عمر می توان از اپراتورهای رفتاری ساده یا یا پیچیده استفاده نمود. مهم این است که اختلافات فردی گسترده در توانایی علمی، حل مشکلات و یادگیری وجود دارند که منجر به تفاوت های انسانی در شکل عمومی می شوند.
البته بخشی از این تفاوت ها به عوامل ژنتیکی وابسته هستند که در طول زمان می تواند به پیچیدگی شناختی بیشتری تبدیل گردد.
انسان محیط را درک می کند، به محرک های مربوطه پاسخ می دهد و اطلاعات معنایی را حفظ می نماید و با آن ها ارتباط برقرار می کند. در واقع این مغز است که تمام این کارها را انجام می دهد. به علاوه مغز قدرت الهام دارد. بارها پیش آمده که بدون داشتن اطلاعاتی که قرار باشد روی آن ها پردازشی صورت بگیرد، به نتایجی رسیده و یا راه حل هایی به ذهنمان خطور کرده است. این همان جایی ست که قدرت الهام بخشی مغز عمل کرده و بدون داشتن پیش اطلاعات، خروجی موفقیت آمیزی بر مبنای الهام و گمان می دهد.
تطبیق رفتار ما با محیط زیست، انتخاب مناسب ترین زمینه یا تغییر جهان، با ادغام توابع و توانایی های شناختی وابسته به قدرت کلی ذهن یا همان هوش عمومی امکان پذیر می شود.
