بر اساس انجمن دامپزشکی آمریکا (AVMA)،کمک رسانی حیوانات در امر درمان یا فعالیت‌های آنها به عنوان حیوانات همراه و یا همدم مانند سگها، فرصتی را برای انگیزه، تحصیل، و یا تفریح به وجود می آورد. که در نتیجه به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک می کند. در چنین روش‌های درمانی، این حیوانات بخش جدایی ناپذیر فرآیند درمان هستند. و هدف از این فرآیند بهبود عملکرد فیزیکی، اجتماعی، عاطفی و شناختی انسان‌ها است. با این حال، درمان با کمک حیوان (AAT) به عنوان یک اصطلاح مفهومی در پزشکی، موضوعی نسبتا جدید است. ریشه‌های AAT از رشته‌های بسیاری از جمله روانشناسی، جامعه‌شناسی، روان‌پزشکی و پس از آن داروهای دامپزشکی نغذیه می شوند. با آراد مگ همراه باشید
در مقاله ی گذشته، تاریخچه‌ی AAT را به یونان باستان نسبت دادیم. و استفاده از حیوانات همراه (همدم) را برای کمک به مردم و غلبه بر بیماری‌های جسمی و روانی بررسی کردیم. بقراط، پزشک یونانی، از فعالیت اسب سواری شروع کرد. و فکر کرد که اسب سواری دارای ارزش درمانی است. و می‌توان به افراد مبتلا به بیماری‌های لاعلاج کمک کرد. در این مقاله، به چگونگی درمان با کمک حیوان در علم پزشکی و استفاده آن در درمان مدرن می پردازیم. تا به کمک آن بتوان به افراد مبتلا به بیماری‌های روانی و فیزیکی کمک کرد.
درمان با کمک حیوان چیست؟
درمان با کمک حیوان (AAT) استفاده از رفتار حیوان با بیماران است. این تعامل برای کمک به بهبود مشکلات سلامتی و یا کمک به مردم برای سازگاری با شرایط پزشکی خاص خواهد بود. پزشکان و درمانگرانی که از AAT حمایت می‌کنند معتقدند که درمان با کمک حیوان مزایای زیادی دارد. از قبیل کمک به توسعه فردی و اجتماعی، افزایش اعتماد بنفس، بهبود سلامت ذهنی، مهارت‌های اجتماعی بهتر و افزایش همدلی و مهارت‌های پرورشی.
برخی از اشکال AAT شامل مراقبت از حیوانات، مانند تغذیه، نظافت و حمام حیوانات به طور منظم است. دیگر شکل های AAT شامل حیوانی است که برای تعامل بیمار با تسهیلات درمانی آورده می‌شود. برای مثال، داوطلبان ATD سگ‌های درمانی خود را به مراکز بازپروری، آسایشگاه، بیمارستان، خانه‌ی سالمندان و دیگر مکان‌ها برای بازدید و تعامل با افرادی که نیاز به آسایش دارند، می‌آورند.
پدر درمان به کمک حیوان – دکتر بوریس لوینسون
در دهه ۱۹۶۰، پیشگام AAT ، دکتر بوریس لوینسون، بر جلسات درمانی کودکان تمرکز بسیاری داشت. لوینسون متوجه شد زمانی که سگ او، Jingles، برای جلسات درمانی کودکان وارد اتاق می شد، جلسات بسیار پربارتر از قبل می شدند. در نهایت، دکتر لوینسون کشف کرد کودکانی که کنار گذاشته شده‌اند و در برقراری ارتباط مشکل دارند، به هنگام حضور Jingles، برای ارتباط بیشتر تلاش می کنند و سعی دارند صحبت کنند.
حیوان خانگی، دنیایی از عقل است در حالی که به نظر می رسد او در این دنیا عقل ندارد. دوستی، ارزش‌های سنتی خود را حفظ کرده و در رابطه با حیوان خانگی فرد، امنیت است که حفظ می شود. چه یک سگ باشد یا یک گربه، پرنده ، ماهی، لاک‌پشت و یا چیزی دیگر، می‌توان به این حقیقت تکیه کرد که حیوان خانگی بدون توجه به خوب و بد زندگی ما، به ما کمک می‌کند.
در ابتدا، بسیاری از همکاران لوینسون کارش را رد کردند. با این حال، لوینسون شک و تردیدها را نادیده گرفت. و در سال ۱۹۶۹ کتابی با عنوان “روان‌درمانی کودک با محوریت حیوان خانگی” منتشر کرد. در نتیجه خود را به عنوان پدر درمان با کمک حیوان به دنیا شناساند. لوینسون در سال ۱۹۷۱ مطالعه‌ای بر ۳۱۹ روانشناس انجام داد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ۱۶ درصد از این روانشناسان از حیوانات همراه (همدم) در جلسات درمانی خود استفاده می‌کنند.
سگها و درمان به کمک حیوان
سگ ها اغلب در بیمارستان‌ها، موسسات بهداشت روانی و مراکز توان بخشی مورد استفاده قرار می‌گیرند. حضور آنها احساس ترس، بی‌اعتمادی، خشم و پرخاش را از بین می‌برد. روابط بین فردی را وسعت می بخشد. بیماران در طول درمان به کمک سگها از لاک خود جدا می‌شوند. در لحظاتی شریک می شوند که به آنها اجازه می‌دهد از بیماری خود رها شوند و احساس امنیت و امید کنند. برای شهروندان سالمند، تعامل مکرر با یک سگ، آنها را فعال نگه می‌دارد. ارتباط با واقعیت را در آنها تحریک می‌کند. و همچنین، مراقبت از خود را بالا می‌برد و رفاه فیزیکی را بهبود می‌بخشد – صرفا با شاد کردن آنها!
تاثیرات چنان مثبت هستند که زندان‌ها در حال حاضر از سگ‌های درمانی برای کاهش موارد زیر استفاده می کنند:
- خشونت
- رفتارهای ضداجتماعی
- خودکشی
- اعتیاد به مواد مخدر
علاوه بر این، سگها کمکی برای بهبود روابط بین زندانیان و نگهبانان نیز خواهند بود. این جلسات عزت‌نفس را بهبود می‌بخشد. به زندانیان کمک می‌کنند تا دلسوزی، شکیبایی و اعتماد بنفس خود را توسعه دهند. شخصیت اجتماعی خود را حفظ کنند. تاثیر و حضور سگ‌های درمانی در کنار افرادی که به عنوان داوطلب در امر مربی، آزمون کننده و پرستار برای کمک به مردم خدمت می کنند در بسیاری از جنبه‌های درمان ضرورت دارد.
روش‌های درمانی که سگها ارائه می‌کنند بر اساس ارتباط میان انسان‌ها و سگها است. از این منظر سگ به عنوان شریک، تسهیل‌کننده و انگیزه دهنده مداخله می‌کند. متخصصان اغلب این درمان‌ها را برای افراد زیر توصیه می‌کنند:
- کمک به کودکان مبتلا به اوتیسم
- نوجوانان در معرض خطر
- شهروندان مسن و مبتلا به زوال عقل
- افرادی که از شرایط روانی عصبی و اختلالات روانی رنج می‌برند
در درمان‌های روان‌شناختی که شامل کودکان و یا بزرگسالان می‌شود، سگها می‌توانند به کاهش استرس و فشار خون کمک کنند. همچنین، سگها احساس شادی، تمایل به زندگی و به طور کلی روند التیام را تسریع می‌بخشند. برخی مطالعات، مانند یافته های فدراسیون بین‌المللی Cynologique، نشان دهنده ی فواید روان شناختی است. زیرا کودکانی که همراه با سگها زندگی می کنند از سیستم دفاعی ثباتمندتری نسبت به کودکانی که در خانه حیوان خانگی ندارند، برخوردارند.
آینده درمان با کمک حیوانات
AAT محبوبیتی روزافزون دارد. برای مثال، گزارش سال ۲۰۱۱ وزارت بهداشت و خدمات انسانی، مرکز کنترل و پیش‌گیری بیماری‌ها (CDC) و مرکز ملی بهداشت و درمان نشان می‌دهد که نزدیک به ۶۰ درصد از ارائه دهندگان خدمات مراقبت های خانگی، روش درمان به کمک حیوانات خانگی را به بیماران ارائه می‌دهند. با وجود محبوبیت AAT، تعیین کمیت و اثبات مقدار سنجی و “بهبود” از نقطه نظر پزشکی، روان‌پزشکی و روانشناسی دشوار است. به همین دلیل، بسیاری از متخصصان در زمینه AAT معتقدند که این درمان ارزش علمی چندانی ندارد. تحقیقات بیشتری باید انجام شود تا مزایای آن به درستی تایید شوند. خوشبختانه، تحقیقات و مطالعات چند رشته‌ای در مورد مزایای AAT در حال انجام است. در اینجا به چند نمونه اشاره می کنیم:
در سال ۲۰۰۳، مجله آمریکایی “بیماری آلزایمر و زوال عقل” مطالعه‌ای را با نتایج زیر منتشر کرد:
اثرات مداخله ی درمان در رفتارهای هیجانی و تعاملات اجتماعی افراد مسن‌تر همراه با زوال عقل، با استفاده از نتایج کوهن – منسفیلد، دسته بندی و درمان به کمک حیوانات (AAT) مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعه ای آزمایشی، ۱۵ تن از ساکنین خانه ی سالمندان مبتلا به زوال عقل،به صورت روزانه و با مداخله AAT به مدت سه هفته مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به لحاظ آماری کاهش قابل توجه رفتارهای هیجانی را نشان می دهد. افزایش چشمگیر تعامل اجتماعی نسبت به پیش از پیش آزمون هم از دیگر نتایج این بررسی است.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۹ در دانشگاه Loyola شیکاگو انجام شد. این مطالعه نشان داد، بزرگسالانی که از درمان به کمک سگ ها استفاده می‌کنند در دوران بهبود پس از عمل جراحی ۵۰ % کمتر به داروهای کاهش درد نیاز خواهند داشت.
در سال ۲۰۱۰، مجله ی انجمن انسان‌شناسی روانشناسی، مطالعه ای آزمایشی را منتشر کرد. در این مطالعه به بررسی درمان به کمک حیوانات برای کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم پرداخته شد. این مطالعه بر راه‌های تعاملات کودکان با سگها، مربیان، و اعضای خانواده و مشارکت آنها در فعالیت‌های روزمره اشاره داشت. مطالعات ذکر شده به این نتیجه رسیدند که کودکان اوتیسم تعاملات اجتماعی را یاد می گیرند که در آن از خدمات درمانی به کمک سگ ها استفاده شده است.
