طی دهه گذشته ربات ها یا الگوریتم های هوش مصنوعی AI که زمانی تنها در محدوده فیلم ها و داستان های علمی و تخیلی زندگی می کردند، پا به دنیای واقعی گذاشته اند و به بخش های مهمی از زندگی ما راه یافته اند و حالا جزء جدایی ناپذیری از زندگی روزمره و ارتباطات ما را تشکیل می دهند.
سخت نیست که ببینیم الگوریتم های هوش مصنوعی همین الان هم این جا هستند و تا چه حد زندگی ما را دچار تغییر و تحول نموده اند. این تغییرات خوب باشد یا بد این تنها آغاز کار است. روزی ما به پشت سر خود به فناوری های سال ۲۰۱۸ و لوازم متکی بر AI نگاه خواهیم کرد و شاید بگوییم چقدر فناوری ها، ابتدایی بودند! همه این ها به یک دلیل است و آن این است که هوش مصنوعی همچنان قرار است همه چیز را تغییر دهد. چه بخواهیم و چه نخواهیم این تغییر مدت هاست که شروع شده و ادامه دار خواهد بود.
کاربرد های هوش مصنوعی
ما از سیستم های AI در انواع روش های ارتباط راه دور استفاده می کنیم. از طریق دستیار های صوتی مانند Siri، Alexa و Google صاحب انواع لوازم و خدمتکاران ماشینی شده ایم. خودرو های ساخته شده توسط تسلا با تفسیر، تجزیه و تحلیل محیط اطراف خود، هوشمندانه تر از ما رانده می شوند. آمازون با تجزیه و تحلیل سفارش ها، نیاز ها، گرایش ها و عادت های ما را هوشمندانه کشف می نماید و سپس محصولاتی را پیشنهاد می دهد که خودمان هم شاید حواس مان نیست که می خواهیم آن ها را بخریم.
هوش مصنوعی حتی در گوگل هم تصمیم می گیرد که بر اساس کلمه های کلیدی که در گوگل جست و جو می کنیم چه نتایجی را در پاسخ به جست و جوی ما بدهد.
هوش مصنوعی و بازی ها
در بین انواع بازی ها و بازیکن های شناخته شده به کمک هوش مصنوعی یکی از آن ها که اخیراً آن را شرکت DeepMind متعلق به گوگل، ساخته است، در کمتر از چهار ساعت آموزش توانسته خود را به قهرمان شطرنج مبدل کند. این برنامه هوش مصنوعی جدید که با نام Alpha Zero شناخته شده، پس از آن که توانست قهرمان جهانی بازی GO را شکست دهد، چندین بازی دیگر را به خودش آموزش داده و در سطح بسیار حرفه ای بر آن ها مسلط شده است.
هوش مصنوعی دیپ مایند آخرین بار، پس از آموزش چهار ساعته توانست بهترین نرم افزار بازی شطرنج، Stockfish را نیز شکست دهد. با این روش Alpha Zero از طریق میلیارد ها بار تکرار قواعد بازی و تمرین با خودش، استراتژی هایی را با استفاده از یادگیری ماشین، تجزیه و تحلیل کرده و به خودش آموزش داد تا سرانجام بتواند تمام رقبایش را شکست دهد. این همان روش آموزش هوش مصنوعی است که با نام یادگیری تقویتی (Reinforcement learning) در یادگیری ماشین شناخته شده است.
هوش مصنوعی برای اهداف بزرگ
واقعیت این است که هوش مصنوعی Deep Mind، نه صرفاً برای بازی و مسابقات فکری، بلکه با هدف های بزرگ تری جهت کاربرد های مختلف در زمینه های گوناگون به عنوان ماشینی با توانایی تفکر طراحی شده و توسعه یافته است.
مکس تگمارک فیزیکدان برجسته می گوید Alpha Zero به اندازه کافی خوب شده است که بتواند استاک فیس ۸ یعنی قهرمان برنامه های جهانی شطرنج را شکست بدهد. بنابراین هوش مصنوعی اکنون در جایگاهی است که بتواند بهترین استراتژیست های انسانی را حتی فراتر از صفحه بازی به چالش بکشد. یعنی در مسائلی چون استراتژی های مالی و سرمایه گذاری، استراتژی های سیاسی و استراتژی های نظامی و دیگر مواردی که در دنیای واقعی و از نظر روان شناسی انسانی، معمولاً به عنوان مشکلات استراتژیک پیچیده شناخته شده اند.
هوش مصنوعی در پزشکی
بیش از یک دهه است که ربات ها برای انجام وظایف دقیق و ظریف در اتاق های عمل جراحی به کار گرفته شده اند اما واقعیت این است که این ربات ها خودگران نیستند و از خود هیچ فکر و ایده ای برای کار ندارند. بلکه در واقع تحت کنترل یک متخصص جراح کار خود را انجام می دهند.
بنابراین همزمان با توسعه فناوری هوش مصنوعی ربات ها نیز مجهز تر شده و دارای توانایی بیشتری برای انجام وظایف بسیار پیچیده خود حتی به صورت خودگردان می شوند. بنابراین می توان شاهد ظهور ربات هایی بود که قادر به تشخیص بیماری های پیشرفته نیز باشند.
الگوریتم های هوش مصنوعی همچنین قادر خواهند بود تا به گونه ای کارآمد تر از همیشه داده های موجود را طبقه بندی نمایند.
تگمارگ عقیده دارد این واقعاً تکان دهنده است که چه تعداد مرگ و میر ناشی از خطای پزشکی به ویژه به دلیل خطای ناشی از اطلاعات غلط رخ می دهد. حوادثی ناشی از مخلوط شدن گزارش ها و مدارک پزشکی افراد، ما با استفاده از هوش مصنوعی قادر خواهیم بود ۱۰ برابر بیش از امروز جان انسان ها را نه تنها در جاده ها بلکه در مراکز پزشکی و مراقبت های بهداشتی حفظ کنیم . متاسفانه آنچه باعث می شود این اتفاق هر چه سریع تر رخ ندهد آن است که مردم از مسائل مربوط به حریم خصوصی و نقض قوانین مربوط به حفظ اطلاعات شخصی بیش از حد می ترسند.
الگوریتم های هوش مصنوعی در دنیای کسب و کار
ماشین آلات مجهز به هوش مصنوعی طیف وسیع تری از مشاغل را در مقایسه با هر زمان دیگری انجام می دهند. امروزه شرکت آمازون در حال کار در زمینه روش هایی است که بتواند هواپیما های کنترل از راه دور و بدون سرنشین را جایگزین پیک های ارسال کالا کند. همچنین در تلاش است تا کار تصحیح و غلط گیری متن های نوشتاری را با به کارگیری برنامه های خاصی جایگزین ویراستار کند. تردیدی نیست که تا به حال بارها تماس های تلفنی از یک ربات داشته اید که از منبع خودکار ماشینی و رایانه ای از سوی یک موسسه بازاریابی راه دور با شما صحبت کرده و کالایی را به شما معرفی کرده است.
امروزه الگوریتم ها و برنامه های طراحی شده داده ها را سریع تر و بسیار کارآمدتر از انسان ها جمع آوری و منظم می نمایند. شرکتی به نام FAMA اخیراً با استفاده از هوش مصنوعی، پروفایل متقاضیان شغل را در رسانه های اجتماعی اسکن می کند و در صورت لزوم هشداری برای شرکت تان ارسال می شود. بنابراین مشاغل حساسی مانند حسابرسی مالی می توانند به کمک برنامه های کاملاً تخصصی که با استفاده از هوش مصنوعی قادر به تشخیص تصویر برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات ارائه شده است، کار خود را از خطا و خطر های احتمالی دور نگه دارند. این فناوری امروزه توسط بعضی از بزرگ ترین شرکت های حسابداری در بریتانیا به صورت طرح آزمایشی به اجرا در آمده است.
هوش مصنوعی در خرید کالا
هر بار که چیزی را به صورت آنلاین خرید می کنید، در واقع این هوش مصنوعی است که برنامه مخصوص خرید را در رایانه شما فعال می کند. برنامه ای که به کمک آن فروشندگان می توانند بفهمند چه چیز های دیگری مرتبط با سفارش های شما موجود است که شما ممکن است تمایل به خرید آن ها را نیز داشته باشید. به یمن وجود این هوش مصنوعی است که سایت هایی همانند آمازون می توانند به گونه شگفت آور و حتی ترسناکی، دقیق عمل کنند. الگوریتم های مشابهی نیز در جست و جو های گوگل و بازدید از صفحه های اینترنتی آماده اند که به صاحبان این سایت ها اطمینان بدهند تبلیغات شان به طور مستقیم گروه هدف را نشانه رفته است.
حتی اتاق های آزمایش لباس هم در حال تغییر و تحول هستند. زیرا خریداران لباس به زودی قادر خواهند بود لباس های مورد نظر خود را در آیینه های هوشمند پرو کنند و این کاری است که قبلاً آن را دو برند مشهور انگلیسی گپ و تاپ شاپ آزمایش کرده است.
آمازمون دارای سه فروشگاه مجازی در آمریکا است که خریدار کافی است که در آن ها اشیای مورد نظر خود را انتخاب کند و برود . زیرا بلافاصله همه کالاهای انتخاب شده، توسط هوش مصنوعی اسکن شده و به طور خودکار محاسبه می شوند.
هوش مصنوعی در نگارش و ادبیات
دانشمندان اخیراً هوش مصنوعی ای را آموزش داده اند که بتواند دقیقاً همانند شکسپیر غزل بنویسد . در جریان این تلاش ها محققان بیش از ۲۶۰۰ سونات یا غزل را از یک پایگاه آنلاین داده ها گردآوری کرده و به سیستم هوش مصنوعی وارد کردند. نتیجه این کار تولید غزلی از هوش مصنوعی به سبک خاص خودش بود. هنگامی که از تعدادی افراد خواسته شد این متن را با متن های ادبی از رامشگران و غزل سرایان دوران کهن، مقایسه نمایند، مردم نتوانستند تفاوتی بین این متن ها بیابند.
در برنامه ای دیگر به هوش مصنوعی آموزش داده شد تا فصلی از کتاب مصور هری پاتر، اخبار، گزارش های آب و هوایی و گزارش مسابقات فوتبال را با جزئیات آن ارائه دهد. در نمونه ای دیگر لس آنجلس تایمز برنامه ای را طراحی کرده که قادر است خبر بروز یک زلزله را به صورت آنلاین بلافاصله پس از تشخیص یک لرزش اعلام کند.
هوش مصنوعی و حمل و نقل
ترمز های خوکار تقریباً شکلی از هوش مصنوعی است که تا کنون سبب نجات جان بسیاری از انسان ها شده است. برنامه های پیچیده ای با استفاده از حسگر های هوشمند قادرند شرایط را به سرعت پیش بینی کرده و ترمز خودکار را فعال کنند. طبق بررسی های انجام شده ۹۰ درصد از حوادث جاده ای ناشی از خطای انسانی است اما با توجه به افزایش سیستم های خودران در خودروها شاهد کاهش چشمگیر آمار تصادفات هستیم. تگمارک معتقد است ماشین های خودران تا کنون نسبت به رانندگان انسانی، رکورد بهتری را ثبت کرده اند. ایلان ماسک نیز پیش بینی کرده است که ماشین های خودران در آینده نه تنها ایمن تر خواهند شد، بلکه سبب صرفه جویی درهزینه دارندگان آن نیز خواهند شد، زیرا با این خودرو های خودران، دیگر نیازی به استفاده از تاکسی یا سیستم های حل و نقلی چون اوبر نیست.
هوش مصنوعی در پیشگیری از جرائم
امروزه نیروهای پلیس در بسیاری از کشور های جهان از فناوری های نو برای هدایت و هماهنگی ماموران در اجرای عملیات یا ردیابی مجرمان و نظارت بر مناطق جرم خیز، استفاده می کنند. یک نیروی پلیس انگلیسی هم اکنون با استفاده از نقشه برداری های هوش مصنوعی میتواند بعضی حوادث را قبل از وقوع پیش بینی کند. اما استفاده از هوش مصنوعی و پردازش داده ها برای افسران پلیس در آینده حتی بیشتر از این کاربرد خواهد داشت، زیرا نرم افزار هایی هستند که می توانند با تجزیه و تحلیل سریع اطلاعات از پایگاه داده ها و سیستم های نظارتی، بسیاری از پرونده های مجرمانه را حل کنند.
کاربرد این نرم افزار های هوشمند شامل تشخیص الگو های سرقت، شناسایی مظنونین بالقوه است. همچنی با آنالیز ای میل ها یا پیام های رد و بدل شده در گوشی های هوشمند، می توانند از تخریب یا محو رد پا و اثر انگشت مجرمان در صحنه های جرم جلو گیری کنند. این ها همه کارهایی است که رایانه ها بسیار سریع تر و دقیق تر از انسان ها از عهده اش بر می آیند.
هوش مصنوعی در ادوات نظامی
فناوری های نو در حوزه هوش مصنوعی در زمینه ابزار های نظامی در حال کار روی توسعه پدیده ای است به نام Slaughterbots و همان طور که در ویدئوی آن با همین نام پهباد های قاتل Slaughterbots نشان داده شده، سیستمی است که به طور خودکار آدم می کشد، بدون این که انسانی در میانه باشد. این ویدئو را که Autonomousweapons.org و استورات راسل، استاد علوم رایانه در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی ایجاد کرده، نتایج کاربرد هوش مصنوعی در فناوری های یکپارچه سازی و کوچک سازی را نشان می دهد که کاربرد های نظامی آن فراتر از حدس و گمان است.
در این جا هم به کمک الگوریتم های هوش مصنوعی به سادگی می توان با ارائه یک تصویر و نشانی، یک پهباد را طوری برنامه ریزی کرد که راه برای هر نوع فعالیت مخربی باز کند بی آن که اثری از خود به جای بگذارد، اکنون پهباد های قاتل کوچک پرنده که مجهز به سلاح کشتار جمعی و نرم افزار تشخیص چهره اند، سناریوی جنگ های آینده را با جنگ افزار هایی خطرناک نوشته اند.
هوش مصنوعی و زبان
استفاده از هوش مصنوعی امکان درک و فهمیدن تمام زبان ها را برای انسان ممکن کرده است. برنامه ترجمه گوگل نمونه ای از یک هوش مصنوعی مترجم است که می تواند متن های مختلف را بلافاصله به ۲۷ زبان ترجمه کند. بنابراین هوش مصنوعی گوگل است که می تواند انواع اطلاعات را از نشانه خیابان ها و نقشه شهر ها گرفته تا فهرست موارد تشکیل دهنده یک غذا و دستور تهیه آن و دیگر متن ها را بدون صرف وقت ترجمه کند در جدید ترین اقدامات، گوگل با ارائه هدفون های Pixel Buds که با استفاده از بلوتوث دسترسی سریع به برنامه گوگل ترنسلیت و گوگل اسیستنت را به کاربر داده، امکان ترجمه شفاهی بیش از ۴۰ زبان را برای کاربرانش فراهم کرده است
با استفاده ازPixel Buds کاربر قادر است با دست گذاشتن روی گوشی سمت راست از گوشی خود بخواهد که جملاتش را از فارسی به یک زبان دیگر مثلا فرانسوی ترجمه کند. همچنین با یک بار جفت کردن هدست و گوشی، آهنگی را پخش کند، تماسی را برقرار کند یا دستیار صوتی را فراخوانی کند.
زندگی با هوش مصنوعی، مفید یا ترسناک
با وجود این هوش مصنوعی مدت هاست که حوزه های وسیعی از زندگی خصوصی ما را در کنترل خود در آورده، بیشتر متخصصان فناوری ایده هایی آمیخته با بدبینی و ترس درباره آینده زندگی مادر کنار هوش مصنوعی دارند. پیش بینی هایی حاکی از سرقت مشاغل، تبعیض و حتی اشکالی از اسارت و حوادث مرگبار پیرامون زندگی با ربات ها پراکنده شده است اما اکنون درست زمانی که این فناوری به همه ابعاد زندگی ما راه یافته، گاه به نظر می رسد این ترس ها شاید بیش از آنچه که باید بزرگنمایی شده اند.
برخی از کارشناسان درباره هوش مصنوعی ابراز نگرانی کرده و می گویند که مردم باید در برابر فناوری های نو هشیار باشند و به جای آن به اشیا و روش های سنتی و صنایع دستی وفادار بمانند.
اما جیم الخلیلی فیزیکدان برجسته می گوید که دلیلی ندارد تلفن همراه های هوشمند و رایانه ها را خاموش کنیم بلکه بهتر است در مدارس کودکان را بیش از پیش با مزایای فناوری های نو آشنا کنیم تا کمتر از جنگ بین انسان و ماشین شبیه آنچه که در فیلم ترمیناتور می بینند بترسند.
حق با چه کسی است؟
در پاسخ به این سوال، شاید تنها نکته این است که ربات ها دیگر قرار نیست بیایند، آن ها همین الان هم این جا هستند. ما کاملاً می توانیم به وضوح و آسانی ببینیم که هوش مصنوعی چگونه و از چه راه هایی زندگی روزانه ما را تحت تاثیر قرار داده اند اما تاکنون کنترل هوش مصنوعی و ربات ها هم همانند هر فناوری و ماشین دیگر در دست انسان بوده است. بنابراین چه خوب و چه بد، تعیین کننده آینده زندگی با هوش مصنوعی هم نه هوش مصنوعی، که خرد بشری است.
پاسخ دهید