تغییرات DNA در فضا سوالی ست که مدت ها بشر با آن دست به گریبان بوده است. ناسا می گوید تنش های سفرهای فضایی می تواند آرایش ژنتیکی افراد را تغییر دهد و حتی پس از بازگشت به کره ی زمین نیز این تغییرات می توانند ادامه داشته و پابرجا بمانند.
آن را به اثرات ژن های فضایی یا DNA تعبیر می کنیم که پس از اقامت در فضا به حالت عادی بازنمی گردند. ناسا این موضوع را به قطعیت مورد تائید قرار داده است و تغییر DNA افراد در سفرهای فضایی را در شمار تاثیرات سفر به فضا بر بدن انسان جای می دهد.
در تحقیقات نشان داده شده است که به میزان ۹۳ درصد از DNA های اسکات کلی فضانورد پس از یک سال اقامت در فضا به حالت طبیعی بازگردانده شده است. اما ۷ درصد دیگر حتی پس از بازگشت به کره ی زمین نیز به حالت اولیه بازنگشته و برگشت آن ها به فرم اولیه زمان بر خواهد بود. این ثابت می کند که سیگنال های فضایی می توانند تغییرات طولانی مدت روی بدن فرد برجای بگذارند.
در واقع تفسیر درست از گزارشی که ناسا در سال ۲۰۱۸ منتشر ساخت، به این شکل می باشد که تغییر یافتگی آن ۷ درصد ژن، مربوط به روشن و خاموش شدن یا همان فعال و غیرفعال گشتن آن هاست. به عبارت دیگر نمی توانیم بگوییم که ژن های فضانورد تغییر پیدا کرده اند، بلکه موضوع فعال یا غیرفعال شدن آن هاست.
ناسا توضیح می دهد که DNA اسکات به طور اساسی تغییر نکرده است. آن چه که محققان در بخش تغییرات پایدار مشاهده می کنند، تغییراتی در وضعیت DNA هاست که احتمالا شبیه به آن و در درجات ضعیف تر را در زمان کوهنوردی و غواصی تجربه کرده ایم.
نمود بیرونی تغییرات ژنتیک و وضعیت DNA ها در سفرهای فضایی
اما نمود و ظاهر بیرونی تغییرات DNA در سفرهای فضایی را به این شکل می توانیم تشریح کنیم:
محققان می گویند که این تغییرات به صورت عمده ای میزان تمرکز و دقت را تحت تاثیر قرار می دهند. فضانوردانی که با تغییر وضعیت ژنتیکی مواجه شده اند، سرعت عملکرد ضعیف تری داشته و برای تنظیم مجدد و بازگشت به حالت سابق نیازمند زمان می باشند.
ژنوم مانند مجموعه ای از دستورالعمل های نوشته شده در DNA افراد است. با فعال شدن ژن های مختلف، بدن ما برای اعمال گوناگون از جمله ساخت مولکول هایی مانند RNA یا پروتئین که هر یک وظیفه ی زیست محیطی متفاوتی را انجام می دهند، اقدام می کند. تغییر در فعالیت DNA، همان طور که ناسا اشاره می کند، به طور کامل انتظارات فیزیولوژیک انسان در فضا را تغییر می دهد. این که کدام ژن ها به طور فعال مورد استفاده قرار می گیرند، توجیهی برای این تغییرات فیزیولوژیکی خواهد بود.
داده های اولیه نشان می دهد که تغییرات قابل توجه شامل تغییرات در ژن های مرتبط با پاسخ به دریافت اکسیژن و میزان تولید دی اکسید کربن است. همین طور تغییرات مرتبط با کاهش توانایی تولید انرژی (یعنی سلول هایی که مواد مغذی را به انرژی شیمیایی تبدیل می کنند) و استخوان نیز گزارش شده است. همچنین تغییراتی در ارتباط با توانایی برای مبارزه با عفونت نیز مشاهده شده است.
احتمال دارد که تغییرات ژنی مرتبط با استفاده از اکسیژن و توانایی مبارزه با عفونت به طور کامل به فضانوردانی که در محیط محصور شده اند، باشد. به همین دلیل این موضوع قابل مدیریت و برنامه ریزی بوده و با حفاظت پاکیزگی بالاتر، می تواند کنترل گردد.
از سویی دیگر تغییرات گزارش شده در توانایی تولید انرژی و استخوانی و حفظ ژنوم جالب تر می باشد. کاهش توانایی برای تولید انرژی و استخوان باعث کاهش ضریب نفوذ در سن افراد در طول پرواز به فضا و استقرار در آن می گردد. با این حال هنوز مشخص نیست که دلایل مولکولی آن دقیقا کدام هستند و یا راه غلبه بر آن چیست!
یک تیم اکتشاف فضایی ژاپنی در حال حاضر روی این موضوع تمرکز داشته و با آزمایشاتی روی حیوانات، این سرفصل را مطالعه می نماید.
تا زمانی که داده ها منتشر نشود، مشخص نیست که دقیقا چه تعداد تغییر در ژنوم در یک سال در فضا رخ می دهد.
با شناخت دقیق این موضوع معین می گردد که فضانوردان در طی سفرهای فضایی، در طول زمان تا چه اندازه از تغییرات ژنتیکی رنج خواهند برد و این تغییرات چقدر پایدار خواهند بود؟
