بررسی روند تکامل حاشیه نمایشگر در گوشی های هوشمند

حاشیه نمایشگر گوشی های هوشمند همواره یکی از پارامترها برای مانور دادن بوده و هست و مطمئناً در آینده نیز خواهد بود. روند طی شده از حاشیه های ضخیم آیفون های پیشین تا گوشی های بدون حاشیه شرکت های چینی، بسیار پر فراز و نشیب و گاهی با جنجال های فراوان بوده است. برای بررسی بریدگی های صفحه نمایش معروف با آراد موبایل همراه باشید.

ناچ یا بریدگی صفحه نمایش این روزها بسیار بر سر زبان ها افتاده است و در دنیای تکنولوژی تقریباً در زمان معرفی هر گوشی هوشمندی دوباره این موضوع حساس و یا به اصطلاح بولد می شود. ناچ ها زیبا و زشت دارند، ضخیم و نازک می شوند، هر شرکت رویه خاص خود برای کم کردن حاشیه را برگزیده است.

همانطور که گفته شد هر شرکت از طراحی خاصی برای کم کردن حاشیه نمایشگر استفاده کرده است. برای مثال شرکت اسنشال تنها محل دوربین را شامل بریدگی کرده است. پس از آن اپل دست به جنجالی ترین ناچ و درواقع بزرگترینِ آن زد. بریدگی نمایشگر عریض و بزرگ و زمخت! البته در آن دنیایی از تکنولوژی جای گرفته بود و در واقع زیبایی فدای امنیت بیشتر شد.

شرکت دیگری مانند Oppo اما دست به راهکار جالبی زد. این شرکت نه بریدگی ایجاد کرد، ن حاشیه. Oppo با ساخت یک سیستم کشویی، دوربین و سخت افزار سیستم تشخیص چهره را در یک قسمت کشویی که به صورت خودکار باز و بسته می شود قرار داد.

همه اینها اتفاق افتاد تا ناچ و نبرد بر روی حاشیه کمتر تبدیل به یک اتفاق رایج اما غیر قابل چشم پوشی تبدیل شود. ناچ همیشه آنجاست. وقتی می خواهید فیلم نگاه کنید قسمتی از نمایشگر را اشغال کرده است. گاهی اوقات آزار دهنده می شود. درواقع شرکت ها می خواهد کاری کنند تا شما حاشیه را فراموش کنید اما بیش از پیش به آن توجه خواهید کرد و این قسمت آزاردهنده ماجراست.

حالا بیایید نگاهی به روند تکامل حاشیه نمایشگر در گوشی های هوشمند از آن حاشیه های ضخیم تا بی حاشیه ترینِ آنها بیاندازیم.

iPhone 8

آیفون ۸ و امثال آن را در یک دسته بندی قرار دادیم. درواقع این دسته بندی مختص آیفون ۸ نیست و تمام گوشی های با حاشیه بزرگ را شامل می شوند که البته چند مدل آن آنچنان هم قدیمی نیستند و مربوط به یک الی د وسال پیش می شوند.

گوشی آیفون ۸ را شاید بتوان آخرین نسل از حاشیه های ضخیم دانست. البته می دانیم که الان در ذهن دارید به من می گویید که “پس Pixel 2 با آن حاشیه های عظیم چه؟ XZ2 Premium پس چه شد؟ خوب است همین سال پیش معرفی شده ها؟!” بله بله می دانم. اما انگار حاشیه های آیفون بیشتر تیو چشم است. آخر از اولین نسل آیفون در بالا و پایین نمایشگر جا خوش کرده است.

در اولین اقدام های سازندگان برای کم کردن حاشیه نمایشگر، مدام می گفتیم “پس کجای گوشی را بگیریم؟ اگه حاشیه ها حذف شوند که دیگر جای دستی باقی نمی ماند؟!” اما حالا که مدت زمانی گذشته و کسی هم حواسش نیست که حاشیه ها به این حد کم شده اند و اکثراً یک گوشی بدون حاشیه یا با حاشیه کم دارند دیگر دغدغه در دست گرفتن در کاربری مشاهده نمی شود. انسان است دیگر، عادت می کند…

Google Pixel 2 XL

اکثر ما بیشتر گوگل را یک مهندس نرم افزار می شناختیم تا یک تولید کننده سخت افزار! طراحی رابط کاربری سیستم عامل و سرویس های گوگل عالی بود اما سخت افزار آن چنگی به دل نمی زد. برای مثال می توان به نسل اول گوشی هوشمند Pixel اشاره کرد. این دستگاه پس از تغییر نام از Nexus به Pixel تماماً توسط خود گوگل طراحی شد. اما طراحیِ آن چنگی به دل نمی زد. خاص نبود. یک آیفونِ اندرویدی بود.

اما گوگل در Pixel 2 و مخصوصاً در نسخه XL این رویه را تکرار نکرد. گوگل زبان طراحی خاص خودش را پیش گرفت. از آیفون بودن خارج شد و پیکسل شد. خاص و کم حاشیه! البته منظورم از حاشیه، حاشیه صفحه نمایش آن بود.

گوگل برای Pixel 2 XL از صفحه نمایشی با حاشیه های کم استفاده کرد که در گوشه ها به جای زاویه های تیز نمایشگر، دارای گوشه های گِرد بود. این مورد زیباییِ بی نظیری به گوگل پیکسل ۲ ایکس ال بخشید و آن را تبدیل به یکی از محبوب ترین گوشی های کم حاشیه در بین اهالی تکنولوژی کرد.

با این وجود، پیکسل ۲ ایکس ال همچنان از اسپیکرهای استریو در جلوی نمایشگر استفاده می کرد، موردی که دیگر سازندگان به دلیل توجه زیاد به حاشیه ها بالا و پایین، آن را از قلم انداخته بودند.

Galaxy S9

بگذارید به این گوشی هوشمند نگوییم. بگوییم خوشتیپ! حقیقتاً سامسونگ در ساخت Galaxy S9 ظرافت بی نظیری به خرج داده است. طراحی همه موارد در این گوشی کامل و بدون نقص به نظر می رسد. سامسونگ برخلاف دیگر شرکت ها وارد جریانات ناچ نشد و از برخلاف آن داشتن کمترین حاشیه نمایشگر را به داشتن بریدگی ترجیح داد.

حاشیه ی بالایی در این گوشی به مقدار بسیار کمی بزرگتر از حاشیه پایینی آن است. دلیل آن جایگیری سنسور سنجش مقدار نور، سنسور تشخیص عنبیه چشم، سنسور مجاورت، چراغ LED و دوربین سلفی است. اینهمه سنسور در یک بریدگی کوچک.

سامسونگ عاشق توازن است. حاشیه های پایینی می توانست حذف شود، اما آنموقع گوشی از حالت تعادل خارج می شد و طوری می شد که انگار قسمت بالایی گوشی سنگینی می کند. توازن در طراحی Galaxy S9 عالیست و خوشحالیم که سامسونگ وارد بازی ناچ و بریدگی نمایشگر نشد تا چنین گوشی زیبا و بی نقصی را شاهد باشیم.

Xiaomi Mi Mix 2

شیائومی در ساخت سری Mix، به کاهش ۳ وجهی حاشیه بسنده کرده است. قسمت حاشیه دار (از نظر طراحی، قسمت سنگین) را به پایین نمایشگر منتقل کرد و دوربین را نیز در همان محل قرار داد که البته کمی عجیب و غریب نیز هست. چرا که وقتی دوربین را اجرا می کنید برنامه دوربین از شما می خواهد تا گوشی را برعکس کنید تا عکسِ سلفیِ مناسبی بگیرید.

البته باید این موضوع را عنوان کنیم که تفکر کاهش حاشیه ها در ۳ وجه از نمایشگر مربوط به شیائومی نیست! پیش از شیائومی شرکت Sharp با تولید Sharp Aquos Crystal در سال ۲۰۱۴ اولین قدم های چنین زبان طراحی ای را برداشت.

اما شاید این سوال پیش بیاید که خب دوربین به پایین منتقل شد، پس سنسور مجاورت و بلند چه شد؟ اینجا مهندسی بسیار خوب شرکت شیائومی به کمکش آمد. شیائومی با به نوعی به تکامل رساندن ایده ی شرکت Sharp، و قرار دادن تکنولوژی هایی همچون اسپیکر های Piezoelectric توانست نسبت صفحه نمایش به بدنه Mi Mix را به حداقل برساند.

تکنولوژی Piezoelectric از امواج صوتی و به نوعی ویبره برای انتقال صدا استفاده می کند و این قطعه در زیر صفحه نمایش جایگذاری شده است. در نتیجه نیازی نیست تا کاربر گوش خود را بر روی اسپیکر بگذارد. وقتی گوش خود را بر روی هر قسمت از صفحه نمایش که قرار دهد، به لطف امواج، صدای طرف مقابل را خواهد شنید.

iPhone X/XS

بالاخره به جنجالی ترین بریدگی و حاشیه نمایشگر رسیدیم. حاشیه آیفون های قدیمی را که یادتان هست؟ اولین گوشی شاخص این مقاله نیز بود. طرفداران شرکت های دیگر همواره آیفون را به دلیل داشتن حاشیه های بسیار زیاد به سخره می گرفتند.

اما اپل بالاخره در دهمین سالگرد آیفون، دست به کار شد و محصولی را روانه بازار کرد تا علاوه بر دلبری از طرفدارانش، آبروی از دسته رفته آنهارا نیز بخرد! شرکت اپل iPhone X را معرفی کرد. از پایین تا بالا بدون حاشیه! چشم نواز، خیره کننده، بی نظیر. اما فقط یک اشکال کوچک داشت…

آیفون ۱۰ در قسمت بالای صفحه نمایش به یک بریدگی بزرگ و زشت مجهز شده بود که در آن سخت افزار امکان جدید احراز هویت این شرکت یعنی Face ID قرار داده شده بود.

iPhone X از هر جهت بدون حاشیه بود، اما نسبت صفحه نمایش به پنل جلویی آن از S8 هم کمتر بود. دلیل این موضوع، فاصله بیشتر صفحه نمایش از کناره ها بود. هرچند ذکر این موضوع خالی از لطف نیست که اپل برای کم کردن حاشیه پایین نمایشگر، مجبور به خم کردن پنل OLED شد که پروسه ای بسیار حساس و همچنین بسیار پر هزینه است. در نتیجه قیمت تمام شده آیفون به ۱۰۰۰ دلار ناقابل رسید!

به طور کلی می توان گفت که اپل، امنیت را فدای زیبایی کرد. هرچند که هنوز هم آیفون X و XS هردو بسیار جذاب و دلربا هستند. (اگر ناچ را فاکتور بگیریم)

Pixel 3 XL

با وجود اینکه در سال ۲۰۱۸ انواع و اقسام ناچ ها را دیده ایم و حقیقتاً دیگر کمی عادی شده، اما در این میان گوگل دست به کار عجیبی زد و Pixel 3 XL را بجای داشتن ناچ کوچکتر، به ضخیم ترین ناچ در بین گوشی های سال ۲۰۱۸ مجهز کرده است.

بریدگی بالای صفحه این گوشی هوشمند شامل یک اسپیکر و دو دوربین در دو طرف آن می شود. اما واقعا به یک بریدگی به این بزرگی احتیاج بود؟ شاید گوگل فراموش کرده که این روزها جدال بر روی کم کردن حاشیه است نه افزایش آن.

موضوع به همینجا ختم نمی شود. Pixel 3 XL در قسمت پایینی صفحه نمایش که اسپیکر استریو در آن قرار دارد هم از حاشیه های زیادی برخوردار است. درکل کمی عجیب است که اصلا چرا باید حاشیه پایین نمایشگر به این اندازه بزرگ باشد. آن هم در اواخر سال ۲۰۱۸!

به هر حال Pixel 3 XL این است. گوشی ای که روی کاغذ سعی در به حداقل رساندن حاشیه ها را دارد اما در عمل چندان در آن موفق ظاهر نشده است.

Huawei P20

همین ابتدا بگوییم که این دسته بندی فقط مختص به Huawei P20 نیست و به تمام گوشی هایی که از فرم و استایل ناچ در iPhone X بهره گرفته اند مربوط می شود. بطور خلاصه این بخش، بخشِ کپی کار هاست 🙂

گوشی های زیادی از ناچ آیفون ۱۰ تقلید کردند. از ایسوز گرفته تا LG و حتی شیائومی و نوکیا (HMD). البته این کپی دقیقاً همانند آیفون ۱۰ نیست و مورد فاکتور عرض، دارای تفاوت هایی هستند. اما خب به طور کلی همان ناچ آیفون ۱۰ هستند.

حرکت و تفکر کپی کردن از ناچ آیفون ۱۰ از نظر من بسیار ناشیانه و اشتباه است. اپل حاشیه را به حداقل رساند و سپس وقتی دید جایی برای قرار دادن سنسورهای پیشرفته تشخیص چهره ندارد، مجبور به استفاده از ناچ یا همان بریدگی شد. اما پرچمدارهای دیگر شرکت ها را ببینید. در بالا و پایین حاشیه دارند اما از ناچ استفاده می کنند!

این کار باعث شده تا ظاهر گوشی ها کمی خنده دار و مسخره شود. شاید با خود فکر می کنند که چون آیفونِ ۱۰۰۰ دلاری از ناچ استفاده کرده، کپیِ ما از آن ناچ باعث خواهد شد تا ارزش گوشیمان بالا برود 😐 حقیقتاً که تفکر مسخره ایست.

از این ماجراها که بگذریم، باید بگوییم که ما در این نوع از ناچ ها خلاقیت نمی بینیم. تنها چیزی که میبینیم یک پیروی کورکورانه و بدون فکر است که در دنیای تکنولوژی ارزشی برای آن قائل نیستیم!

Essential Phone

پدرِ ناچ ها. شاید این صفتی باشد که سزاوار گوشی PH-1 باشد. البته اکثریت اهالی تکنولوژی این گوشی را با نام Essential Phone می شناسند. شرکت Essential که توسط اندی رابین، خالق اندروید تاسیس شده، اولین گوشی خود را با نام PH-1 معرفی کرد که در زمان معرفی، هیچ گوشی ای از بریدگیِ اینچنینی استفاده نمی کرد. درواقع می توان گفت که گوشی اندی رابین، سردمدار و آغاز کننده تفکر ناچ است.

حاشیه نمایشگر این گوشی هوشمند در ۳ وجه بسیار کم است و به همین دلیل اندی رابین مجبور شد تا شکافی در بالای صفحه نمایش برای دوربین سلفی به وجود آورد. این موضوع باعث شد تا دیگر شرکت ها نیز به فکر ایجاد شکاف برای المان های بالای نمایشگر شوند.

Essential Phone در یک کلام زیباست. حاشیه های کم نمایشگر همه را شیفته خود کرد. درست است که در قسمت پایینی نمایشگر حاشیه دیده می شود؛ اما دیگر جاهای گوشی آنقدر خوب و چشم نواز طراحی شده اند که کاربر به راحتی از حاشیه پایین چشم پوشی می کند.

اسنشال فون یک دست و تمیز و عالیست. هربار که به این گوشی نگاه می کنم محو تماشایش می شوم… به راستی که زیباست…

به طور کلی می توان که Essential Phone به وجود آورنده تفکر ناچ بود؛ اما این اپل بود که آن را همه گیر کرد و به همگان فهماند که ناچ چیز زشتی نیست. هرچند که برای اپل بود 😀

Vivo V11/Oppo R17

حدود یک سال پس از عرضه اسنشال فون، حالا تفکر و زبان طراحی آن به بلوغ بیشتری رسیده و نتیجه آن چیزیست که هم اکنون در Vivo V11 و Oppo R17 می بینیم. همان ناچِ اسنشال فون، منتها کمی گِرد تر!

به این طراحی ناچ به اصطلاح “قطره اشکی” گفته می شود. در این نوع قسمت بالای صفحه نمایش بطور کامل بدون حاشیه است و تنها در قسمت دوربین جلو، بریدگی اشک مانندی ایجاد شده تا دوربین در آن قرار بگیرد.

این بریدگی خیلی زیباست. درواقع این شکل بریدگی نمایشگر برای کسانی که تفکر بریدگی اسنشال را دوست داشتند اما از شیوه اجرای آن راضی نبودند بسیار خوشایند به نظر خواهد رسید. چرا که زاویه های تیز بریدگی اسنشال، جای خود را به خطوطی نرم داده اند.

این شیوه بریدگی درواقع آخرین تلاش ها برای دستیابی به یک گوشی بدون حاشیه نمایشگر است که هنوز آنطور که باید و شاید به سرانجام نرسیده است.

Oppo Find X/Vivo Nex S

به بی حاشیه ترین ها می رسیم. آنان که به بالاترین نسبت صفحه نمایش به بدنه رسیده اند. پادشاهِ صفحه نمایش های لبه به لبه.

شرکت چینی Oppo با معرفی گوشی Find X در هیاهوی بریدگی و ناچ، همه را شگفت زده کرد. گوشی Oppo از هیچ بریدگی ای استفاده نمی کرد. پس قطعاتی که باید در بالای نمایشگر قرار بگیرند کجا هستند؟

Oppo با تیم مهندسان زبده خود تواست یک سیستم مکانیکی برای Find X قرار دهد تا دوربین و سنسور تشخیص چهره دز زمان نیاز به صورت عمودی از بالای صفحه نمایش بیرون بیایند و پس از اتمام استفاده دوباره به جای خود برگردند. این سیستم مکانیکی شامل کل قسمت بالایی گوشی که به اندازه عرض گوشیست، می شود.

این شیوه طراحی بسیار عالی به نظر می رسد اما همیشه مخالفانی نیز وجود دارند. اصلی ترین دلیل مخالفان این است که این سیستم مکانیکی مانند دیگر سیستم های متحرک قطعاً خرابی های فراوانی خواهد داشت که البته تاکنون مورد خرابی اسلایدر Oppo Find X گزارش نشده است. هرچند باید این را نیز در نظر بگیریم که مشتریان چنین گوشی خاصی، بسیار کم هستند که طبعاً آمار خرابی آن نیز بسیار کمتر خواهد بود.

Vivo نیز در ساخت Nex S از چنین شیوه ای الهام گرفته است با این تفاوت که در Nex S این تنها خود دوربین است که از بالای گوشی خارج می شود که به اندازه یک سانتی متر است نه کل عرض گوشی!

گفتنی است که یکی از بزرگترین معایب این گوشی ها این است که به سختی در بازار خارج از چین می توان آنها را پیدا و خریداری کرد که همین موضوع باعث می شود تا استفاده از یک گوشی هوشمند با صفحه نمایش بدون حاشیه همچنان یک رویا به نظر برسد.

این تمام چیزی بود که تاکنون به بازار عرضه شده است. انواع ناچ ها را بررسی کردیم. هرکدام مزایا و معایبی داشتند که به آن پرداختیم. در نهایت این نظر مشتریان است که کدام را انتخاب کنند.

از این به بعد باید منتظر بمانیم تا ببینیم طراحی انقلابی بعدی چه خواهد بود؟ ساسمونگ وعده داده تا انتهای سال گوشی تاشوی خود را به بازار عرضه کند. آیا این مهم محقق خواهد شد و ترند بعدی دنیای گوشی هوشمند، صفحات خمیده خواهد بود؟

هرچه هست باید منتظر ماند و دید که شرکت های تولید کننده چه برنامه ای برای این صنعت تدارک دیده اند. نظرات خود را ذر این زمینه با ما به اشتراک بگذارید.