استان قزوین یکی از استان‌های شمال غربی ایران است که با وسعت حدود ۱۶ کیلومتر مربع، یک درصد از مساحت کشور را به خود اختصاص داده است.این استان یکی از کهن‌ترین مناطقی است که بشر در آن می‌زیسته است و از دوران حکومت مادها و در قرن هفتم پیش از میلاد وجود داشته است.
دربخش اول مقاله ” قزوین ؛ استانی به قدمت تاریخ ” با برجسته‌ترین جاذبه‌های گردشگری و آثار تاریخی این استان آشنا شدیم. در بخش دوم این مقاله با آراد مگ همراه می‌شویم تا ما را با سوغاتی‌ها و صنایع دستی قزوین، غذاهای سنتی و محلی آن و همچنین با اقامتگاه‌ها و بهترین زمان سفر به این استان آشنا کند.
قزوین
قزوین استانی با قدمتی هزار ساله، دارای جاذبه‌های گردشگری به ویژه آثار تاریخی فراوانی است و همچنین پایتخت خوشنویسی ایران لقب دارد و مشاهیر بزرگی را در خود پرورش داده است. قزوین ۵۷ سال پایتخت ایران بوده است. این استان علاوه بر جذابیت‌های بی‌نظیر گردشگری دارای غذاهای سنتی و خوش‌طعم و صنایع دستی اثر هنرمندان این مرز و بوم است که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
غذاهای محلی قزوین
همانطور که در بخش اول مقاله بیان شد، قزوین در گذشته در مسیر راه ابریشم واقع شده بود؛ این استان به سبب موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی که دارد از تنوع غذایی بالایی برخوردار است. غذاهای بومی و شیرینی‌های سنتی این استان نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای دیگر نیز مشهور و محبوب است. با ما همراه باشید تا در ادامه با برترین غذاهای محلی قزوین آشنا شویم.
قیمه نثار
قیمه نثار محبوب‌ترین و معروف‌ترین غذای قزوین است که طعم و مزه بی‌نظیری دارد و پای ثابت اکثر مهمانی‌ها و مجالس است. مواد لازم برای تهیه این غذای پرطرفدار برنج آب‌کش، گوشت گوسفندی، خلال پرتقال، پیاز داغ، زعفران، زرشک، خلال بادام، خلال پسته، رب گوجه‌فرنگی و ادویه مخصوص است. که معمولا با ماست و سبزی سرو می‌شود.
کوکو شیرین
کوکو شیرین نیز یکی دیگر از غذاهای بومی و پرطرفدار قزوین است که معمولا در کنار غذای اصلی یا به عنوان پیش غذا سرو می‌شود. این کوکو همانطور که از نامش پیداست طعم شیرینی دارد و از سیب‌زمینی، زعفران، تخم مرغ، ماست، روغن، پودر هل، آرد، شکر و گلاب تهیه می‌شود.
شیرین پلو
یکی از غذاهای مجلسی که در قزوین از محبوبیت بالایی نیز برخوردار است شیرین پلو نام دارد که از از برنج، خلال پرتقال شیرین‌شده، شربت قوام آمده، خلال بادام، خلال پسته، زعفران ساییده شده، کره، سیب‌زمینی و سینه‌ی مرغ تهیه می‌شود. این غذای لذیذ در بسیاری از مناطق دیگر ایران نیز طبخ می‌شود و از بسیار خوش‌طعم و پرطرفدار است.
دُیماج
دُیماج یا دُگماژ، یکی دیگر از غذاهای سنتی استان قزوین است که معمولا در فصل تابستان میل می‌شود. این غذای خوش‌طعم و سبک از ترکیبی از تکه‌های نان لواش خشک، پنیر، خیار، سبزی خوردن، گردو، پیاز داغ، زردچوبه تهیه می‌شود و در صورت تمایل به این ترکیب هندوانه اضافه می‌شود. برای نحوه میل کردن این غذا، معمولا آن را با دست لقمه می‌کنند اما در برخی از مواقع برای لقمه گرفتن این غذا از استکان کمر باریک استفاده می‌شود.
آش دوغ قزوین
آش دوغ قزوین یکی از معروف‌ترین و در عین حال محبوب‌ترین آش‌های ایران محسوب می‌شود که در جای جای ایران طرفدار دارد. این آش سنتی طعم فوق‌العاده‌ای دارد که در قزوین این آش را با ترکیب نخود، لوبیاقرمز، عدس، برنج، سبزی آش، دوغ چکیده، پیاز داغ، سیرداغ و نعنا داغ تهیه می‌کنند و بعد از طبخ آش، گوشت قلقلی‌های سرخ شده را روی آن ریخته و سرو می‌کنند. در سفر به قزوین حتما از این آش امتحان کنید و از طعم بی‌نظیر آن لذت ببرید.
آش ماش پیازو
آش ماش پیازو یکی دیگر از آش‌های خوش‌طعم و سنتی قزوین است. در تهیه این آش خوشمزه بر خلاف مابقی آش‌ها از سبزی استفاده نمی‌شود که در نوع خود جالب است.
جوجه بروستد
جوجه بروستد غذای محبوبی است که در در قزوین طرفداران بی‌شماری دارد. قزوینی‌ها معمولا این غذای خوش‌طعم و لذیذ را به عنوان وعده شام میل می‌کنند. جوجه بروستد از مرغ، سیب زمینی سرخ‌شده، سوپ شیر، نان باگت و خیارشور تهیه می‌شود.
مشکوفی
مشکوفی نام یک دسر است که علاوه بر قزوین در استان مازندران نیز طبخ می‌شود و از محبوبیت بالایی نیز برخوردار است. این دسر خوشمزه که بافتی ژله‌ای دارد از ترکیب نشاسته وانیل، شکر، گلاب، زعفران و شیر تهیه می‌شود. بعد از ترکیب مواد اولیه و قرار دادن آن روی حرارت، آن را در ظرف می‌ریزند و در یخچال قرار می‌دهند تا ببندد و در هنگام سرو آن را با خلال بادام، پسته و یا گل محمدی تزیین می‌کنند.
قیمه آبدار
قیمه آبدار که قزوینی‌ها به آن دم کباب نیز می‌گویند نام خورشی است که شباهت زیادی به خورش قیمه دارد و تمام ترکیبات آن نیز شبیه قیمه است با این تفاوت که آب این خورش نسبت به خورش قیمه کمی بیشتر است و در طبخ آن نیز از ادویه‌هایی مانند تخم گشنیز و دارچین استفاده می‌شود که طعم فوق‌العاده‌ای به آن می‌بخشد.
کله جوش یا کال جوش
کله جوش نام غذایی ساده است که در بسیاری از استان‌های ایران طبخ می‌شود و در قزوین نیز یک غذای بومی محسوب می‌گردد. کدبانوهای قزوینی برای طبخ این غذا ابتدا پیاز و نعنا را سرخ می‌کنند و سپس لپه و برنج پخته شده، پودر گردو و کشک را به آن می‌افزایند و پس از جا افتادن آن را سرو می‌کنند.
حلیم
حلیم پرملات قزوین را کافی است تنها یکبار امتحان کنید تا مزه آن را هیچگاه فراموش نکنید. این حلیم از گندم، جو، آرد، گوشت و روغن تهیه می‌شود و از آنجایی که اکثر مردم قزوین حلیم را با نمک می‌خورند، در ترکیب این حلیم، نمک نیز وجود دارد. این حلیم در قزوین بسیار پرطرفدار است به طوری که به جز ایام خاص و ماه مبارک رمضان در تمامی طول سال برای تهیه آن شاهد صف‌های طولانی خواهید بود. پیشنهاد می‌کنیم در سفر به قزوین حتما حلیم این منطقه را امتحان کنید و از خوردن حلیمی یک دست و مقوی لذت ببرید.
سوغات قزوین
قزوین یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌هایی است که بشر در آن می‌زیسته است و یکی از مکان‌های تاریخی ایران محسوب می‌شود، از این رو صنایع‌دستی و محصولات فراوانی در این منطقه وجود دارد که ریشه در تاریخ آن دارد. شیرینی‌های سنتی قزوین از معروف‌ترین سوغات این استان به شمار می‌روند که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
نان چایی قزوین
نان چایی یک شیرینی خشک با ماندگاری بالا است که در کنار چای میل می‌شود. برای تهیه این شیرینی از آرد، تخم مرغ، کره، پودر هل، پودر قند و ماست خمیری استفاده می‌کنند و روی آن را به مایعی از زعفران، زرده تخم مرغ و ماست آغشته می‌کنند و با کنجد یا پودر پسته آن را تزیین کرده و در فر قرار می‌دهند.
نان نازک قزوینی
یکی دیگر از شیرینی‌های خوش‌طعم و سنتی قزوین، نان نازک نام دارد که برای تهیه خمیر آن از شکر، شیر، کره، مایه خمیر، ماست، آرد، بیکینگ پودر و تخم مرغ استفاده می‌شود. بعد از استراحت دادن به این خمیر نرم و یکدست آن را به صورت نازک پهن کرده و روی آن را با مغزهای مختلف می‌پوشانند و سپس خمیر را رول کرده و آن را برش می‌زنند و در آخر آن را درون فر قرار می‌دهند تا بپزد.
نان چرخی قزوین
نان چرخی یکی از شیرینی‌های معروف قزوینی است که خمیر آن مشابه خمیر مابقی شیرینی‌های این منطقه تهیه می‌شود اما بعد از استراحت دادن خمیر این شیرینی آن را درون چرخ گوشت قرار می‌دهند و سپس آن را به اندازه‌های دلخواه با قیچی برش می‌دهند و با پودر پسته یا تخم خرفه تزیین کرده و برای پخت، آن را درون فر می‌گذارند. این شیرینی خوشمزه در طعم‌های مختلف مانند زعفرانی، کاکائویی و.. ارائه می‌شود.
شیرینی نان قندی
شیرینی نان قندی یکی دیگر از شیرینی‌های این استان است که در ایام‌های خاص به ویژه ایام نوروز پرطرفدار است. خمیر این شیرینی خوشمزه از روغن جامد، آرد، هل، پودر قند و بیکینگ پودر تهیه می‌شود که بعد از استراحت دادن به آن برای چند ساعت، آن را به شکل فندق‌های کوچک در آورده و درون فر قرار می‌دهند تا بپزد. با افزودن پودر کاکائو یا زغفران به خمیر این شیرینی آن را در طعم‌ها و رنگ‌های مختلف ارائه می‌دهند.
نان برنجی قزوین
یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین شیرینی‌های قزوین، نان برنجی است که البته در بسیاری از مناطق ایران طبخ می‌شود. نان برنجی قزوین از آرد برنج، زعفران، شکر، تخم مرغ، روغن جامد، هل و گلاب تهیه می‌شود و برای تزئین این شیرنی نیز از پودر پسته، خلال پسته و یا تخم خرفه استفاده می‌شود. در سفر به قزوین حتما نان برنجی را به عنوان سوغات برای عزیزانتان ببرید.
باقلواهای قزوین
باقلوای رنگی
باقلوای معروف قزوین از جمله باقلواهایی است که در ایران و حتی جهان طرفداران زیادی دارد. باقلواهای متنوع با ظاهری زیبا که می‌تواند یک سوغاتی شیرین و جذاب برای عزیزانتان باشد. یکی از معروف‌ترین باقلواهای قزوین باقلوای سه رنگ است که در هر لایه از آن پودرهای رنگارنگ پسته سبز، پودر بادام و قند سفید و پودر بادام زعفرانی قرار دارد که علاوه بر طعم بسیار عالی آن ظاهری زیبا نیز دارد.
باقلواپیچ
باقلواپیچ نیز نام دیگری از انواع باقلواهای قزوینی است که خمیر آن را به صورت دایره‌ای برش می‌دهند و مغزها را درون آن قرار می‌دهند وسپس آن را می‌پیچند.
باقلوا گل رز
باقلوا گل رز نیز یکی از باقلواهای پرطرفدار است که طعمی مشابه باقلواهای دیگر و ظاهری شبیه گل رز دارد.
پنیر کوزه ای قزوین
پنیر کوزه‌ای قزوین یکی از سوغاتی‌های ویژه این استان است که در هیچ جای دیگری مشابه آن را نخواهید یافت. این پنیر را در طعم ساده یا طعم سبزی و زیره تهیه می‌کنند. برای تهیه این پنیر آن را به همراه آب در کوزه‌ای می‌ریزند و سپس آن را زیر خاک قرار داده و بعد از مدتی آن را خارج کرده و استفاده می‌کنند. این پنیر با طعم بی‌نظیرش را می‌توانید از بازار قزوین تهیه کنید و در وعده صبحانه به همراه نان تازه و داغ میل کنید.
میوه‌ها و خشکبار
انگور، سیب، زردآلو و انار از میوه‌های مرغوب قزوین به شمار می‌روند اما محبوب‌ترین میوه این خطه زغال اخته است که در واقع مرغوب‌ترین زغال اخته کشور در این استان کشت می‌شود. روستای هیر حدود ۲۰۰ تن از زغال اخته کشور را تامین می‌کند.
در میان خشکبارهایی که در این استان کشت می‌شود می‌توان به گردو بادام، فندق، پسته و کشمش اشاره کرد. این استان هر ساله چندین تن از این محصولات را تولید می‌کند.
صنایع دستی قزوین
فرش بافی
فرش بافت قزوین که یکی از صنایع دستی ارزشمند این منطقه محسوب می‌شود با داشتن تنوع نقش و رنگ از نفیس‌ترین فرش‌های ایرانی به شمار می‌رود اما هم اکنون بافت آن رو به فراموشی است و تنها تعداد محدودی از آن در موزه‌های قزوین دیده می‌شود.
گلیم بافی
گلیم بافی یکی دیگر از صنایع دستی پرطرفدار قزوین است که بافت آن در بیشتر شهرها و روستاهای آن رواج دارد. رودبار الموت، ارداق و ضیاءآباد از مراکز مهم بافت گلیم به شمار می‌روند.
جاجیم بافی
جاجیم‌بافی از هنرهای اصیل این منطقه به شمار می‌رود و یکی از صنایع دستی زیبا و ارزشمند قزوین محسوب می‌شود. مواد اولیه بافت جاجیم پشم است که معمولا پشم‌چینی و رنگ کردن آن با مواد گیاهی بر عهده زنان روستایی است. جاجیم‌ها در رنگ‌های متنوعی بافته می‌شوند و می‌توانند هدیه‌ای زیبا برای عزیزانتان باشند.
پن بافی
پن‌بافی، نواربافی یا کارت‌بافی یکی دیگر از صنایع دستی قزوین است که بافت آن در میان روستاییان رواج دارد. در گذشته پن را با نخ‌های ابریشمی می بافتند اما امروزه از نخ‌های نایلونی نیز استفاده می‌کنند. از میان نقوشی که بر روی پن استفاده می‌کنند می‌توان به چهل چپر، چشم بلبل یا ۲۹ چپر، چشم خروس یا ۲۸ چپر، ۸ چپر یا مار پیچ اشاره کرد. پن‌بافی دارای رنگ‌ها و طرح‌های زیبا و منتوعی هستند که با عرض کم و طول زیاد برای تزئین لباس، به عنوان بند کفش، کراوات و … استفاده می‌شود. تنوع کاربردی این صنایع‌دستی، آن را به یکی از محبوب‌ترین صنایع‌دستی در میان گردشگران تبدیل کرده است.
موج بافی
موج‌بافی یکی دیگر از انواع دست بافته‌های قزوین است که در برخی از مناطق این استان رواج دارد. دستگاه‌های موج‌بافی قابلیت بافت پارچه‌های ظریف برای تولید البسه و همچنین بافت‌های ضخیم‌تر جهت تولید پتو، رو فرشی و رو کرسی و ملحفه را دارا می‌باشند.
گلابتون دوزی
گلابتون‌دوزی که از قدمت بالایی در میان صنایع‌دستی برخوردار است هنری شبیه به سوزن‌دوزی است با این تفاوت که در سوزن‌دوزی از مفتول‌های بسیار نازک طلائی‌رنگ یا برنجی به جای نخ استفاده می‌شود. این هنر در گذشته میان اقشار اعیان رواج داشته است.
نم نم دوزی اشیاء
نم نم دوزی نوعی رودوزی سنتی است که در آن از انواع دوخت و گره استفاده می‌شود و برای تزئین آن از منجوق استفاده می‌کنند و از آن اشیاء متنوعی از جمله کیسه پول، جای قیچی و شانه، سرمه‌دان تهیه می‌شود و همچنین از آن برای تزئین پارچه‌های لباس نیز استفاده می‌گردد.
گیوه دوزی
صنعت گیوه‌دوزی در شهرهای قزوین و تاکستان بسیار رایج است. گیوه‌هایی که در این استان تولید می‌شود با گیوه‌هایی که در مناطق دیگر تولید می‌شوند تفاوت‌هایی دارد و آن اینکه کف گیوه‌ها چرمی و پلاستیکی است.
مشبک فلز
مشبک کاری فلز یکی از زیباترین صنایع دستی ایران است که به قزوین تعلق دارد و قدمت آن به دوران سلجوقیان باز می‌گردد. این هنر نوعی قلمزنی است که هنرمند، طرح‌های مختلف را روی اشیاء قرار می‌دهد و با استفاده از اره مویی و یا سمبه‌های تیز آن را برش می‌زند. در گذشته از این هنر زیبا تنها برای آینه و شمعدان استفاده می‌کردند اما امروزه بر روی هر نوع شی و وسیله‌ای از این هنر زیبا استفاده می‌شود. مشبککاری یکی از بهترین و با ارزش‌ترین سوغاتی‌هایی است که می‌توانید برای عزیزانتان از این استان هدیه ببرید.
نقاشی پشت شیشه قزوین
نقاشی کشیدن پشت شیشه که قدمت آن به دوران صفویه باز می‌گردد، یکی از هنرهایی است که در قزوین متولد شده است. هم‌اکنون آثار بسیار زیبایی در موزه‌های بزرگ از این هنر به معرض نمایش درآمده است.
خوشنویسی
قزوین مهد پرورش خوشنویسان ایران است و هنرمندان صاحب نامی را در این عرصه از جمله میرعماد حسنی قزوینی بزرگترین استاد خط نستعلیق و میرمحمدحسین عمادالملک سیفی حسنی قزوینی را پرورش داده است. این استان در خوشنویسی ید طولایی دارد و شما می‌توانید در سفر به این استان آثار خوشنویسی این هنرمندان را خریداری کنید.
بهترین زمان سفر به قزوین
از آنجائیکه قزوین در دامنه‌های البرز واقع شده است، دارای زمستان‌های سرد و برفی است و هوای آن در تابستان معتدل و خنک است. در فصل بهار، دشت‌ها و تپه‌های این منطقه سرسبز و تماشایی است و در فصل پاییز، تغییر رنگ برگ درختان منظره شگفت‌انگیزی را پدید می‌آورد.
از لحاظ آب و هوا بهترین زمان سفر به این منطقه فصول بهار و تابستان است.
مکان‌های اقامتی قزوین
استان زیبای قزوین با داشتن جاذبه‌های طبیعی و گردشگری زیبا و آثار تاریخی متنوع، میزبان گردشگران در تمام طول سال است. از این رو مکان‌های اقامتی متنوعی برای رفاه حال مسافران و گردشگران در شهرهای مختلف این استان وجود دارد که در سفر به این استان می‌توانید یکی از آن‌ها برای اقامت برگزینید. در ادامه به معرفی برخی از این اقامتگاه‌ها می‌پردازیم.
هتل
اگر در سفر به قزوین علاقمندید در مکانی راحت و با امکانات رفاهی بالا اقامت کنید. انتخاب یکی از هتل‌های این استان گزینه مناسبی برای شما خواهد بود. از معروف‌ترین هتل‌های این استان می‌توان به هتل مینو، راژیا، ابریشم و میرعماد اشاره کرد که از امکانات مناسبی برای یک اقامت راحت برخوردارند.
اقامتگاه‌های بومگردی
اگر می‌خواهید در سفر به قزوین، چند روزی از زندگی ماشینی و مدرن فاصله بگیرید و زندگی در مکان‌های سنتی را تجربه کنید، اقامتگاه‌های بومگردی بهترین گزینه برای شما خواهند بود. اقامتگاه بومگردی اله آموت، کله پاسی و آرامش نمونه‌هایی از این نوع اقامتگاه‌ها هستند.
مهمانپذیر
مهمانپذیرها و مسافرخانه‌ها نیز مناسب کسانی است که می‌خواهند با هزینه کمتری سفر کنند و یا بیشتر هزینه‌هایشان را صرف گردش و خرید سوغاتی‌ها و یادگاری کنند. چشم‌انداز اوان و خورشید نمونه‌هایی از آن‌ها هستند که از امکانات نسبتا خوبی برخوردارند.
کمپینگ
در استان قزوین نیز مانند بسیاری از شهرهای ایران، اماکنی برای برپایی چادر و کمپینگ در نظر گرفته شده است که معمولا در نزدیکی پارک‌ها هستند تا علاوه بردسترسی آسان به سرویس بهداشتی، امنیت مسافران نیز تضمین شود. این نوع اقامت هزینه بسیار پایینی دارد و تجربه و لذت طبیعت‌گردی را نیز برایتان به‌دنبال دارد.
سخن پایانی
در بخش اول و دوم این مقاله، سعی کردیم شما را با جاذبه‌های تاریخی و گردشگری استان زیبای قزوین و همچنین سوغات، صنایع‌دستی و غذاهای خوش‌طعم این استان آشنا کنیم. اما موارد ذکر شده تنها بخشی از جذابیت‌های این استان است و بیان تمام جاذبه‌های استان در یک مقاله نمی‌گنجد. امیدواریم با سفر به این استان، زیبایی‌های این منطقه از کشور عزیزمان را از نزدیک مشاهده کنید و از سفر خود لذت ببرید.
شما تا کنون به استان قزوین سفر کرده‌اید؟
کدامیک از غذاهای محلی این استان را امتحان کرده‌اید ؟
تمایل دارید کدامیک از سوغاتی‌های این استان را هدیه بگیرید؟
تجربیات سفر خود را با ما در میان بگذارید.