«آستانه اشرفیه» شهری محصور در میان شالیزارهای سرسبز

همه ما آستانه اشرفیه را با برنج‌های معطر و شالیزارهای خوش عطرش می‌شناسیم. خاک حاصلخیز این شهر باعث شده تا مرغوبترین برنج ایران در این شهر به عمل آید. آستانه به پایتخت مذهبی گیلان نیز شهرت دارد. دلیل این شهرت نیز وجود آستان امامزاده سید جلال الدین اشرف، فرزند امام موسی کاظم و برادر امام رضا (ع) است. این شهر زیبا علاوه بر این مکان مقدس و مزارع سرسبز از جاذبه‌های طبیعی چون ساحل، مرداب، رودخانه و اسکله ماهیگری نیز برخوردار است و زیباترین پل چوبی گیلان را در میان خود جای داده است. با ما در آراد مگ همراه شوید تا سفری به پایتخت مذهبی گیلان داشته باشیم.

مختصری در مورد آستانه اشرفیه

آستانه اشرفیه از شهرستانهای دیدنی استان گیلان است که به فاصله ۳۵ کیلومتری از شهر رشت قرار دارد. مردم این شهرستان  به گویش زیبای گیلکی صحبت می‌کنند. شهر آستانه اشرفیه مرکز شهرستان آستانه است. در گذشته نام این منطقه کوچان بوده که بعد از دفن سید جلال الدین اشرف به آستانه اشرفیه تغییر نام داد.

آب وهوای این منطقه نیز چون دیگر مناطق گیلان مرطوب و معتدل است و عبور چند رودخانه  که معروفترین آنها رودخانه سفید رود است از میان این شهر طراوت، سرسبزی و زمینهای حاصلخیزی را در طول زمان برای این مکان به ارمغان آورده است.ازگیل، توسکا، آلو، انجیر، توت، سیب، شاه بلوط، تمشک، بید و افرا بخشی از درختانی است که در این منطقه می‌روید.

ساکنین این شهر به شغل کشاورزی و باغداری اشتغال دارند.مرغوبترین برنج و  بادام زمینی در این منطقه تولید می‌شود و یکی از عمده ترین مراکز تولید فلفل دلمه‌ای به حساب می‌اید. . هویج نیز از سبزیجات پر محصول این منطقه است و در زمینهای آن نوعی کدو تنبل تولید می‌شود که ارزش تغذیه‌ای بسیار بالایی دارد. ماهیگری نیز یکی از مشاغل اصلی ساکنین این منطقه است که در بند کیاشهر و دستک رونق بسیاری دارد.

جاذبه‌های گردشگری آستانه اشرفیه

سفید رود

یکی از زیباترین جاذبه‌های آستانه اشرفیه رودخانه پرآب سفید رود است. این رودخانه دومین رود بلند ایران و پرآب ترین رود گیلان است که از کوههای کردستان و آذربایجان سرچشمه گرفته و سرانجام در آستانه اشرفیه به دریای بزرگ مازندران می پیوندد. وجود این رودخانه باعث شده تا این شهر از زمینهای بسیار حاصلخیزی برخوردار شود و باغها و مزارع کشاورزی بسیاری در این منطقه شکل بگیرد.

رودخانه سفید رود

وجود رودخانه سفید رود در این منطقه مانعی برای ورود سیلاب به شهر است چرا که این رود بارانهای پاییز و زمستان را به سوی خود کشیده و سرانجام به دریا می‌ریزد.

آستان مقدس سید جلال الدین اشرف

آرامگاه سید جلال الدین اشرف یکی از مکانهایی است که آستانه اشرفیه را به یکی از قطبهای مذهبی در استان گیلان تبدیل کرده است. ایشان از فرندان امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) بود که به دومین چهره علوی شهرت دارد. ایشان از مبلغهان دین اسلام بودند که در حوالی سالهای ۲۰۶ تا ۲۱۰ هجری قمری پای به سرزمین گیلان نهادند و به اشاعه دین اسلام پرداختند. پس از سالها تلاش بین ایشان و یکی از دشمنان در منطقه جنگی درگرفت که طی آن سید جلال الدین اشرف مجروح شد و خود را به سختی به خانه شیخ مفید رساند و در آنجا از دنیا رفت.

روایات حاکی از ان است که جنازه سید جلال الدین را در تابوتی قرار داده و طبق وصیت ایشان به سفید رود انداختند. تابوت سرانجام در روستایی به نام کوچان به ساحل رسید و مردم این منطقه پیکر امامزاده را در همین روستا به خاک سپردند. بعدها نام کوچان به آستانه اشرفیه تغییر یافت.

بنای امامزاده آستانه

نخستین بار، گوهرشاد خاتون دختر یکی از فرمانروایان گیلان دستور ساخت بنای این امامزاده را در سال ۳۱۱ هجری قمری دارد و این بنا تا امروز چندین بار مرمت و بازسازی شده است.

استان مقدس سید جلال الدین اشرف

بنای امامزاده حدود ۶۰۰ متر مربع است و از بخش‌های مختلفی چون مسجد، رواق، زائرسرا، روضه منوره ، کتابخانه و … تشکیل شده است. رواقهای زیاد، آینه کاریهای هنرمندانه و گنبدی با کاشیکاری های ظریف، جلوه ای عرفانی به فضای آرامگاه بخشیده است. در میانه حرم، ضریح فلزی مشبکی قرار دارد که پیکر سید جلال الدین اشرف در میان آن قرار دارد.

آستان مقدس سید جلال الدین اشرف هر ساله خصوصا در ماه محرم میزبان عزاداران و مسافرانی است که برای عرض اردات و بهره مندی از این مکان معنوی به این شهر سفر می‌کنند. این آرامگاه امروزه در ضلع جنوب غربی میدان اقا سید در میان شهر آستانه اشرفیه واقع شده است.

آرامگاه استاد معین

استاد معین یکی از بزرگان فرهنگ و ادب ایران بود که در محله زرچوب رشت دیده به جهان گشود. این مرد بزرگ پله‌های دانش و ترقی را طی کرد و سرانجام در سال ۱۳۲۱ موفق شد از دانشنامه دکترای خود که به زبان فرانسه نگاشته بود دفاع کند.

او به زبانهای مختلفی چون انگلیسی، فرانسه و آلمانی تسلط داشت و با گویش ها و لهجه‌‌های محلی آشنا بود.استاد معین دارای مدرک دکترای افتخاری از دانشگاههای مختلف بود و از وی برای تدریس در دانشگاههای خارج از کشور دعوت به عمل می‌آمد.

آرامگاه استاد معین

یکی از فعالیتهای ارزنده او همکاری با علامه دهخدا بود و طبق وصیت نیما یوشیج، پس از مرگ بررسی اثار وی به او واگذار شد. دکتر معین در طول دوران عمر با ارزش خود حدود ۲۳ کتاب منتشر کرد که فرهنگ شش جلدی معین یکی از ارزنده ترین کارهای اوست.

بر مزار این استاد بزرگ بنای یادبود زیبایی ساخته شده است. این بنای یادبود در ضلع شمال شرقی میدان دکتر معین و در نزدیکی آرامگاه سید جلال الدین اشرف واقع شده است.

آرامگاه استاد معین بنایی به شکل هشت ضلعی است که طاقی هلالی دارد و بر روی سکویی به ارتفاع دو متر ساخته شده است. بنای آرامگاه آجری است و بامی سفالی دارد. امروزه آرامگاه این استاد بزرگ در شهر زیبای آستانه اشرفیه میعادگاه فرهنگ‌دوستان است.

بیشتر بخوانید:

گیلان و جذابیت‌هایش؛ از جنگل‌های سرسبز تا دریای خروشان

اسکله ماهیگیری کیاشهر

یکی از زیباترین تفرجگاههای مردم گیلان، اسکله ماهیگیری کیاشهر است که در شمال شهر آستانه اشرفیه قرار دارد. در این اسکله می‌توان قدم زد، به تماشای دریا و غروب خورشید نشست و از دیدن منظره صیادان و لنج‌های شناور بر پهنه ابی دریا لذت برد.

ساختمان شیلات در شرق این اسکله قرار دارد. درگذشته از این اسکله ماهیان خاویاری بسیاری صید می‌شد. در حال حاضر از ۱۵ بهمن تا سی خرداد ماهی ازون برون و از شهریور تا آبانماه تاسماهی صید می‌شود.

اسکله ماهیگیری کیاشهر

اما ماهیان این اسکله تنها سهم شیلات نیست. مردم عادی نیز سهمی از آن داشته و می‌توانند در آن به ماهیگیری بپردازند.

اسکله کیاشهر در ساحل شمالی کیاشهر و نزدیک به تالاب بوجاق قرار دارد. فاصله این اسکله تا آستانه اشرفیه حدود ۲۴ کیلومتر است و از طریق جاده آستانه به کیاشهر می‌توان به آن رسید.

پارک جنگلی کیاشهر

در مکانی که رودخانه خروشان سفید رود به دریا می‌پیوندد بوستان جنگلی بسیار زیبایی وجود دارد که به عنوان یکی از جاذبه‌های شهرستان آستانه اشرفیه محبوب گردشگران است.  این پهنه سبز که به جنگل کیاشهر شهرت دارد هجده هزار هکتار وسعت دارد و درختان توسکای ساحلی پوشش سبز آن را شکل داده است.

وجود این پارک در کنار شالیزارهای سرسبز برنج و پیچکهایی که بر گرد درختان تنومند حلقه زده‌اند مناظر بسیار زیبا و دلپذیری را در کنار سفید رود باشکوه پدید آورده است.

پارک جنگلی کیاشهر

جنگل سبز توسکا، مرداب طبیعی، پل چوبی و ساحل دریا این تفرجگاه سبز را تکمیل کرده و آن را به مکانی دنج برای آرامش و استفاده از طبیعت تبدیل کرده است.

این بوستان مصفا از امکانات خوبی برخوردار است و در همه فصول خصوصا بهار و تابستان پذیرای مسافران این خطه است.

پارک جنگلی کیاشهر در شمال آستانه اشرفیه در منطقه کیاشهر واقع شده و از مرکز آستانه تا این پارک جنگلی حدود ۲۱ کیلومتر است.

پارک ملی بوجاق

پارک ملی بوجاق نیز یکی دیگر از تفرجگاههای شهر آستانه اشرفیه است که در نزدیکی پارک جنگلی کیاشهر قرار دارد و دلتای سفید رود را در خود جای داده‌است. اما این بوستان تنها طراوت و زیبایی ندارد با داشتن یک دوربین دو چشمی می‌توان در پارک ملی بوجاق به پرنده نگری پرداخت و با گونه‌های بسیاری از پرندگان بومی و مهاجر این منطقه اشنا شد. هر ساله در فصل پاییز حدود ۲۳۹ گونه پرنده مهاجر از قبیل قو، فلامینگو، چنگر و پرستو این مکان را به عنوان توقفگاه و پناهگاه برمی‌گزینند.

پارک ملی بوجاق

اما تنها پرندگان ساکنین پارک ملی بوجاق نیستند، آبزیان بسیاری بالغ بر پنجاه گونه ماهی در این مکان زیست می‌کنند و گیاهان زیبایی چون نیلوفر آبی، آلاله، آزولا و توسکا در این مکان می‌رویند.

مساحت این پارک حدود ۳۲۵۰ هکتار است و قسمتی از آن به نام «لاگون» در فهرست تالابهای رامسر به ثبت رسیده است. جالب است بدانیم که این تالاب یکی از زیستگاههای تنها پستاندار دریای خزر یعنی فک خزری است.

پل چوبی

از دیگر جاذبه‌های پارک ملی بوجاق پل چوبی بسیار زیبایی است که عبور از روی آن تصویری متفاوت از آنچه تا به حال تجربه کرده‌ایم را پیش روی ما به نمایش می‌گذارد. این پل که به پل چوبی شهرت دارد هفتصد متر طول و ۲۶۰ سانتی متر عرض دارد و ساحل را به پارک جنگلی کیاشهر متصل کرده است.

احساس دلپذیر یکی شدن با طبیعت تجربه‌ای است که با عبور از روی این پل آن را لمس خواهید کرد.

پل چوبی

علاوه بر پل چوبی برروی این تالاب می‌توان قایق سواری کرد. برای اسکان مسافران و گردشگران آلاچیق‌های چوبی احداث شده و سایر موارد رفاهی چون فضای بازی برای کودکان، نمازخانه، سرویس بهداشتی و نمایشگاه صنایع دستی برای این مکان در نظر گرفته شده است.

پارک ملی بوجاق در شمال آستانه اشرفیه و کیاشهر واقع شده و با طی مسافتی در حدود ۲۸ کیلومتر می‌توان از آستانه اشرفیه به این مکان رسید.

پارک صفرا بسته

پارک جنگلی صفرا بسته نیز طبیعت سرسبز و دل انگیز دیگری در شهرستان استانه است که در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد. این پارک جنگلی با پوشش انبوه خود دو سوی جاده جنگلی را به تونلی سبز تبدیل کرده است. این پارک از امکانات زیادی برخوردار نیست و تنها سکوهایی برای اسکان موقت و برپایی چادر در آن احداث شده است.

پارک صفرا بسته

پارک جنگلی صفرا بسته در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی آستانه اشرفیه و در مسیر بندر کیاشهر قرار دارد.

پل خشتی نیاکو

در جنوب آستانه اشرفیه و در کنار بزرگراه رشت به لاهیجان پل تاریخی بزرگی به چشم می‌خورد که به عنوان یکی از جاذبه‌های باستانی آستانه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. سنگ بنای این پل در دوره صفویه گذاشته شد و تا به امروز نیز با تغییرات و بازسازی‌های به موقع بر جای مانده است. این اثر تاریخی ۵۰ متر طول و هشت و نیم متر عرض دارد و ارتفاع آن از سطح رودخانه حدود ۶ متر است.

پل خشتی نیاکو

پل نیاکو چهار دهانه دارد که دو دهانه آن بزرگ و دو دهانه دیگر کوچک تر و در طرفین است. معبر این پل سنگ فرش است و دو جان پناه در دو طرف دارد.  بنای این پل نیز مانند بسیاری از  پلهای تاریخی ایران از آجر و سنگ و ساروج ساخته شده است.

ساحل عسگرآباد آستانه

ساحل بکر عسگر آباد یکی از دیدنی‌ترین و با صفا ترین جاذبه‌های آستانه اشرفیه است که موقعیت قرار گیری این ساحل آن را از دیگر سواحل دریای خزر مجزا کرده است.

در این بخش از آستانه اشرفیه جاده کیاشهر به چمخاله مانند مرز میان جنگلهای سرسبز و شالیزارهای دیدنی کشیده شده و مسافران با عبور از آن در یک سو جنگلی انبوه و در سوی دیگر تابلو ناتمامی از شالیزارهای سرسبز را تماشا می‌کنند.

ساحل عسگرآباد

این منطقه بکر با اجرای طرح سالم سازی و امکانات رفاهی مناسب، هر ساله خصوصا در فصل تابستان انبوهی از گیلانی ‌ها را راهی ساحل پرآوازه عسگر آباد می‌کند.

بیشتر بخوانید:

چابهار و سواحل رؤیایی

این ساحل در کیلومتر ۵ جاده چمخاله به کیاشهر و در دهستانی به نام دهکا واقع شده است. از آستانه تا این ساحل دلفریب حدود ۲۴ کیلومتر است.

بازارهای هفتگی آستانه

یکی از جاذبه‌های آستانه اشرفیه بازارهای هفتگی این شهر است که در روزهای دوشنبه و پنج شنبه در خیابانهای اصلی این شهر برپا می‌شود. در این بازار محصولات بسیاری چون برنج و تره بار و انواع محصولات محلی چون تخم مرغ، انواع ترشیجات، سبزیجات تازه، ماهی و  صنایع دستی به فروش می‌رسد. در این دو روز علاوه بر بومیان، فروشندگان شرق گیلان نیز خود را به این بازارهای هفتگی می‌رسانند و رونق این بازار را دو چندان می‌کنند.

بازار هفتگی آستانه

اقامتگاههای بومگردی آستانه

اگر قصد سفر به این منطقه را داشتید می‌توانید اقامتگاههای بومگردی را برای اسکان انتخاب کنید.

اقامتگاه بومگردی حاج علی لاهیجان

اقامتگاه بومگردی حاج علی لاهیجان در روستای کماچال پایین محله، اقامتگاه بومگردی رویال در روستای دهگاه و اقامتگاه بومگردی قدیم خونه در روستای لسکوکلایه از مکانهایی استکه با اقامت در آنها می‌توانید حال و هوای زندگی بومی را از نزدیک لمس کنید و از زندگی پر تنش شهری فاصله بگیرید.

بیشتر بخوانید:

اقامتگاه بومگردی احیاء سنتهای روبه فراموشی

مائده معیری
دانش آموخته ایرانشناسی، عاشق سفر و قلم