یزد اولین شهر خشتی جهان و دومین شهر تاریخی جهان پس از ونیز، یکی از گنجینههای ایران در دل کویر و موزهای پربار برای نمایش معماری اصیل ایرانی به گردشگران خارجی است؛ معماری سنتی و بافت تاریخی کمنظیر این شهر، نظر علاقهمندان به معماری سنتی را به سوی خود جلب کرده است. همچنین ثبت جهانی بخشی از بافت تاریخی یزد در فهرست میراث فرهنگی یونسکو، باعث شد این شهر به یکی از مهمترین شهرهای گردشگری ایران و حتی جهان تبدیل شود .
با آراد مگ همراه شوید تا با هم سفری تاریخی را تجربه کنیم.
درباره یزد
استان یزد در مرکز ایران و در جوار استانهای اصفهان، خراسان جنوبی، کرمان و فارس قرار گرفته است. مرکز این استان، شهر یزد، اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان است و با عناوینی چون «شهر بادگیرها»، «عروس کویر»، «دارالعلم» و «شهر دوچرخهها» نیز شناخته میشود. این خطه از ایران عزیز به دلیل داشتن آثار تاریخی متعدد و نقاط جذاب و دیدنی، همواره یکی از مقاصد گردشگری محبوب برای گردشگران ایرانی و خارجی بوده است.
جاذبههای گردشگری
آتشکده یزد (آتش ورهرام)

آتشکده نوعی از نیایشگاه برای زرتشتیان است که در آن آتش در یک جایگاه ویژه قرار دارد. آتشکده یزد که با نام آتشکده وَرهُرام نیز شناخته میشود. در دوران پهلوی اول ساخته شده است و برای زرتشتیان از ارزش بالایی برخوردار است.
بنی آتشکده یزد در سال ۱۳۱۳ خورشیدی با همکاری و کمک مالی زرتشتیان یزد و پارسیان هندوستان احداث گردیده است. ساختمان آتشکده با معماری زیبایی برگرفته از هنر معماری هخامنشیان در مرکز حیاطی بزرگ و سرسبز و بر بلندی قرار گرفته است و بر پیشانی عمارت نقش «فروهر»، نماد جوهر حیات و ماندگاری خودنمایی میکند. یکی از دلایل اهمیت این آتشکده برای زرتشتیان، نگهداری آتش مقدس ورهرام در آن است، که بیش از ۱۵۰۰ سال قدمت دارد.
مجموعه امیر چخماق

میدان امیر چخماق، که قدمت آن به قرن نهم هجری، (زمان حکومت تیموریان بر ایران) میرسد و توسط امیر جلال الدین چخماق ساخته شده است. امیر چخماق نام میدانی در بافت تاریخی شهر یزد است که مجموعه ای از بناهای مختلف از جمله بازار، تکیه، مسجد، دو آبانبار و یک بقعه را در خود جای داده است و یکی از شاخصترین مجموعههای تاریخی و گردشگری یزد بهشمار میرود. میدان امیرچخماق در طول زمانهای مختلف یکی از میدانهای اصلی برای تجمع مردم یزد بوده و بعد از انقلاب نیز به مرکز تجمعات مردمی در راهپیماییها، تظاهرات، تشییع شهدا و علما تبدیل شده است. به همین دلیل است که میدان امیرچخماق تنها یک آثار تاریخی نبوده و به عنوان میدان حماسههای یزدیها نیز شناخته میشود.
باغ دولت آباد

باغ دولت آباد یکی از قدیمیترین باغ های ایرانی که قدمت آن به بیش از ۲۶۰ سال میرسد. در این باغ زیبا عمارتهایی چون هشتی و بادگیر، بهشت آیین، تالار آیینه، سردر اصلی و سردر جنوبی، جلوهگری میکند، که هر کدام از آنها بازدیدکنندگان را به دنیای دیگری میبرند. درختان میوه مانند انگور و سرو و کاج در همه جا به چشم میخورند و در فصل بهار بوی گلهای محمدی و سرخ به مشام میرسد.
برای رسیدن به ساختمان معروف باغ که بلندترین بادگیر خشتی جهان را بر فراز خود دارد و حس غرور و افتخار به هنر معماری ایرانی را در دل زنده میکند باید از میان درختان و از کنار جوی آب عبور کنیم. قوانین معماری طوری به کار گرفته اند تا در میان این شهر کویری چنین باغ سرسبزی خلق شود و شاهکاری کم نظیر را بیافرینند.
مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندر

بنایی در شهر یزد با دو نام متفاوت که نشان دهنده کاربرد دوگانهی این بنای ارزشمند تاریخی میباشد. بنا در قرن ششم بنا شده و در طی حدود ۷۵ سال ساخت آن تکمیل شده است. مدرسه ضیائیه بیش از هفتصد سال پیش محلی برای تدریس بوده و میزبان مجالسی نظیر بحث و بررسی بزرگان و علما را بر عهده داشته است. گفته میشود نام زندان اسکندر در نتیجهی آمدن گروهی از تبعیدیان اسکندر مقدونی به یزد به وجود آمد و البته عوامل دیگری همچون ویژگی های اقلیمی، دور افتادگی یزد از مراکز بزرگ و پر رفت و آمد در گذشته بر شهرت بیشتر این نام افزوده اند.
این بنای تاریخی اثری شکوهمند از معماری ایرانی است که در هر گوشهاش نشانهای از هوش و هنر ایرانی پدیدار است با وجود تمام ابهاماتی که درباره تاریخ و کاربری این بنا وجود دارد، نمیتوان ارزش تاریخی آن را نادیده گرفت و به همین سبب است که نامش در سال ۱۳۴۶ در فهرست آثار ملی ایران قرار به ثبت رسید.
آب انبار شش بادگیری

اقلیم و شرایط آب و هوایی خشک و کویری یزد و برای جبران کم آبی، آبانبارها فراوانی در این شهر ساخته شده است. بیش از ۱۰۰ آبانبار در شهر یزد وجود دارد. آبانبار شش بادگیری یکی از این آبانبار میباشد. از این رو شهر یزد را میتوان شهر آبانبارها قلمداد کرد.
آبانبار شش بادگیر، زیباترین آبانبار یزد است که به دلیل داشتن شش بادگیر، به این نام شهرت یافته است. آبانبار شش بادگیری که متعلق به دوران قاجاریه است، در محله تپه یزد، کوچه شش بادگیر واقع شده است.
این بنا دارای دو ورودی در شمال و جنوب و یک مخزن با گنبد تخم مرغی شکلی است. این آب انبار، ۵۵ پله دارد که بین پله های ۲۵ و ۲۶ آن از بالا، یک هشتی با سنگ فرش آجری قرار دارد و طاق آب انبار بعد از هشتی شروع می شود. طاق ضربی خشتی با نمای آجری و سقف بزرگ مخزن آب، از ویژگی های مهم این آب انبار است.
خانه لاری ها

خانه لاریهای یکی دیگر از جاذبههای شهر تاریخی یزد است که در محله فهادان و مجاور عمارت کلاه فرنگی قرار دارد و دارای قدمتی حدود ۱۵۰ ساله است. از همان بدو ورود به خانه محو تماشای درها، پنجرهها، ارسیها و اتاقهای آینهکاری و نقاشی شده آن میشویم که یکی از نمونههای زیبا و تمام عیار از خانههای اعیانی قرن سیزدهم را به تصویر میکشند. ساختمان خانه لاریها، خانهای است با دو قسمت اندرونی و بیرونی، حیاط در مرکز و قسمتهای شمالی به عنوان زمستانه و از قسمت جنوبی به عنوان تابستانه استفاده میشد که شامل تالار و بادگیر است. از ضلع شرقی که شامل اتاق آیینه، مطبخ، سرداب است به عنوان پاییزه و از ضلع غربی به عنوان بهار خواب استفاده میشود. این خانه اکنون موزه اسناد و مدارک است.
خانه لاریها در سال ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار به ثبت رسیده است.
نارین قلعه

نارین قلعهی ، یکی از بناهای تاریخی و باشکوه ایران کهن در دوران ساسانی است که معماری و هنر سازندگان آن، موجب حیرت باستانشناسان و تاریخدوستان جهان شده است. این قلعه قدیمی برفراز تپهای مرتفع احداث شده که با قرار گیری بر آن چشماندازی به تمامی شهرستان میبد و اطراف آن خواهید داشت. این عمارت عظیم تاریخی، دژی قدیمی است که به عنوان یکی از بناهای خشتی برجایمانده از دوران ایران کهن محسوب میشود که به دلیل نوع معماری به کار رفته در آن، همچنان محکم و استوار از دل تاریخ قد برافراشته است. این بنای کهن سال ۱۳۵۴ ثبت ملی رسیده است.
مسجد جامع فهرج

مسجد جامع فهرج از بنای قدیمی و کم نظیر فرهنگ و تمدن اسلامی است که متعلق به قرن اول هجری است. این بنا، قدیمیترین مسجدی است که در ایران و شاید در دنیا، دست نخورده باقی مانده است. وجود شبستانی رو به قبله با هشت ستون، مناره گلی نه چندان بلند که راه پلکان بام مسجد از داخل این مناره به بام و بعد از آن به بالای مناره میرسد. برای ساخت این بنا فقط لز خشت و گل استفاده شده است که از ویژگیهای این بنا محسوب میشود.
میدان وقتالساعت

از دیگر جاذبههای شهر یزد میدان وقتالساعت است. در این میدان ساختمانی خشتی و به شکل مکعب مستطیل با ساعتی در بالای آن وجود دارد که یکی از قدیمیترین برج های ساعت ایران و جهان محسوب میشود و اولین ساعت شهری ایران به شمار میرود که در زمان قاجار ساخته شده است. این ساعت که با طاق و قوسها، تزیینات آجری و کاشی کاریهای آیات نورانی قرآن بر آن نوشته شده است،در سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
یخچال خشتی میبد

یخچال خشتی شهرستان میبد بنایی قدیمی مخصوص ساخت و نگهداری یخ بوده است که در فاصلهی ۵۰ کیلومتری شمال یزد، درکنار راه کاروانسرا و در جوار چاپارخانه، آبانبار و رباط شاه عباسی میبد قرار دارد.
قدمت این یخچال به پیش از دوره قاجار میرسد و یکی از معدود یخچالهای به جای مانده در استان یزد است که از خشت و گل ساخته شده است. این بنای باشکوه شامل دیوارهای سایهانداز حوض یخبند مخزن یخچال و گنبد میباشد.
یخچال خشتی میبد در سال ۱۳۷۵ در آثار ملی ایران به ثبت رسید.
چاپارخانه میبد
چاپارخانهها از مهمترین ساختمانهایی بودهاند که در بین راهها احداث میشدند. وظیفه چاپارخانهها نگهداری از تعدادی اسب تیزرو و پیک تازه نفس جهت ارسال و مبادله سریع نامهها و امانتهای مهم بوده است. از این رو چاپارخانهها به صورت قلعه ساخته میشدند تا دفاع و حفاظت از آن به راحتی صورت پذیرد. در واقع حفظ امنیت یکی از مهمترین ویژگیهای این چاپارخانهها بوده است. چاپارخانه میبد هم یکی از مهمترین استراحتگاههای بین راهی بوده و قدمت آن به دورهی قاجار باز میگردد. این بنای تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و یکی از مراکز عمده پستی قدیم به حساب میآمده است.
ییلاقهای میان کوه
ییلاقهای میان کوه که در شهرستان تفت قرار دارند. جایی است که کوهستان و کویر همنشین میشوند و شگفتی میآفرینند. دِه بالا، معروفترین و خوش آب و هواترین ییلاق یزد در این منطقه است. طزرجان، روستای ییلاقی دیگری در مجاورت روستای ده بالا است که مسجد جامع آن از اهمیت خاصی برخوردار است. درههای سرسبز، بنادک سادات، باقی آبادریا، فخر آباد و ثانی آباد از دیگر ییلاقهای مهم این منطقه هستند.
غار شگفت یزدان

این غار باستانی از غارهای مقدس زرتشتیان است و در نزدیکی عقدا واقع شده است. راه ورودی غار دشوار است اما در داخل غار محوطه وسیعی است که گنجایش هزاران نفر را دارد. در این غار چندین حوض کوچک و بزرگ وجود دارد و در آن خاکستر زیادی به چشم میخورد که نشان میدهد سالهای زیادی آتش مقدس را در این غارها محافظت میکردند.
برج سکوت زرتشتیان

دخمه زرتشتیان نام یکی از آثار دین زرتشت در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد است که با نام برج خاموشان نیز شناخته میشود این برج ها چشمانداز زیبایی از طلوع و غروب خورشید صحرا دارند. سدهها پیش این بنا به منظور برگزاری آیین تدفین مردگان ساخته شد. البته هیچ خبری از خاک سپاری نبود؛ زرتشتیان بر اساس باورهای دینی خود اجساد مردگان خود را در دخمه میگذاشتند تا خوراک حیوانات شوند و تنها استخوانهایشان باقی بماند. ؛ زیرا آن ها اجساد انسان را ناپاک میدانستند و بر این باور بودند که اجساد، خاک را که عنصری مقدس است، آلوده میکند؛ بنابراین استخوان مردار نیز در همان دخمه و در میان یک چاه باقی میماند.این روش تدفین برای مدت طولانی رواج داشت تا اینکه در دوران پهلوی به کلی ممنوع شد و تمامی دخمه ها کم کم به آرامگاه تبدیل شدند.
مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است که لقب بزرگترین و بلندترین مسجد شهر یزد را نیز به خود اختصاص داده است و از هر سوی شهر میتوان نمای زیبا از آن را دید. این مسجد حدود ۱۰۰ سال و در طول ۳ دوره ساخته شده و یکی از پایههای اصلی حکومت ساسانیان به شمار میرفته است. خوابیدگی گنبد، سردر بلند و همچنین کاشی کاری زیبا و منحصر به فرد، از خصوصیات بارز این مسجد است.
این مسجد ارزشمند و تاریخی در سال ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ساباط و بادگیر

شهر یزد علاوه بر بناهای تاریخی منحصر به فردش، به جهت داشتن بافت سنتی تماشاییاش توجه گرشگران زیادی را به سوی خود جلب کرده است. وقتی زیر بادگیرهای این شهر کویری قدم میزنید نسیم خنکی را در دل کویر لمس خواهید کرد که بدون صرف هیچ گونه انرژی و تنها در اثر هوش و هنر معماران جریان پیدا میکند. تعدا بادگیرهای یزد به حدی زیاد است که نامش را شهر بادگیرها گذاشته اند.
از بادگیرها که بگذریم به کوچه هایی می رسیم که سقفی بر فراز خود دارند تا ساکنان و میهمانان شهر را از هوای سوزان خورشید کویر در امان بدارند. در گوشه و کنار برخی از این ساباطها سکوهایی برای استراحت وجود دارد تا رهگذران برای لحظهای بر روی آن بنشینند و خستگی به در کنند.
برج و باروی قدیم شهر

برجهای باروی قدیمی که در انتهای خیابان سید گلسرخ یزد قرار دارد به منظور در امان ماندن و حفظ جان ساکنان شهر از هجوم غارتگران و دشمنان ساخته شده بودند. این اثر در سال ۱۳۵۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بقعه دوازده امام

در محله ی فهادان بنایی ارزشمند قراار دارد که قدمت آن به دورهی سلجوقیان میرسد. که به آن بقعهی دوازده امام نیز گفته میشود. این بنا، بر اساس اسناد تاریخی ، قدیمیترین بنای یزد است که به سبب سبک بنا و نقش و نگار و کتیبه کوفی رنگی، اهمیت خاصی در معماری اسلامی دارد.
این اثر تاریخی در سال ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موزه آب یزد

شهر یزد شهری کویری و کم آب است و قناتهای بیشماری در این شهر وجود دارد که حاکی بر آن است که این شهر کویری همواره با مشکل آب روبرو بوده است. از این رو از لوازم خاصی برای تامین آب مورد نیازشان استفاده میکردند. موزه آب یزد، که در خیابان قیام این واقع شده است مکانی است کهاین لوازم را به نمایش گذاشته است.
عمارت بوستان ناجی

از دیگر باغهای مشهور یزد در دوران قاجار بوستان ناجی است که در بلوار شهید حسن دشتی یزد واقع شده است. عمارتی در میان این بوستان قرار دارد که دارای یک تالار با بادگیر، ۲ اتاق و قسمتهای جالب دیگری است که در مسیر قنات نجف آباد قرار دارد.در باغ و فضای باز این بنای تاریخی، میتوانید عکسهای جذابی بیاندازید.
عمارت قصر آینه یا موزه آینه و روشنایی

موزه آینه و روشنایی یا عمارت قصر آینه، که معماری و تزیینات زیبای داخلی آن این موزه را به یکی از جذابترین موزههای شهر یزد تبدیل کرده است. از سال ۱۳۲۰ یک مهمانسرای خصوصی بهشمار میرفت اما پس از انقلاب در سال ۱۳۷۷ به موزه تبدیل شد. معماری عمارت، ترکیبی از سبک ایرانی و اروپایی است و با دیوارهای نقاشی شده، و گچبریهای ظریف به دست هنرمندان ایرانی ساخته شده است. وجود انواع اشیای روشنایی مانند پینهسوزها، نفت سوزها، انواع سلاح، سکه و مهرهای تزیینی در کنار آینهکاریهای بسیار زیبا، جلوهای بینطیر به این عمارت بخشیده است. این عمارت در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
خانه تهرانیها

از دیگر جاذبههای شهر یزد خانه تهرانیها است که متعلق به یکی از تجار فرش ایرانی است که حدود ۲۵۰ سال پیش در این خانه زندگی میکردند. این ساختمان اشرافی دارای حیاط اصلی، نارنجستان و عمارت کلاه فرنگی، سه بادگیر زیبا، تالار بزرگ، چاه خانه، سرداب زیبا و فعال، هشتی و پشتبامی بزرگ و مشرف به بافت تاریخی یزد است و مدتها به عنوان کنسولگری اقتصادی برخی کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار میگرفت. این خانه امروزه، عنوان اولین هتل موزه ایران را از آن خود کرده است.
بازار و حمام خان

بازار و حمام خان یزد، مجموعهای زیبا و قدیمی از بازار خان و حسینیه و آب انبار و حمامی در مجاور آن است؛ که در زمان ناصرالدین شاه ساخته شده است. این بازار که مصالح بهکار رفته در آن خشت و گل است به عنوان طولانی ترین و عریض ترین بازارهای شهر یزد شناخته شده است.
این مجموعه ارزشمند در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه ملک التجار

خانه ملکالتجار که متعلق به حاجی علی اکبر شیرازی است و ناصرالدین شاه به سبب عملکرد مناسب او، این لقب را به وی داده بود، دارای قدمتی ۱۲۰ ساله است.
این خانه از اتاقهای متعددی تشکیل شده که بر دیوار و سقفِ اکثر آنها نقاشیهایی زیبا و خیرهکننده به چشم میخورد که اثر هنرمندان شیرازی است و طی روایتی، کشیدن آنها ۱۰ سال به طول انجامیده است. امروزه این ساختمان به عنوان مکانی برای اقامت گردشگران مورد استفاده قرار میگیرد و لقب اولین هتل خشتی جهان را به خود اختصاص داده است.
ساعت مارکار، نقطه وسط ایران

ساعت مارکار در کنار مجموعه مارکار در میدان مارکار شهر یزد است که در مرکزیترین نقطه ایران واقع شده به همین دلیل از آن به عنوان نقطه وسط ایران یاد میشود. این مجموعه شامل بناهای دیگری مانند مدرسه و پرورشگاه میباشد که نام آنها هم به ماکار مشهور است؛ این بناها را هم فردی زرتشتی به نام پشوتنجی دوسابایی مارکار که ساکن کشور هند بود ساخته است، او فردی خیر بود که به هزینه خود تمامی این مجموعه ها را در شهر یزد تاسیس نمود و مردم شهر یزد به رسم احترام ، نام او را بر روی این مجموعه قرار دادند.
بهترین زمان سفر به یزد
یزد یکی از گرمترین شهرهای ایران است و تابستانهای بسیار گرمی دارد. بهترین زمان سفر به یزد از نظر آب و هوا، از اوایل اسفند تا اوایل اردیبهشت است که هوایی کاملا معتدل دارد و میانگین دما حدودا ۱۶ درجه سانتیگراد است.
یکی از جاذبههای شهر یزد، کویرنوردی است؛ برای اینکه بیشترین لذت را از کویرهای اطراف یزد ببرید بهتر است در پاییز به این شهر سفر کنید؛ زیرا تابستانهای کویر غیر قابل تحمل و زمستانهای بسیار سردی دارد.
سوغات یزد
سوغات یزد شامل دو دستهی شیرینیهای معروف یزدی و صنایع دستی متنوع و زیبا میشود. شیرینیهای لذیذ یزدی شامل باقلوای یزدی، پشمک ، قطاب یزد، حلوا ارده اردکان، کیک یزدی، لوز، نقل، سوهان خانی و شیرینی حاج بادومی؛ که یکی از یکی خوشمزهترند.
از صنایع دستی شهر یزد میتوان به سفال و سرامیک، داراییبافی، ترمه، شعربافی، شمد، چادرشب، زیلو، اشاره کرد که هر کدام ازآنها یادگاری و سوغاتیهای زیبایی خواهند بود.
غذاهای محلی
استان کویری یزد تنوع غذایی فوق العادهای دارد که هیچ مسافری نمیتواند از این همه طعم و رنگ بگذرد.
غذاهای محلی یزد بیشتر به شکل آش پخت میشوند مانند آش شولی، آش گندم، آش ماش، آش شلغم، آش کلم، آش سمبوسک، آش عدس، آش کدو، آش آلو، آش آبغوره، آش انار، و آش سبزی. اما بجز آش از دیگر غذاهای سنتی این شهر میتوان به غذاهایی مانند قیمهینخود، کوفته برنجی، کوفته کباب، کوفته نخودچی، کوفته هویج، قلیهی کدو، قلیه کدو تنبل، قلیه سیبزمینی و خورشت به آلو اشاره کرد.
اقامت در یزد
با هر بودجه و سلیقهای که به شهر تاریخی یزد سفر کنید اقامتگاههایی برای رفاه حالتان تعبیه شده است تا اقامتی دلپذیر را در عروس کویر ایران تجربه کنید.
هتل
هتلهایی نظیر هتل ۵ ستاره پارسیان صفائیه، هتل ۴ ستاره ملک التجار جزء هتلهایی هستند که با تلفیقی از معماری سنتی اقامتی جذاب و دلپذیر را برایتان به ارمغان میآورند.
اقامتگاههای بومگردی
اقامتگاههای بومگردی که به سبک خانههای سنتی ساخته شدهاند و زیر نظر میراث فرهنگی فعالیت میکنند و با کیفیتی مشابه با هتل و قیمتی مناسب امکان لذت بردن از سفر در یک زندگی سنتی را برایتان فراهم میکنند. در برخی از این اقامتگاههای بومگردی غذای محلی با مواد ارگانیک سرو میشود، که لذت سفر را برایتان دو چندان خواهد کرد. اقامتگاه بومگردی خشت آباد و اقامتگاه بومگردی سرای اوروزا، نمونهای از این اقامتگاهها هستند.
اقامتگاههای کویری
یزد ۱۳ کمپ کویری دارد. کمپ کویری سندباد و کمپ کویری هفت سنگ ، نمونهای از این کمپهای کویری هستند. کمپ کویری بافق ثابت و همیشگی است و سایر کمپ ها فصلی هستند و در برخی از آنها امکان اقامت شبانه وجود دارد. اگر به دنبال لذت بردن از آسمان شب و سکوت کویری هستید اقامت در کمپهای کویری را به شما پیشنهاد میکنیم.
پاسخ دهید